Dư luận đang xôn xao về thương vụ mua-bán cây lan đột biến Ngọc Sơn Cước trị giá 250 tỷ đồng diễn ra tại phường Mạo Khê, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. Trước đó, một cuộc giao dịch lan phi điệp đột biến ở thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước có giá trị 45 tỷ đồng và cuộc giao dịch lan phi điệp 5 cánh trắng Bảo Duy ở Hà Nam với giá gần 19 tỷ đồng cũng khiến dư luận hoang mang. Ngay sau đó, trên mạng xã hội Facebook, Zalo, hàng trăm trang fanpage lan được lập ra với những cái tên rất hợp thời như: Hội Lan đột biến cánh trắng miền Bắc, Hội Lan Ngọc Sơn Cước... với hàng chục đến hàng trăm nghìn thành viên và giá trị các giao dịch được "thổi" lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Rất khó xác định giá trị lan đột biến

Thực tế, "cơn sốt" lan đột biến và khoản lợi nhuận rất lớn từ nhiều người bán vẽ ra khiến cộng đồng kinh doanh, khởi nghiệp lan đột biến bùng nổ. Từ nửa cuối năm 2020 đến đầu 2021 đã có thêm hàng trăm, hàng nghìn vườn lan lớn, nhỏ được mở ra. Theo người chuyên chơi hoa lan, giới chơi lan mua-bán lan theo giò hoặc theo kie (mầm cây con được tách ra từ cây mẹ). Kie lan đột biến được đo bằng centimet để tính tiền, và giá trị cao hay thấp phụ thuộc vào vẻ đẹp, độ cực hiếm của nó. Một giò lan đột biến khi mua về sau một đêm có thể khiến chủ nhân có lãi ngay. Những giò lan đột biến cũng có khả năng tạo ra giá trị kinh tế cao trong tương lai nhờ nhân giống.

Người này cũng cho biết thêm, lan đột biến có giá "khủng" là do trong giới chơi lan ai cũng mong muốn có được nó. Tuy nhiên, việc nhân giống là khá hạn chế, hàng tấn lan rừng may ra mới có một cây đột biến gen, vì thế vô cùng quý hiếm và giới chơi lan rất chuộng.

Trước sự hoài nghi về độ chính xác của những thương vụ này, các cơ quan chức năng đã vào cuộc và bước đầu xác định, đây là các thương vụ hét giá, "thổi" giá lan. Các đối tượng sử dụng chiêu thức tung giá, đẩy giá cao gấp hàng trăm, thậm chí hàng nghìn lần một sản phẩm bình dân, độc lạ, quý hiếm nhằm nâng giá cho các đường dây buôn bán lan đột biến một cách dễ dàng hơn. Cụ thể, qua xác minh của công an và UBND thị xã Đông Triều về thương vụ mua-bán lan đột biến trăm tỷ mới đây, phía nhà vườn lan này cho biết, toàn bộ số lan trong vườn hiện mới chỉ trong giai đoạn ươm cấy, nuôi trồng và không xác nhận việc mua-bán.

Từ kết quả xác minh ban đầu của cơ quan chức năng và thực tế các giao dịch lan đột biến, có thể thấy giá của sản phẩm này thực ra chỉ là hiện tượng sốt ảo, giá ảo, không có thực khiến rất nhiều người bị lừa và mắc bẫy. Mới đây, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) đã chỉ đạo Cục Thuế các địa phương kiểm soát, giám sát các doanh nghiệp hay cá nhân có giao dịch lan đột biến thật không. Nếu là doanh nghiệp kinh doanh mua-bán thì phải kê khai thuế. Trường hợp các tổ chức, cá nhân không thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế, qua kiểm tra, phát hiện có giao dịch, kinh doanh hoa phong lan đột biến gen sẽ bị truy thu và xử phạt theo pháp luật thuế hiện hành.