Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai (CDC Đồng Nai), trong 2 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận 2 ổ chó dại tại xã Đồi 61 (huyện Trảng Bom) và xã Phú Thạnh (huyện Nhơn Trạch), đáng chú ý ở 2 ổ dịch dại trên đã có 5 người bị chó dại cắn, trong đó có 2 trẻ em.

Người dân được tiêm vắc xin phòng bệnh dại sau khi bị chó cắn - Ảnh: CDC Đồng Nai

Trong năm 2023, toàn tỉnh Đồng Nai ghi nhận 20 ổ dịch dại trên chó tại 7 huyện, thành phố. Ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Đồng Nai cho biết, việc xuất hiện các ca bệnh dại trong thời gian qua là bất thường vì từ năm 2014 đến tháng 12/2022, toàn tỉnh không ghi nhận ca bệnh dại nào trên động vật và người. Dịch bệnh dại năm 2023 trên địa bàn tỉnh tăng đột biến, hiện tỉnh Đồng Nai đang đứng thứ 3 trong cả nước về rất nhiều chỉ tiêu, cho thấy các biện pháp phòng, chống bệnh dại thời gian qua chưa hiệu quả, dịch bệnh xu hướng ngày càng tăng.

Theo ông Giang, nguyên nhân bắt nguồn từ người nuôi chó, mèo còn rất chủ quan, chưa chấp hành các quy định về phòng, chống dịch bệnh; chó, mèo đa phần là thả rông, người dân dắt chó đi dạo cũng không rọ mõm, khi 1 con bị chó dại cắn sẽ lây lan nhanh mầm bệnh dại trong cộng đồng. Trong khi đó, việc xử phạt vi phạm hành chính đối với người nuôi chó, mèo không chấp hành các quy định về quản lý chó, mèo và tiêm phòng vắc xin dại cho vật nuôi vẫn chưa triển khai thực hiện.

Qua điều tra dịch tễ tại các ổ dịch, ngành chức năng nhận định tình hình dịch bệnh dại đang có diễn biến phức tạp và mầm bệnh dại đã lưu hành âm thầm trên diện rộng.

“Chó, mèo ở những khu vực đã có ca bệnh hầu hết đều được nuôi thả rông không rọ mõm và chưa được tiêm phòng dại. Khi đã có mầm bệnh mà chó, mèo được thả rông tiếp xúc, cào cấu, cắn nhau sẽ làm lây lan mầm bệnh”, ông Giang cho hay.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, công tác phòng, chống bệnh dại gặp nhiều khó khăn như việc thống kê đàn chưa sát với thực tế, có thể thấp hơn rất nhiều lần, dẫn đến nhận định sai trong công tác đánh giá hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; kết quả tiêm phòng dại từ đầu năm 2023 đến nay là 100.396/139.110 con tổng đàn, đạt tỷ lệ 72,17% là tỷ lệ tiêm phòng cao. Về lý thuyết đã có thể dần khống chế được dịch bệnh, trong khi đó kết quả điều tra dịch tễ các ổ dịch thì rất thấp (trung bình dưới 20% tổng đàn); dịch bệnh dại từ tháng 7/2023 đến nay có xu hướng tăng về số ca bệnh, địa bàn càng ngày càng rộng.

Người dân cần tuân thủ pháp luật về việc tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo nuôi - Ảnh: CDC Đồng Nai

BS.CKI Phan Văn Phúc – Trưởng khoa Phòng, chống bệnh Truyền nhiễm, CDC Đồng Nai cho biết: Dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Một khi phát bệnh, tỷ lệ tử vong gần 100% và hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Vi rút dại có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua mọi loại vết thương hở, không phân biệt lớn nhỏ, chảy máu hay không. Bệnh có thời gian ủ bệnh phức tạp, có thể chỉ từ 7 - 10 ngày hoặc kéo dài đến vài tuần, vài năm, phụ thuộc vào tình trạng và vị trí vết cắn. Vết thương càng gần hệ thần kinh trung ương như đầu, mặt, cổ, ngón tay… có thời gian ủ bệnh càng ngắn.

Năm 2023, cả nước ghi nhận 82 trường hợp tử vong do dại, hơn 500 ngàn người phải tiêm vắc xin phòng bệnh dại, chi phí 600 tỷ đồng. Hầu hết các ca tử vong do bệnh dại đều không rõ lịch sử tiêm ngừa hoặc không tiêm khi bị chó, mèo cào và cắn.

Bác sĩ Phúc khuyến cáo, khi bị chó mèo hoặc động vật hoang dã cắn, cào, cần sơ cứu vết thương để giảm thiểu lượng vi rút dại tại vết cắn. Các bước sơ cứu có thể thực hiện ngay tại nhà gồm rửa sạch vết thương dưới vòi nước sạch bằng xà phòng trong 15 phút, sau đó rửa lại vết thương bằng cồn 45 - 70 độ hoặc cồn i-ốt. Sau bước sơ cứu, cần đến ngay cơ sở tiêm chủng gần nhất để được thăm khám và đưa ra chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tuyệt đối không nên nặn máu, chà xát, tránh gây dập nát, không băng kín vết thương khiến vi rút dại xâm nhập nhanh hơn vào cơ thể. Đặc biệt, không tự ý sử dụng các loại thuốc Nam để chữa trị.