Ám ảnh vì bãi rác quá tải

Từ khi tái lập tỉnh năm 1997 đến nay đã gần 25 năm, tỉnh Bạc Liêu không có nhà máy xử lý rác thải tập trung. Rác thải sinh hoạt được tập trung tại bãi rác ở ấp Tân Tạo, thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi, cách TP. Bạc Liêu khoảng 8 km.

Do không có nhà máy xử lý nên bãi rác bị quá tải, bốc mùi hôi thối, nguồn nước ô nhiễm không đảm bảo môi trường khiến cử tri rất nhiều lần kêu cứu tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh.

Mục đích ban đầu, bãi rác này là nơi tập kết, xử lí, chứa, chôn lấp rác được thu gom trên địa bàn toàn TP. Bạc Liêu, huyện Vĩnh Lợi với kế hoạch là nơi tập trung thu gom, chứa rác với khối lượng cao 4 m, bình quân 50 tấn/ ngày, đêm.

Bãi rác Tân Tạo tại thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi luôn trong tình trạng quá tải (Ảnh: MTGO).

Tuy nhiên, những năm gần đây, bãi rác Tân Tạo đang phải tiếp trung bình hơn 160 tấn rác thải mỗi ngày từ TP. Bạc Liêu, huyện Vĩnh Lợi và mới đây có thêm thị xã Giá Rai. Mặc dù gần đây, đơn vị quản lý Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh Bạc Liêu đã đầu tư mở rộng xây dựng thêm một ô chôn lấp rác, nhưng đến hiện tại bãi rác Tân Tạo vẫn chịu cảnh tiếp tục quá tải.

Bà Nguyễn Thị H. (ngụ tại thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi), cho biết: “Bãi rác này quá tải đã nhiều năm, mùi hôi thối nồng nặc bốc lên suốt ngày đêm, khiến chúng tôi vô cùng khó chịu. Đặc biệt vào mùa nắng nóng, không khí oi bức, mùi hôi càng trở nên gay gắt hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gia đình tôi, nhất là trẻ nhỏ."

Nhằm hạn chế thấp nhất tác động đến môi trường làm ảnh hưởng đến người dân, UBND tỉnh Bạc Liêu đã chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh tăng cường xử lý mùi hôi tại bãi rác Tân Tạo bằng chế phẩm sinh học, phun xịt tăng gấp bốn lần so với bình thường. Đồng thời, tăng cường xử lý nước thải tại bãi rác, gia cố các khu vực có khả năng rò rỉ nước thải, rò rỉ rác ra ngoài môi trường xung quanh; báo cáo đánh giá công tác môi trường định kỳ.

Dù vậy, tình trạng ô nhiễm xung quanh khu vực bãi rác này ngày càng trầm trọng. Ông Trần Văn L. (ngụ tại ấp Tân Tạo, thị trấn Châu Hưng, huyệnVĩnh Lợi) bức xúc nói: ‘Từ sáng đến tối, mùi hôi thối nồng nặc từ bãi rác xộc thẳng vào nhà khiến chúng tôi không thể chịu nổi. Mùi hôi bám vào quần áo, thức ăn, khiến mọi sinh hoạt trong gia đình đều bị ảnh hưởng. Nhiều người dân trong xóm, đặc biệt là trẻ em và người già, thường xuyên bị ho, sổ mũi, khó thở do hít phải không khí ô nhiễm.”

Cùng chung quan điểm chị Phạm Thị M. lo lắng: “Tôi lo nhất là nguy cơ ô nhiễm nguồn nước. Bãi rác nằm gần khu vực sinh sống của chúng tôi và có nguy cơ nước thải từ bãi rác rò rỉ xuống dòng kênh thủy lợi, ô nhiễm nguồn nước ngầm. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ mà còn giảm năng suất hoa màu”.

Ngoài bãi rác nêu trên, bãi rác tập trung nằm ở ấp An Điền (xã Long Điền Tây, huyện Đông Hải) là bãi rác thải lộ thiên khổng lồ luôn trong tình trạng quá tải nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường xung quanh và sức khỏe của người dân hai địa phương Thị xã Giá Rai và huyện Đông Hải.

Tương tự, huyện Hồng Dân có lượng rác thải sinh hoạt ở đô thị là 22 tấn/ngày, nông thôn khoảng 10 tấn/ngày, việc thu gom và xử lý vẫn là chôn lấp rác tập trung một phần, phần còn lại người dân tự xử lý bằng cách ủ phân hoặc đốt.

Tại huyện Phước Long, với khối lượng rác ước tính hơn 40 tấn/ngày, huyện tổ chức thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải bằng cách đốt và chôn lấp.

Nhà máy xử lý rác vẫn nằm trên giấy

Bạc Liêu là tỉnh duy nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long không có nhà máy xử lý rác thải tập trung. Gần 25 năm có nhiều doanh nghiệp đến rồi lại đi, thậm chí khởi công rầm rộ để rồi im hơi lặng tiếng.

Để giải quyết triệt để tình trạng quá tải của bãi rác, đặc biệt là bãi rác Tân Tạo, nhiều năm qua UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, chủ trì là Sở Kế hoạch và Đầu tư kêu gọi nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Theo đó, hiện nay UBND tỉnh Bạc Liêu đã chấp thuận chủ trương cho Công ty CP Tập đoàn Công nghệ T-Tech Việt Nam là nhà đầu tư thực hiện dự án nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Công suất nhà máy 200 tấn/ngày đêm, vốn đầu tư 158 tỷ đồng, thời hạn hoạt động 50 năm. Dự kiến tiến độ dự án là 18 tháng kể từ ngày được cơ quan nhà nước giao đất; địa điểm thực hiện tại ấp Tân Tạo, thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu.

Tuy nhiên, theo thông tin từ UBND tỉnh Bạc Liêu, dự án vẫn chưa thể triển khai bởi UBND tỉnh Bạc Liêu chưa thể ban hành đơn giá xử lý rác thải do phải đợi Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành định mức đơn giá thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo quy định.

Ngoài ra, không chỉ chờ đơn giá từ Bộ Tài nguyên và môi trường, việc bàn giao mặt bằng đang gặp khó khăn do vướng một số tài sản trên đất (các ô rác đã đầu tư trước đây) cần thanh lý, xử lý trước khi giao đất cho nhà đầu tư.

Trước đó, năm 2014, UBND tỉnh Bạc Liêu đã cấp phép đầu tư Dự án xây dựng nhà máy xử lý rác, công suất 245 tấn rác/ngày cho Công ty TNHH MTV ANA Bạc Liêu. Tuy nhiên, đến cuối năm 2018, nhà đầu tư này triển khai "ì ạch" nên đã bị rút giấy phép.

Sau đó, dự án được đấu thầu lại, Công ty TNHH Sa Mạc Xanh đã trúng thầu và tổ chức lễ khởi công vào ngày 31/5/2019. Tuy nhiên, dự án vẫn chết yểu khiến lãnh đạo địa phương tỉnh Bạc Liêu và các sở, ban, ngành mãi loay hoay chưa xong.