Nông nghiệp vẫn chưa là “mảnh đất” hấp dẫn đầu tư

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Thi - đoàn Bắc Giang bày tỏ sự nhất trí cao với Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã trình tại Kỳ họp.

Đại biểu Nguyễn Văn Thi - đoàn Bắc Giang phát biểu thảo luận tại hội trường

Đối với lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn, đại biểu đoàn Bắc Giang cho rằng, hơn 2 năm qua khi chịu sự tác động nặng bởi dịch bệnh Covid-19, khu vực nông nghiệp tiếp tục phát huy vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, tạo cơ sở quan trọng để đảm bảo sự ổn định và thực hiện các chính sách an sinh xã hội.

Nông nghiệp có vai trò quan trọng như vậy, nhưng theo đại biểu Nguyễn Văn Thi, trong những năm qua việc đầu tư ngân sách nhà nước vẫn chưa tương xứng với những đóng góp của nông nghiệp đối với quốc gia và xã hội. Nông nghiệp vẫn chưa là “mảnh đất” hấp dẫn để các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Kinh tế hợp tác xã trong nông nghiệp có vai trò quan trọng nhưng vẫn chưa hấp dẫn, thu hút được số đông nông dân tham gia.

Dẫn chứng cụ thể, đại biểu Nguyễn Văn Thi cho hay, số doanh nghiệp nông, lâm nghiệp, thủy sản hiện chỉ chiếm 1,4% trong tổng số doanh nghiệp của cả nước. Vốn sản xuất kinh doanh chiếm 1,1%. Đối với hợp tác xã thì chủ yếu là quy mô nhỏ.

Hiện nay, có đến 65% số hợp tác xã chỉ có dưới 10 lao động. Số doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp và hộ nông dân được thụ hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội cũng chưa nhiều. Hơn nữa, người nông dân hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trước việc giá phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng cao, trong khi giá nông sản không tăng đã ảnh hưởng lớn đến thu nhập và đời sống của người nông dân.

Từ những vấn đề thực tiễn, đại biểu đoàn Bắc Giang đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các chính sách phù hợp hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội nói chung và lĩnh vực nông nghiệp nói riêng.

Vừa qua, Quốc hội và Chính phủ đã có một số chính sách hỗ trợ cho khu vực nông nghiệp, nông thôn nhưng nút thắt lớn nhất đối với sản xuất nông nghiệp hiện nay vẫn là tình trạng phân tán về đất đai, khó khăn trong tổ chức sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, sản xuất theo chuỗi giá trị và vấn đề tiêu thụ nông sản.

Do đó, cần tiếp tục có những cơ chế, chính sách phù hợp hơn để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp, có chính sách phù hợp cả về đất đai, thuế, tín dụng và khoa học công nghệ để thu hút các nguồn lực xã hội, các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Bên cạnh đó, hỗ trợ nông dân trong công tác dự báo thị trường, định hướng sản xuất và đẩy mạnh hỗ trợ tiêu thụ nông sản.

Cần giải pháp để giảm giá các mặt hàng phân bón

Cũng tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị, Chính phủ cần có giải pháp để giữ ổn định và giảm giá các mặt hàng phân bón.

Theo đại biểu, có một nội dung cần được Quốc hội tháo gỡ, đó là năm 2014, xuất phát từ yêu cầu giảm giá phân bón, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, Quốc hội Khóa XIII khi sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế đã đưa mặt hàng phân bón trở thành mặt hàng không chịu thuế giá trị gia tăng (VAT).

Nhưng do quy định về hoàn thuế VAT thì mặt hàng có thuế suất VAT bằng 0 khác với mặt hàng không chịu thuế, một loại thì được hoàn VAT đầu vào, loại còn lại thì không. Việc này vô hình chung đã làm chi phí sản xuất phân bón tăng lên, không có tác dụng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có kiến nghị nội dung này với Quốc hội.

“Vì vậy, rất mong Quốc hội sớm quyết định đưa phân bón trở lại mặt hàng chịu thuế VAT, nhất là trong bối cảnh hiện nay ngành nông nghiệp đang rất cần được hỗ trợ để giảm chi phí đầu vào” - đại biểu Nguyễn Văn Thi đề nghị.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần có chính sách kiểm soát hạn chế tăng giá phân bón thông qua các chính sách điều chỉnh kinh tế vĩ mô, như chính sách thuế, phí, cân đối cung cầu; xem xét chính sách thuế và kiểm soát xuất khẩu đối với một số mặt hàng phân bón để giảm áp lực tăng giá trong nước, chia sẻ bớt khó khăn cho người nông dân, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và nông dân.

Trong bối cảnh giá phân bón tăng cao như hiện nay, thì đây cũng là giải pháp quan trọng, vừa góp phần giảm sử dụng phân bón hóa học, vừa giảm chi phí cho nông dân và nâng cao chất lượng nông sản.