Ngăn chặn, bóc gỡ hàng ngàn gian hàng giả, hàng kém chất lượng

Tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 36, sáng 21/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến hết năm 2023 đối với nhóm lĩnh vực thứ nhất, gồm các lĩnh vực: Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Công Thương; Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, đại biểu Chu Thị Hồng Thái - đoàn Lạng Sơn cho biết, trong Báo cáo của Tổng thư ký Quốc hội có đánh giá hiệu quả của công tác quản lý thị trường phòng, chống buôn lậu, hàng giả vẫn chưa được như mong muốn.

Tình trạng hàng giả, hàng lậu không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi, thủ đoạn ngày càng tinh vi, có hệ thống và gần đây thực sự chủ yếu xuất hiện nhiều trên không gian mạng. "Vậy, xin hỏi Bộ trưởng sẽ có giải pháp về chế tài xử phạt như thế nào để đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm về xuất xứ hàng hóa và lộ trình thực hiện ra sao?" - đại biểu nêu.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong kinh tế thị trường, việc phòng, chống gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, trốn thuế… là công việc vô cùng quan trọng, đồng thời cũng là thách thức rất lớn đối với mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam, nhất là trong môi trường thương mại điện tử bởi đặc thù của nó.

"Thời gian vừa qua, để nâng cao hiệu quả công tác này, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan tham mưu cho cấp có thẩm quyền ban hành rất nhiều các cơ chế, chính sách để khắc phục tình trạng này" - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin.

Điển hình, là tham mưu ban hành Luật Bảo vệ Quyền lợi Người tiêu dùng; Đề án chống hàng giả, hàng kém chất lượng; sửa đổi, bổ sung quy định xử phạt trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử; đồng thời, triển khai cơ chế tiếp nhận và xử lý thông tin qua cổng thông tin quản lý thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đây là Cổng điện tử quốc gia tại Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương.

Bên cạnh đó, phối hợp tốt với các lực lượng trong phòng, chống gian lận thương mại bao gồm các lực lượng Công an, Biên phòng, Hải quan, Ban Chỉ đạo 389 của các địa phương yêu cầu các sàn giao dịch, các website rà soát để ngăn chặn, bóc gỡ hàng ngàn gian hàng giả, hàng kém chất lượng và những đối tượng vi phạm một vài lần trở lên.

Mặt khác, tăng cường hơn nữa trong việc truyền thông để hướng dẫn người tiêu dùng trở thành người tiêu dùng thông thái và xây dựng cơ sở dữ liệu cũng như chia sẻ thông tin với các cơ quan có liên quan để xử lý những vấn đề này bao gồm: Công an, Thông tin và Truyền thông, Tài chính và Ngân hàng.

Chính vì áp dụng hàng loạt các biện pháp như vậy, cho nên trong thời gian vừa qua đã xử lý hàng chục ngàn trường hợp vi phạm và đã thu về cho ngân sách nhà nước hàng chục ngàn tỷ đồng xử phạt bởi những hành vi vi phạm trong lĩnh vực gian lận thương mại.

Người đứng đầu ngành Công Thương cho biết, trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ chủ trương tiếp tục tham mưu cho cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung những quy định về xử phạt những hành vi vi phạm trong thương mại, đặc biệt là thương mại điện tử để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thứ hai, triển khai thực hiện hiệu quả Đề án chống hàng giả, hàng kém chất lượng mà Thủ tướng Chính phủ đã ban hành.

Thứ ba, tăng cường và làm tốt hơn việc xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan có liên quan bao gồm: Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính để quản lý các vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng và chống thất thu thuế trong lĩnh vực này.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả Cổng thông tin điện tử về tiếp nhận và xử lý thông tin về những hiện tượng vi phạm về gian lận thương mại.

Thứ năm, làm tốt công tác truyền thông để giúp người tiêu dùng nâng cao hiểu biết và tự bảo vệ mình.

Cuối cùng, để thực hiện được nhiệm vụ này cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương và đặc biệt là người dân để kịp thời đấu tranh làm tốt nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường thương mại điện tử cũng như trong kinh tế thị trường.

Phối hợp giám sát hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử

Tham gia chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, đại biểu Thạch Phước Bình - đoàn Trà Vinh cho rằng, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu đang trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế trong nước, làm tổn hại đến doanh nghiệp, chân chính và quyền lợi người tiêu dùng.

"Vấn đề này Bộ trưởng vừa trả lời. Tuy nhiên, tôi đề nghị Bộ trưởng có thể tập trung làm rõ thêm và cho biết những giải pháp nào đã và đang triển khai hướng tới xử lý triệt để" - đại biểu nêu.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trong kinh tế thị trường có thể nói là gian lận thương mại là đặc trưng, hay nói cách khác cũng là đặc tính của nền kinh tế này. Cho nên yêu cầu rất cao đối với các Chính phủ và cũng là thách thức rất lớn đối với các cơ quan quản lý nhà nước.

Trong thời gian tới, việc đầu tiên là Bộ Công Thương, các bộ, ngành có liên quan sẽ tiếp tục nghiên cứu để tham mưu cho Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực này.

Cụ thể, thứ nhất, cơ chế về xử phạt những hành vi vi phạm trong gian lận thương mại, kể cả trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Thứ hai, xử lý kịp thời, nghiêm minh những sai phạm, luân chuyển vị trí công tác của những người làm việc trong môi trường này. Nâng cao hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động của lực lượng chức năng.

Thứ ba, triển khai thực hiện hiệu quả Đề án chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng; việc này không phải chỉ Bộ Công Thương hay một số bộ, ngành, mà đòi hỏi chính quyền các địa phương và các cơ quan chức năng, kể cả doanh nghiệp và người sản xuất cũng phải vào cuộc, phải thực hiện nghiêm túc mới có hiệu quả.

Thứ tư, phối hợp các lực lượng cả trong và ngoài nước để xử lý hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng. Bởi vì, hiện nay thương mại điện tử, nguồn hàng từ bên ngoài về rất lớn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ các cơ quan chức năng của Nhà nước, của địa phương và kể cả các cơ quan chức năng của các nước liên quan.

Thứ năm, tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ cơ sở dữ liệu đối với các cơ quan chức năng, ví dụ như là các sàn giao dịch thương mại điện tử, rồi các phòng Live Stream, đăng ký của các chủ sàn… Bộ Công Thương đã chia sẻ với Bộ Công an, Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước để giám sát tốt hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử.

Thứ sáu, nâng cao hiệu quả tiếp nhận và xử lý thông tin tố giác tội phạm trên Cổng thông tin điện tử quốc gia đặt tại Bộ Công Thương và ở các địa phương.

Thứ bảy, tiếp tục làm tốt công tác thông tin, truyền thông để người dân tự bảo vệ mình trong môi trường mới.