Nhiều lợi ích đem lại

Tại buổi tọa đàm Thu phí không dừng – Quyền lợi và trách nhiệm do Báo Điện tử Chính phủ tổ chức, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Lê Đình Thọ cho biết: Trong giai đoạn 2010-2015, Việt Nam đã thực hiện hình thức đầu tư hạ tầng giao thông với dạng hợp đồng BOT. Khi thực hiện đầu tư hình thức này thì Việt Nam đang áp dụng hình thức thu phí một dừng, tức là hình thức thủ công, đối tượng chủ yếu là đường quốc lộ được nâng cấp và sửa chữa. Riêng đối với đường cao tốc, Việt Nam cũng đầu tư và sử dụng hình thức thu phí kín, thu phí trên đầu phương tiện, đi km nào thanh toán km ấy. Hai hình thức này khác nhau, trên đường quốc lộ được nâng cấp, sửa chữa chúng ta đầu tư và thu phí theo hình thức thủ công, còn áp dụng hình thức thu phí kín đối với đầu tư đường cao tốc.

Quá trình thực hiện hình thức thu phí thủ công trên đầu phương tiện theo lượt bộc lộ một số vấn đề. Thứ nhất, gây nên ùn tắc giao thông ở các trạm thu phí giao thông, có những trạm có tình trạng ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự. Thứ hai là có một số trạm không công khai, minh bạch trong vấn đề thu phí, tạo nên dư luận xã hội không tốt. Thứ ba là tạo nên môi trường không trong lành đối với những trạm thu phí, không tiện lợi cho người dân.

Đến năm 2025 toàn bộ các trạm thu phí sẽ triển khai thu phí không dừng

Do đó, Chính phủ đã giao Bộ GTVT nghiên cứu đưa công nghệ vào để áp dụng thay thế hình thức một dừng. Bộ GTVT có nghiên cứu trên thế giới cũng như trong khu vực và lựa chọn công nghệ để áp dụng. Năm 2015, Bộ chính thức nghiên cứu và thí điểm thu phí không dừng vào thu phí đường bộ.

"Về lộ trình thực hiện, hiện Bộ GTVT đã tính toán và đưa ra các lộ trình. Trước hết là đối với đường quốc lộ đã lắp trạm thu phí một dừng thì lộ trình đến năm 2023, toàn bộ sẽ lắp đặt thu phí không dừng, và chỉ dành 1 làn hỗn hợp để xử lý cho thời kỳ quá độ, khi người dân chưa thực hiện đầy đủ. Đến năm 2025, sẽ thực hiện toàn bộ thu phí không dừng ở tất cả các trạm thu phí"- Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho biết.

Riêng đường cao tốc, Bộ GTVT đã đưa ra lộ trình. Đối với dự án các đường cao tốc, tuyến cao tốc do các nhà đầu tư khác đầu tư, chúng tôi đã áp dụng công nghệ thu phí không dừng rồi. Bốn tuyến cao tốc của VEC đã có kế hoạch và triển khai nhưng do VEC tái cơ cấu nên có ảnh hưởng đến nguồn tài chính. Đến năm 2021, chúng ta xác định được nguồn, từ đó để có cơ sở triển khai tiếp dự án.

Với tinh thần của Thủ tướng là sớm đưa công nghệ này vào để triển khai đối với hệ thống đường cao tốc và hệ thống đường quốc lộ hiện hữu đang thực hiện các trạm thu phí, Bộ GTVT đã có kế hoạch chi tiết để triển khai với các chủ đầu tư, cùng với các nhà cung cấp dịch vụ để chúng ta có kế hoạch đáp ứng được tiến độ này.

Thứ trưởng Lê Đình Thọ tại buổi tọa đàm (ảnh Nhật Bắc)

Cũng theo Thứ trưởng Thọ, khi thực hiện thu phí không dừng, sẽ khắc phục được các tồn tại đối với thu phí một dừng hiện nay: Thứ nhất, thể hiện sự phát triển của ngành giao thông Việt Nam là ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào tổ chức và quản lý, đưa hệ thống thông minh vào hoạt động, văn minh và tiện lợi.

Thứ hai, đem lại sự thuận tiện cho người dân về thời gian, thuận tiện khi dừng đỗ các trạm, làm tốt vấn đề môi trường. Khi qua trạm thủ công chúng ta mất vài ba phút dừng lại, trong điều kiện thời tiết bình thường không sao, nếu nắng mưa sẽ ảnh hưởng đến người điều khiển phương tiện. Chúng ta sử dụng hình thức mới, chỉ việc đi qua, không phải mở cửa xe, dừng xe, rất thuận lợi.

Thứ ba, tiết kiệm thời gian, tránh ùn tắc giao thông trên các tuyến.

Thứ tư, khi thực hiện công nghệ thu phí không dừng, chúng ta sẽ công khai, minh bạc doanh thu, các cơ quan giám sát lẫn nhau như nhà đầu tư, nhà cung cấp dịch vụ, ngân hàng, cơ quan quản lý nhà nước, đây là giải pháp tạo niềm tin cho nhân dân yên tâm thực hiện, rất công khai, minh bạch.

Sẽ dán thẻ ETC cho tất cả phương tiện trên cả nước trong 2 tháng tới

Tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cũng cho biết: Có thể khẳng định việc lắp đặt công nghệ thu phí đường bộ không dừng đến thời điểm này đã đáp ứng được yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cũng như tại thông báo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành.

Riêng với các tuyến đường quốc lộ đang đầu tư, nâng cấp theo BOT, Việt Nam đang áp dụng thu phí không dừng, nhưng vẫn dành một làn hỗn hợp để xử lý một số trường hợp chưa đủ điều kiện.

Riêng đối với đường cao tốc, từ ngày 1/8, Việt Nam sẽ áp dụng hoàn toàn công nghệ thu phí không dừng, vì thế tất cả các phương tiện đi vào đường cao tốc phải đủ các điều kiện. Trường hợp không đáp ứng được thì các chủ phương tiện có thể lựa chọn, vì các đường cao tốc hiện nay đều có đường song hành, ví dụ như cao tốc phía đông có Quốc lộ 1A, tuyến Hà Nội- Hải Phòng có tuyến đường 5… Các phương tiện khi đi vào cao tốc thì bắt buộc sử dụng công nghệ thu phí không dừng.

Trong khi đó, Ông Bùi Trình, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Giao thông số Việt Nam VDTC cho biết: Từ 23/12/2020, Bộ GTVT đã rất quyết liệt chỉ đạo kết nối, liên thông 2 hệ thống, xe dán thẻ ePass hay xe thẻ của VETC đều có thể liên thông, đi lại qua các trạm thu phí trên toàn quốc và các tuyến cao tốc cho tất cả các phương tiện.Sau hơn 1,5 năm triển khai dán thẻ đã đạt tỷ lệ 75%.

Còn ông Hồ Trọng Vinh, Phó Tổng giám đốc Công ty thu phí tự động VETC cho hay: Hiện, số lượng xe cả nước là 4,8 triệu xe thì hiện nay số lượng xe dán thẻ là 3,5 triệu xe (của cả 2 đơn vị), tức là đã chiếm 75% số lượng xe trên toàn quốc. Tuy nhiên, khu vực phía nam số lượng xe dán thấp hơn so với khu vực phía bắc. Lý do một phần là trước đây khu vực phía bắc triển khai thu phí không dừng nhiều hơn, số lượng người có nhu cầu dán nhiều hơn. Còn bây giờ chúng ta triển khai tuyến TPHCM-Long Thành-Dầu Giây thì khu vực TPHCM hay các vùng lân cận mới có nhu cầu dán thẻ tăng lên.

Ông Bùi Trình, Tổng Giám đốc VDTC (trái) và ông Hồ Trọng Vinh, Phó Tổng giám đốc VETC (phải) tại Tọa đàm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

“Riêng trong ngày 28/7, VETC khu vực TP. HCM đã dán 10.000 xe trên 1 ngày và cả nước là 20.000 xe. Với tốc độ này và cùng công tác tuyên truyền tốt, trong vòng 60 ngày nữa, chúng ta sẽ đạt được yêu cầu của Chính phủ. Đây là tín hiệu đáng mừng và khi khách hàng, chủ phương tiện tin tưởng và chúng ta tuyên truyền tốt thì tất cả mọi người sẽ ủng hộ cho chiến dịch VETC”- ông Vinh cho biết.

Còn từ ngày 1/8 khi tuyến Nội Bài-Lào Cai khu vực phía bắc đưa vào khai thác, tức là các tỉnh Tây Bắc: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ trước đây chưa có VETC thì sau đây lượng khách hàng triển khai sẽ còn tăng lên nữa.

Ông Phạm Hồng Quang, Tổng Giám đốc VEC: Có sự phân bố không đồng đều của việc dán thẻ thu phí tự động không dừng giữa các vùng miền trên cả nước. Mặc dù trên số liệu lượng phương tiện được dán đạt 75% nhưng đơn vị có ghi nhận qua những ngày đầu triển khai dịch vụ thu phí không dừng ở 2 dự án phía bắc và phía nam.

Đối với phía bắc là dự án Cầu Giẽ - Ninh Bình, ghi nhận được tỉ lệ sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng cho đến thời điểm này là khoảng 77%. Còn tại dự án TPHCM- Long Thành-Dầu Giây thì trong 2 ngày đầu số lượng phương tiện sử dụng thu phí không dừng chỉ rơi vào 31-37%, nhưng vấn đề này sẽ dần dần được khắc phục.

Với sự tuyên truyền rộng rãi của phương tiện thông tin truyền thông và báo chí trong các ngày vừa qua, tỉ lệ này có tăng lên. Cho đến 18h ngày 28/7, tỉ lệ sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng tại TPHCM đã tăng lên đến 59% và còn tiếp tục tăng nữa. Hy vọng thời gian tới với sự nỗ lực của các nhà cung cấp dịch vụ thì vấn đề này sẽ dần dần được giải quyết.

Cũng theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ, từ ngày 1/8, tất cả các tuyến cao tốc trên cả nước sẽ hoàn toàn chỉ thu phí không dừng. Trong trường hợp xảy ra ùn tắc cục bộ ở một số nơi. Bộ GTVT cho biết đã lường trước được tất cả những tình huống khi áp dụng thu phí không dừng. Quan điểm của Bộ là làm tất cả những gì tốt nhất cho người dân. Đồng thời, Bộ sẽ tổ chức tốt tuyên truyền cho người dân hiểu được những lợi ích khi người dân sử dụng dịch vụ này và người dân ủng hộ, đồng hành để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ này.

“Do chúng ta mới áp dụng hệ thống này nên trong quá trình sử dụng cũng sẽ có những vấn đề trục trặc xảy ra. Nếu phản ánh của người dân kịp thời thì chúng tôi sẽ tập trung xử lý. Có rất nhiều trường hợp chủ phương tiện đi vào làn tự động mà không đủ tiền hoặc chót đi rồi thì chúng tôi có những phương án phối hợp với người dân để xử lý vừa mang tính nhân văn, vừa tôn trọng nhau như hướng dẫn làn xe đưa phương tiện đến nơi dán thẻ ngay. Chúng tôi đã chứng kiến những cảnh này ở các trạm, thấy tự hào và yên tâm”- Thứ trưởng Thọ khẳng định.