CôngThương - Thanh tra, xử phạt quyết liệt
Tại hội nghị, ông Bùi Cách Tuyến - Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, năm 2010 là năm cuối thực hiện giai đoạn đầu của Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020. Tổng cục đã thực hiện 15 đoàn thanh tra, kiểm tra trên địa bàn 62 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đối với 269 khu công nghiệp, cụm công nghiệp, 233 cơ sở sản xuất, kinh doanh, 53 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg; 19 dự án, công trình thủy điện. Cho đến nay, các đoàn thanh tra đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với 174 cơ sở với mức tiền đề nghị xử phạt là 18,362 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong năm 2010, Tổng cục Môi trường đã phối hợp với Hội nông dân Việt Nam, UBND các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, TP.HCM để buộc Công ty Vedan phải bồi thường thiệt hại cho người dân do hành vi gây ô nhiễm môi trường, buộc công ty này nộp 267,5 triệu đồng tiền phạt vi phạm hành chính và hơn 127,2 tỷ đồng tiền phí bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, Tổng cục Môi trường đã chủ động phối hợp và xử lý các vụ vi phạm nổi cộm được dư luận và xã hội đặc biệt quan tâm như: Công ty Tung Kuang (Hải Dương), Công ty TNHH Huyndai Vinashin (Hải Phòng), Công ty CP xây dựng và nội thất Thái Sơn (nhập khẩu trái phép ắc quy và vi mạch điện tử đã qua sử dụng tại Quảng Ninh)…
Khó về hành lang pháp lý
Tuy nhiên, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Lương Minh Thảo cho biết, Luật Bảo vệ môi trường đã được ban hành từ năm 2005 nhưng các thông tư hướng dẫn còn thiếu, chưa phù hợp với thực tế. Ví dụ như vụ việc gây ô nhiễm môi trường của Công ty Vedan cuối cùng đã xử phạt hành chính, tuy nhiên do quá thời hiệu nên không khởi tố được. Hay như trong quá trình xử lý Công ty Tung Kuang (Hải Dương), vấn đề xác định ô nhiễm nghiêm trọng hay không thì hiện nay cũng chưa có thông tư hướng dẫn một cách cụ thể và đầy đủ.
Ông Lương Minh Thảo cũng đề nghị xây dựng quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Tài nguyên và Môi trường chặt chẽ hơn, quá trình xây dựng các văn bản quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường phải phù hợp với thực tiễn và cứng rắn, cương quyết hơn nữa. Đối với các nhà máy không xây dựng hệ thống xử lý nước thải hiện tại mới xử phạt ở mức từ 100 triệu đồng trở lên là thấp so với quy mô của nhiều nhà máy lớn. Đối với các doanh nghiệp không làm hoặc chưa làm báo cáo đánh giá tác động môi trường thì các lực lượng kiểm tra, thanh tra phải yêu cầu làm, nếu không làm phải xử lý.
Ngoài ra, các lực lượng thanh tra môi trường, cảnh sát môi trường cần phải chủ động, táo bạo hơn nữa trong việc xử lý các doanh nghiệp vi phạm Luật Bảo vệ môi trường, muốn như vậy cần ban hành các chế tài xử phạt cụ thể, ông Thảo nhấn mạnh.
Không làm thì bỏ nhịp
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên cho rằng năm 2010, vụ vi phạm về môi trường của Công ty Vedan Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xử lý quyết liệt, các vụ việc vi phạm nổi cộm khác cũng đã được xử lý tốt. Tuy nhiên, cần phải đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, xử phạt đối với các đơn vị không có báo cáo đánh giá tác động môi trường cũng như tăng cường thanh tra các cơ sở gây ô nhiễm môi trường tại các khu công nghiệp, làng nghề. Đặc biệt, phải tạo ra một “cú đấm” để bảo vệ môi trường đối với các lưu vực sông, cần thiết có thể thành lập Cục Quản lý các lưu vực sông, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tập trung rà soát 7 nhóm chỉ tiêu về môi trường vì hiện có nhiều chỉ tiêu chưa đạt. Ngoài ra, tiêu chuẩn về chất thải còn chung chung, phải xây dựng các tiêu chuẩn, số liệu về ô nhiễm môi trường một cách cụ thể, mang tính định lượng làm cơ sở để kiểm tra, thanh tra, xử phạt…
Bộ trưởng cho biết, vừa qua Quốc hội đã thông qua nghị quyết về giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp, làng nghề năm 2011. Ngoài ra, trong nhiệm kỳ 13 tới, Quốc hội sẽ tiến hành sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường cho phù hợp với thực tế.
Nhìn vào bối cảnh chung, vấn đề môi trường được Đảng và Nhà nước, xã hội đặc biệt quan tâm, cũng như thông điệp của Thủ tướng là phát triển bền vững, kinh phí đầu tư cho môi trường tăng, do vậy Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên khẳng định: Ngành môi trường giờ không còn đơn độc mà đã có nhiều “đồng minh”. Tuy vẫn còn nhiều khó khăn trước mắt nhưng đây chính là thời cơ thuận lợi để tạo ra một “cú hích” trong việc bảo vệ môi trường. Đà đã đến, nếu không làm thì bỏ nhịp. Vì vậy, ngành môi trường cần phải xiết chặt đội ngũ và quyết tâm tận dụng thời cơ này, làm bây giờ để cho các thế hệ sau, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nhấn mạnh.
VEN