Tối 21/4, tại Quảng trường Hùng Vương (TP. Việt Trì, Phú Thọ), đã diễn ra Lễ khai mạc Lễ giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa – Du lịch Đất Tổ năm 2023 và Lễ kỷ niệm 20 năm thực hiện Công ước của UNESCO về bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể.

Phát biểu tại Lễ khai mạc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết: Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ năm 2023 với chủ đề “Linh thiêng nguồn cội - Đất Tổ Hùng Vương”, là nơi hội tụ của các tinh hoa di sản văn hóa của mọi miền Tổ quốc, sẽ mang đến cho du khách và nhân dân hành hương về với cội nguồn đất Tổ những trải nghiệm sâu sắc, để hiểu thêm, yêu hơn và càng tự hào về đất nước, văn hóa và con người Việt Nam.

Đặc biệt, lễ hội là dịp để chúng ta nhìn lại chặng đường 20 năm, Việt Nam là thành viên có trách nhiệm trong triển khai các chương trình hành động về bảo vệ di sản văn hóa thế giới theo tinh thần của Công ước. Các di sản văn hoá Việt Nam tiếp tục được bảo tồn và lan tỏa hệ giá trị bản sắc, nhân văn. Đồng thời, góp phần đưa văn hiến Việt Nam cùng tỏa sáng trong dòng chảy văn minh của thế giới.

Việc giữ gìn, xây dựng và phát triển hệ giá trị văn hóa dân tộc là vấn đề sống còn, như đồng chí Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh trong thông điệp tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021: “Văn hóa còn thì dân tộc còn”.

Với 15 di sản phi vật thể đã được UNESCO ghi danh, Việt Nam là một trong số những quốc gia giàu tài nguyên văn hóa trong cộng đồng hết sức độc đáo trên thế giới. Các di sản văn hóa này cùng với hệ giá trị đậm đà bản sắc đã được hun đúc, định hình nên hồn cốt Dân tộc qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước.

Tự hào được kế thừa những di sản văn hóa quý báu từ các thế hệ tiền nhân, chúng ta cũng ý thức được rằng trong việc bảo tồn văn hoá dân tộc xây dựng thiết chế văn hoá truyền thống cộng đồng, bởi giá trị văn hóa chỉ trường tồn khi trở thành nét truyền thống, một phần không thể thiếu trong đời sống của xã hội Việt Nam”.

Là đơn vị phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Lễ hội Đền Hùng, Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ năm 2023, ông Bùi Văn Quang - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết: “Hôm nay, 2 di sản văn hóa phi vật thể tại Phú Thọ là Hát Xoan và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, cùng với 13 di sản của cả nước được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã tụ hội về miền đất Tổ. Đây cũng là dịp các nghệ nhân dân gian trình diễn, thực hành, tôn vinh các tinh hoa di sản và nhằm lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng.

Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể lần này đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm thực hiện Công ước 2003 của UNESCO, về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Đây là dịp để chúng ta khẳng định những nỗ lực, cố gắng trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản. Đồng thời, khẳng định Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong quá trình thực hiện công ước.

Chương trình nhằm thực hiện tốt các quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị về du lịch, để biến di sản thành tài sản, gắn di sản văn hóa với phát triển du lịch. Trong không gian của Lễ hội Đền Hùng năm nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và tỉnh Phú Thọ phối hợp tổ chức các sự kiện trong "Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ”.

Trong khuôn khổ buổi Lễ khai mạc, ông Chritian Hanhart – Trưởng đại diện văn phòng UNESCO tại Việt Nam phát biểu: “UNESCO rất mừng bởi Chính phủ Việt Nam đã đề cao tầm quan trọng của việc phát huy mọi khía cạnh văn hóa để thúc đẩy phát triển kinh tế.

Để di sản sống được chuyển giao cho các thế hệ sau thì di sản cần được coi trọng và cần được đánh giá đúng và Công ước về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể được các quốc gia thành viên UNESCO thông qua tại kỳ họp của Đại hội đồng vào tháng 11/2003 chính là công cụ thể hiện đầy đủ vai trò quan trọng của di sản văn hóa phi vật thể. Việt Nam là quốc gia thành viên đã phê chuẩn công ước chưa đầy hai năm sau đó và hiện đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh”.

Từ bao đời nay, trong tâm thức của mỗi người dân Việt Nam, các Vua Hùng là Quốc tổ, có công dựng nên Nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam, là tổ tiên chung của người Việt. Mọi người dân đất Việt đều tự hào mang trong mình dòng máu “Con Lạc - cháu Hồng”.

Thờ cúng các Vua Hùng, không chỉ là hoạt động tâm linh, cầu mong Quốc tổ phù hộ cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, đất nước yên vui mà còn có ý nghĩa sâu xa nhắc nhở, kết nối, củng cố tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Đó chính là “sợi chỉ đỏ tâm linh” và là động lực tinh thần, gắn kết toàn dân tộc. Đồng thời, tạo nên sức mạnh của truyền thống lịch sử, dựng nước và giữ nước của cha ông.