Đây là lần đầu tiên trong lịch sử khuôn khổ hợp tác ASEAN+3, Hội nghị Cấp cao được tổ chức theo hình thức trực tuyến để phù hợp với điều kiện hiện nay nhằm đưa ra những cam kết và quyết tâm chính trị ở cấp cao nhất, khẳng định tinh thần đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau ứng phó dịch bệnh của các nước ASEAN+3.

Trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị với sự tham dự của lãnh đạo cả 10 nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Hội nghị còn có sự tham dự của Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) với tư cách khách mời.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị Cấp cao đặc biệt trực tuyến ASEAN+3 về ứng phó dịch Covid-19

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cập đến việc các quốc gia trong khu vực và thế giới đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có do dịch Covid-19 gây ra. Đại dịch này đã lan đến hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, tác động nghiêm trọng đến đời sống kinh tế -xã hội của nhiều quốc gia, trong đó có các nước ASEAN+3.

Phát huy tinh thần “Gắn kết và Chủ động Thích ứng”, Cộng đồng ASEAN đang hợp tác chặt chẽ với các Đối tác và cộng đồng quốc tế để ngăn chặn dịch bệnh. Các nỗ lực kịp thời, quyết liệt của Chính phủ các nước ASEAN và Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc nhằm kiểm soát sự bùng phát và lây lan của dịch Covid-19 thời gian qua đã đạt được kết quả bước đầu đáng khích lệ.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, các nước ASEAN+3 có truyền thống hợp tác tốt đẹp, ứng phó hiệu quả với các thách thức kinh tế, các đợt thiên tai, dịch bệnh, trong đó có dịch bệnh SARS năm 2003.

"Trước sự nghiêm trọng của dịch Covid-19 hiện nay, chúng ta cần phát huy truyền thống tốt đẹp đó, thể hiện tinh thần đoàn kết, chung tay hợp tác để vững vàng vượt qua giai đoạn đầy thử thách này" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in

Trên tinh thần đó, Thủ tướng khẳng định cam kết, quyết tâm ở cấp cao nhất của các nước ASEAN+3 tăng cường phối hợp ứng phó hiệu quả và sớm đẩy lùi dịch bệnh, khôi phục sự ổn định kinh tế và xã hội, đảm bảo cuộc sống bình yên cho người dân. Trong đó, vai trò của các nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc là rất quan trọng", Thủ tướng nhấn mạnh.

Các nhà lãnh đạo đã trao đổi, nhận định, đánh giá, chia sẻ kinh nghiệm và bàn các biện pháp cụ thể để sớm đẩy lùi dịch bệnh, chăm lo, bảo vệ lợi ích của người dân, giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội do dịch Covid-19 gây ra, và kế hoạch phục hồi sau khi dịch bệnh kết thúc.

Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo

Các nước ASEAN+3 cam kết sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm, chính sách, liệu pháp điều trị, nghiên cứu dịch tễ và lâm sàng, hỗ trợ cung cấp trang thiết bị vật tư y tế, đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu sản xuất vắc-xin và thuốc điều trị covid-19. Các Lãnh đạo cho rằng những bài học kinh nghiệm từ các nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc trong kiểm soát, ngăn ngừa dịch Covid-19 rất hữu ích với ASEAN trong cuộc chiến chống dịch bệnh còn nhiều cam go và thách thức. Đồng thời nhấn mạnh cần đặt lợi ích người dân lên hàng đầu, bảo đảm sức khỏe và sinh kế của nhân dân, hỗ trợ kịp thời và đối xử bình đẳng với công dân các nước ASEAN+3 bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, trong đó có lao động di cư, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Các nhà Lãnh đạo cam kết duy trì thị trường mở, sớm ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), đa dạng hóa kết nối nguồn cung trong và ngoài khu vực, bảo đảm lưu thông hàng hóa, dịch vụ, nhất là các nguyên vật liệu, sản phẩm y tế thiết yếu.

Các nhà Lãnh đạo nhất trí giao Văn phòng Nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) nghiên cứu đưa ra các khuyến nghị chính sách kịp thời ứng phó với các rủi ro suy thoái và tận dụng các cơ chế dự phòng đảm bảo ổn định kinh tế, tài chính, an ninh lương thực đã có của ASEAN+3 như Thỏa thuận đa phương hóa Sáng kiến Chiềng Mai (CMIM), Quỹ dự trữ gạo khẩn cấp (APTERR).

Được biết, trước sự bùng phát của dịch Covid-19, y tế đang là một trong những ưu tiên của hợp tác ASEAN+3. Với kinh nghiệm đã từng ứng phó với các dịch bệnh truyền nhiễm, nhất là SARS (2003), các nước ASEAN+3 đã kích hoạt hệ thống ứng phó khẩn cấp, trong đó ngành hợp tác y tế ASEAN đã phối hợp chặt chẽ với các đối tác ngay từ khi dịch bệnh bùng phát, song song với việc thúc đẩy hợp tác ở tất cả các cấp nhằm bảo đảm nỗ lực ứng phó toàn diện, hiệu quả đối với đại dịch.

Là Chủ tịch ASEAN 2020, thời gian qua, Việt Nam đã phối hợp với các nước ra Tuyên bố Chủ tịch về ứng phó của ASEAN trước dịch Covid-19, vừa cảnh báo nguy cơ dịch bệnh vừa khẳng định quyết tâm hợp tác khu vực, quốc tế trong chống dịch, phối hợp tổ chức nhiều cuộc họp với các đối tác như Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và các tổ chức quốc tế nhằm cùng nhau sớm đẩy lùi và khống chế dịch bệnh.