Theo thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, trong lĩnh vực ghép tạng, thế giới có kỹ thuật gì Việt Nam đều có, với nhiều thành tựu và đứng đầu Đông Nam Á về số lượng ca ghép mỗi năm. Tuy nhiên, lượng mô tạng hiến chỉ đáp ứng phần rất nhỏ nhu cầu thực tế. Một trong những nguyên là thể chế chính sách chưa toàn diện. Tiếp đó là công tác vận động chưa được xây dựng và hoàn thiện, hoạt động điều phối của các bệnh viện chưa chặt chẽ.

Số liệu của Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, lượng người hiến sống ở Việt Nam vẫn chiếm 95%, trong khi ở các nước phát triển như Tây Ban Nha, Hàn Quốc… hơn 50% nguồn hiến đến từ người chết não. Sau sự kiện mới đây Thủ tướng Chính phủ đến Bệnh viện Việt Đức vận động hiến tạng, đồng thời Thủ tướng và gia đình cũng đăng ký hiến tạng, lượng người đăng ký hiến tạng tăng lên gần 10.000 người. Điều này cho thấy vai trò của người vận động là cực kỳ quan trọng.

Tuy nhiên, để số người được tiếp cận với kỹ thuật ghép tạng, kéo dài sự sống hiện còn gặp nhiều trở ngại, trong đó có nguyên nhân từ chi phí vượt quá khả năng của nhiều gia đình, nhất là gia đình khó khăn. Theo Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương Đinh Văn Lượng, ca ghép phổi đầu tiên tại bệnh viện này có chi phí 1,3 tỷ đồng, ca thứ 2 là 1,1 tỷ đồng. Đây là số tiền vượt quá khả năng chi trả của gia đình bệnh nhân nên để thực hiện được những ca ghép này, bệnh viện đã phải hỗ trợ chi phí gần 1 tỷ đồng.

Tương tự như vậy, với chi phí ghép gan, tổng chi phí 1 ca ghép gan khoảng 1 tỷ đồng, nhưng bảo hiểm y tế chỉ chi trả khoảng 200 triệu đồng (đối với bệnh nhân được hưởng 100%). Còn nếu bệnh nhân không được 100% thì phần bảo hiểm thanh toán chỉ khoảng 163 triệu. Như vậy mức chi trả cho bệnh nhân ghép gan hiện nay rất thấp.

Ngoài chi phí để thực hiện kỹ thuật ghép tạng còn có các chi phí cho hoạt động hồi sức, chẩn đoán chết não, lấy, bảo quản, điều phối, vận chuyển mô, tạng. Những chi phí này chưa được xây dựng thống nhất ở nước ta, khiến các bệnh viện gặp nhiều khó khăn khi thanh toán, đặc biệt là đối với bệnh viện có ca hiến tạng.

Vì vậy chia sẻ tại Hội thảo xây dựng chính sách về các hoạt động tư vấn, vận động, lấy, điều phối, ghép mô tạng, do Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người tổ chức chiều ngày 12/6, nhiều ý kiến đề xuất có chính sách chi trả bảo hiểm y tế nhiều hơn nữa cho ghép mô tạng.

Các ý kiến đưa ra tại hội thảo là cơ sở để Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia cũng như Bộ Y tế sẽ có thêm cơ sở xây dựng các chế độ, chính sách khoa học, thực tiễn, hiệu quả đối với việc hiến, lấy và ghép tạng