- Công trình Thủy điện Lai Châu do EVN làm chủ đầu tư, được khởi công ngày 05/01/2011. Nhà máy có 3 tổ máy với tổng công suất lắp đặt 1.200 MW (3x400MW), tổng mức đầu tư sau thuế là 35.700 tỷ đồng, trong đó vốn tự có của EVN chiếm 20%, còn lại 80% là vốn vay thương mại trong, ngoài nước, vay tín dụng ưu đãi đầu tư.

 Với vai trò chủ đầu tư, EVN được giao thực hiện các phần việc: Xây dựng nhà máy thủy điện Lai Châu; Đường giao thông tránh ngập tỉnh lộ 127 và đường tránh ngập đoạn Mường Tè - Pắc Ma; Lập Quy hoạch tổng thể bồi thường di dân, tái định cư. Ban Quản lý dự án Nhà máy Thủy điện Sơn La- Lai Châu làm đại diện chủ đầu tư. Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Điện I làm tư vấn lập dự án.

Tổ hợp nhà thầu thi công công trình chính là Tập đoàn Sông Đà, Tổng công ty Lắp máy Việt Nam, Tổng công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng, Tổng công ty xây dựng Trường Sơn.

Để hoàn thành công trình, những người thợ ở đây phải đào 14,726 triệu m3 và đắp 1,979 triệu m3 đất đá các loại; sản xuất xây dựng 3,624 triệu m3 bê tông các loại; cốt thép 42.731,6 tấn; khoan phụt xi măng 68.695 md; thiết bị công nghệ 31.717 tấn. Công trình sử dụng đập bê tông trọng lực công nghệ thi công bê tông đầm lăn (RCC), một phần bê tông thường (CVC). Cao trình đỉnh đập 303m, gồm 3 tổ máy, mỗi tổ máy 400MW.

Ngoài ra còn các công trình phụ trợ cho dự án bao gồm: xây dựng đường giao thông tránh ngập với gần 65km cấp V miền núi ở tỉnh lộ 127 và 20km đường giao thông liên vùng cấp V miền núi đoạn Mường Tè - Pắc Ma; Đường giao thông ngoài công trường đoạn Lai Hà - thủy điện Lai Châu và cầu Lai Hà dài 32,19km với quy mô cấp IV miền núi; Đường dây tải điện mạch kép 110kV từ Tuần Giáo - thủy điện Lai Châu dài 92,07Km và trạm biến áp 110kV tại thủy điện có công suất 25MVA. Đấu nối nhà máy thủy điện với hệ thống điện Quốc gia bằng đường dây 500kV mạch kép từ thủy điện Lai Châu đến trạm biến áp 500kV tại Pitoong, tỉnh Sơn La, dài khoảng 180km.

Để có mặt bằng cho công trình, sẽ có 1.331 hộ/5.867 khẩu bị ảnh hưởng trực tiếp thuộc địa bàn 8 xã và 1 thị trấn; 617 hộ/3.873 khẩu bị ảnh hưởng gián tiếp thuộc địa bàn của 3 xã. UBND tỉnh Lai Châu được giao làm chủ đầu tư dự án bồi thường di dân, tái định cư. Hiện nay,Quy hoạch tổng thể di dân, tái định cư cho Dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó sẽ có 8 khu, 35 điểm tái định cư trên địa bàn huyện Mường Tè với khả năng dung nạp 1.760 hộ/7.805 khẩu. Ngày 14/4/2012, ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu đã di dời toàn bộ các hộ dân ra khỏi cốt ngập 226.

Từ ngày 14-17/4/2012, Hội đồng nghiệm thu nhà nước các công trình xây dựng đã nghiệm thu các hạng mục và đồng ý cho ngăn sông đợt 1 đúng tiến độ. Đến nay đã đào xong hố móng bờ phải đợt 1 và đợt 2 tổng khối lượng đất đá là 7.400.000m3. Hiện đang thi công hố móng bờ trái đợt 2 tổng khối lượng đã thi công bờ trái là 4.100.000m3/4.500.000m3 thiết kế.

Sau khi ngăn sông đợt 1, theo kế hoạch, tháng 11/2012 sẽ ngăn sông đợt 2. Đóng cống dẫn dòng và tích nước hồ chứa cuối tháng 5/2015. Dự kiến, cuối tháng 3/ 2016 sẽ phát điện tổ máy số 1. Toàn bộ công trình sẽ hoàn thành vào năm 2017.

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ ngăn sông, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đánh giá cao những nỗ lực của chủ đầu tư, chính quyền và nhân dân địa phương cùng các nhà thầu trong việc sớm hòan thành các hạng mục của công trình. Đồng thời nhiệt liệt biểu dương tinh thần tự nguyện di dân của nhân dân Lai Châu đã hy sinh quyền lợi cá nhân vì lợi ích của cộng đồng, của đất nước. Phó Thủ tướng cũng nhắc nhở, thời gian tới, việc thực hiện dự án còn rất nhiều khó khăn. Vì vậy, các đơn vị phải chuẩn bị tốt để đấy nhanh tiến độ dự án nhằm đảm bảo chống lũ năm 2012 an toàn. Chuẩn bị tốt công tác đấu thầu thiết bị cơ điện, cung cấp bản vẽ đảm bảo tiến độ thi công nhằm sớm đưa công trình vào hoạt động. Phó Thủ tướng cũng  yêu cầu lãnh đạo tỉnh Lai Châu làm tốt công tác chăm lo đời sống việc làm cho đồng bào tái định cư phải tốt hơn nơi ở cũ. Theo Phó Thủ tướng, việc hoàn thành ngăn sông đúng tiến độ có ý nghĩa quyết định trong việc đẩy nhanh tiến độ thi công, đưa nhà máy Thủy điện Lai Châu vào vận hành sớm, mang lợi ích cho nhà nước.Ngoài vai trò cung cấp điện cho Quốc gia, cấp nước cho đồng bằng sông Hồng về mùa khô, công trình Thủy điện Lai Châu còn tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lai Châu và Điện Biên. Đây cũng là cơ hội đặc biệt giúp Lai Châu chuyển dịch sản xuất, bố trí lại dân cư, cơ cấu kinh tế, xây dựng hạ tầng để phát triển kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo. Góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng và nâng cao đời sống nhân dân.

Ngọc Loan