Chưa có biện pháp quản lý, theo dõi đầy đủ

Thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng gắn với công tác quản lý bảo vệ rừng, tỉnh Yên Bái đã từng bước thay đổi tư duy, nhận thức của người dân trong thực hiện công tác nhận khoán bảo vệ rừng, trồng rừng gỗ lớn để cung ứng dịch vụ môi trường rừng, được nhận tiền dịch vụ môi trường rừng hàng năm.

Công bố kết quả kiểm toán quản lý, sử dụng Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tại Yên Bái. Ảnh: Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Yên Bái

Tuy nhiên, qua kiểm toán quản lý, sử dụng Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2020-2022 tại tỉnh Yên Bái cho thấy vẫn còn những hạn chế cần khắc phục.

Cụ thể: Đến thời điểm kiểm toán, số thu tiền trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác còn phải thu là 4,762 tỷ đồng đã quá hạn so với quy định tại Thông tư số 13/2019/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Bên cạnh đó, Quỹ chưa có biện pháp quản lý, theo dõi đầy đủ số lượng các hợp đồng và thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng theo hình thức trực tiếp với bên cung ứng dịch vụ môi trường rừng theo quy của Chính phủ.

Đồng thời, chưa tham gia giám sát việc trồng rừng thay thế đối với các đơn vị, tổ chức được giao kinh phí trồng rừng theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Công tác kiểm tra, giám sát đối tượng được hưởng nguồn tài chính do Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng hỗ trợ, chi trả mới chỉ thực hiện được 1/4 số đối tượng được chi trả dịch vụ môi trường rừng là tổ chức, tiềm ẩn rủi ro trong việc quản lý, chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng và chưa đảm bảo theo quy định của Chính phủ.

Đáng chú ý, đối tượng phải trả dịch vụ môi trường rừng là doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản hoặc doanh nghiệp liên kết với các hộ gia đình, cá nhân nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, chưa quy định đối tượng phải trả dịch vụ môi trường rừng cơ sở nuôi trồng thủy sản là các Hợp tác xã theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 63 của Luật Lâm nghiệp năm 2017 nên Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng cấp tỉnh chưa có căn cứ để thu tiền dịch vụ môi trường rừng đối với đối tượng cơ sở nuôi trồng thủy sản là các hợp tác xã…

Thực hiện công tác kiểm tra, giám sát theo kế hoạch

Từ kết quả kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đề nghị UBND tỉnh Yên Bái xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 1 của Quyết định số 2600/QĐ-UBND ngày 01/11/2019 về việc quy định một số nội dung chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh; cụ thể hóa “mức điều tiết” đối với diện tích rừng có mức chi trả dịch vụ môi trường rừng lớn hơn 2 lần mức hỗ trợ của ngân sách nhà nước cho khoán bảo vệ rừng, theo hướng dẫn của Chính phủ.

Chỉ đạo rà soát và xử lý theo quy định đối với việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất có rừng sản xuất là rừng trồng tại Quyết định số 69/QĐ-UBND và việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác tại Quyết định số 2795/QĐ-UBND của UBND tỉnh Yên Bái của cùng dự án chưa thống nhất về diện tích được chuyển đổi.

Kiểm toán nhà nước cũng đề nghị UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm của tập thể cá nhân có liên quan trong việc tham mưu trình UBND tỉnh phê duyệt ban hành 2 Quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng chưa có sự chính xác và đồng nhất về diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng tại cùng một dự án.

Đối với Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái: Quản lý, theo dõi đầy đủ số lượng các hợp đồng đối với đối tượng phải chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng theo hình thức trực tiếp với bên cung ứng dịch vụ môi trường rừng; thực hiện tham gia giám sát việc trồng rừng thay thế đối với các đơn vị, tổ chức được giao kinh phí trồng rừng theo quy định. Thực hiện công tác kiểm tra, giám sát theo kế hoạch đối với các đối tượng được hưởng nguồn tài chính do Quỹ hỗ trợ, chi trả.

Tuy còn những hạn chế cần khắc phục, song đánh giá về việc quản lý, sử dụng Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2020-2022 tại tỉnh Yên Bái, Kiểm toán nhà nước nhận định, việc sử dụng các nguồn lực tài chính đối với chi tiền trồng rừng thay thế do chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đã thực hiện theo quy định, đạt được những kết quả nhất định, góp phần vào công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, cải thiện chất lượng môi trường sinh thái; nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người nhận khoán bảo vệ rừng…

Đại diện Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Yên Bái cho hay, Quỹ sẽ tiếp tục rà soát các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng mới đi vào hoạt động trên địa bàn tỉnh, kịp thời đàm phán ký kết hợp đồng ủy thác chi trả dịch vụ môi trường rừng làm căn cứ để thực hiện; phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng trong việc thực hiện rà soát, xử lý, xử phạt, kiên quyết không để tồn tại tình trạng chây ì, nợ đọng tiền dịch vụ môi trường rừng.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện công tác kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2023 trên địa bàn tỉnh Yên Bái và kiểm tra việc nộp tiền dịch vụ môi trường rừng của bên sử dụng dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2023...