Trong việc kiểm tra hồ sơ pháp lý liên quan đến đập thải bị vỡ, đoàn công tác đã nhận thấy một số việc như sau: Đập thải quặng đuôi bị vỡ là một hạng mục công trình bảo vệ môi trường trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt…. Căn cứ quy định tại Điều 3, Quyết định số 50/QĐ-UBND tỉnh Nghệ An thì Công ty Cổ phần kim loại mầu Nghệ An phải lập hồ sơ, trình UBND tỉnh Nghệ An xác nhận hoàn thành xây dựng các công trình bảo vệ môi trường (trong đó có hạng mục đập thải bị vỡ) trước khi đưa dự án khai thác mỏ vào vận hành chính thức. Tuy nhiên, đến nay công ty chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, theo nội dung trong đánh giá tác động môi trường (ĐMT) thì đập thải này phải có rãnh thoát nước chảy tràn được kè bằng đá hộc và trát vữa bê tông. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra thì các rãnh này vẫn hoàn toàn bằng đất. Thiết kế kỹ thuật của đập thải do chủ doanh nghiệp tự thiết kế và phê duyệt. Đến thời điểm kiểm tra, công ty vẫn chưa trình được hồ sơ thi công và vận hành hồ thải.

Căn cứ kết quả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra hiện trường, sau khi nghe ý kiến giải trình của chủ doanh nghiệp, các ý kiến phát biểu của đại diện Sở Công Thương tỉnh Nghệ An, UBND huyện Quỳ Hơp, và Tập đoàn Than - Khoáng sản – TKV, Đoàn công tác đã đưa ra kết luận:

Một trong những nguyên nhân gây nên sự cố vỡ đập thải là do chủ doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định của pháp lý hiện hành về quản lý sản xuất an toàn và bảo vệ môi trường.

Do vậy, Đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty: Dừng hoạt động của bãi thải tập trung nguồn lực, khắc phục sự cố. Tuyệt đối không để xảy ra tràn bùn thải ra môi trường, đặc biệt có các biện pháp phòng ngừa khi điều kiện mưa, lũ xảy ra. Công ty phải có sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng của tỉnh để hỗ trợ cho người dân, ổn định cuộc sống theo yêu cầu của UBND huyện Quỳ Hợp.

Ngoài ra, yêu cầu công ty lập biện pháp khắc phục sự cố, xây dựng, gia cố đập thải đảm bảo an toàn lâu dài, không để xảy ra sự cố tương tự, ảnh hưởng đến môi trường và chỉ đưa bãi thải vào hoạt động khi có xác nhận đã hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của cơ quan có thẩm quyền (UBND tỉnh Nghệ An).

Bên cạnh đó, yêu cầu Tập đoàn TKV chỉ đạo Tổng công ty Khoáng sản kiểm điểm và làm rõ nguyên nhân sự cố, trách nhiệm của đơn vị và các cá nhân có liên quan đến sự cố vỡ đập.

Đoàn công tác yêu cầu Sở Công Thương thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện khắc phục sự cố của công ty và việc thực hiện các yêu cầu của đoàn công tác.