Gạo nếp là một loại gạo có hạt tròn, ngắn và dẻo, khác biệt so với gạo thông thường có hạt dài. Gạo nếp khi nấu chín có độ nhão và dẻo, tạo thành một khối mềm và dính. Hầu hết những loại nếp khi nấu xong đều mang hương thơm dịu, kích thích vị giác.

Gạo nếp là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, chứa protein, tinh bột, đường, vitamin nhóm B (nhiều trong cám gạo) và chất vô cơ.

Gạo nếp thường được dùng nấu xôi, chè, làm bánh (bánh khảo, bánh chưng, nếp, bánh gai, bánh nướng...). Đặc biệt, gạo nếp còn có tác dụng chữa bệnh mà ít người biết đến.

Gạo nếp còn có tác dụng chữa bệnh mà ít người biết đến. Ảnh minh họa

Bài thuốc kết hợp cùng gạo nếp

Chữa chứng ho ra máu, thuộc chứng phế âm hư: A giao 60g, nhu mễ 40g, mã đậu linh 20g, ngưu bàng tử 10g, chích thảo 10g, hạnh nhân 6g. Các vị tán mịn, mỗi lần uống 8g, hoặc sắc uống. Tác dụng dưỡng âm bổ phế, chỉ khái huyết.

Chữa viêm loét dạ dày - tá tràng: Gạo nếp, mai mực, cam thảo, mẫu lệ nung, hoàng bá, kê nội kim mỗi thứ 50g, làm khô, xay bột mịn, ngày uống 20 - 30g với nước ấm. Nước sắc đặc gạo nếp rang uống thay nước mỗi ngày để chống mất nước, háo khát trong trường hợp tiêu chảy.

Chữa xót ruột: Gạo nếp, đậu xanh liều vừa đủ nấu cháo ăn.

Chữa phụ nữ sau sinh thiếu sữa: Gạo nếp, móng giò heo 1 cái gia vị mắm muối nấu cháo ăn.

Cơm nếp nóng để chườm làm thông tắc tia sữa cho sản phụ, cơm nếp nguội giã nhuyễn trộn với bột thuốc để bó gãy xương và bong gân, ủ men chế cơm rượu hoặc cất rượu nếp cái hoa vàng để ngâm rượu trứng và rượu thuốc để bồi bổ sức khỏe.

Chữa nôn mửa không ngừng: Gạo nếp 20g, gừng tươi 3 lát. Gạo nếp sao vàng, sắc cùng với gừng lấy nước uống.

Chữa liệt dương: Cám nếp 12g, hoài sơn 12g, đinh lăng 12g, ý dĩ 12g, hoàng tinh 12g, hà thủ ô 12g, kỷ tử 12g, long nhãn 12g, trâu cổ 8g, cao ban long 8g, sa nhân 6g. Để riêng cao ban long, các vị khác sắc lấy nước, hòa tan cao và uống trong ngày.

Các món ăn từ gạo nếp được coi là bài thuốc

- Rượu nếp (cơm rượu): Cách làm đơn giản, nấu cơm nếp lứt rồi trộn với men cơm rượu, ủ vài ba hôm, sau quá trình lên men được cơm rượu. Mỗi ngày ăn một bát con cơm rượu có tác dụng kiện tỳ, bổ khí khai vị, dùng trong dịp lễ Tết.

- Nước gạo nếp rang: Ngâm nước một ngày đêm, thay nước vài ba lần, đem vo rửa sạch, phơi nắng hoặc sấy khô, sao vàng và tán bột để sẵn. Khi dùng hòa với nước sôi, chút đường. Dùng cho các trường hợp nôn ói như trào ngược dạ dày - thực quản, hẹp môn vị, rối loạn do thai nghén.

- Hồ bột gạo nếp, củ mài: Gạo nếp (500g) ngâm nước khoảng 12 tiếng, vo rửa sạch, để khô, sao tán bột. Củ mài (500g) sao qua, tán bột. Mỗi lần lấy mỗi thứ 1 thìa, thêm đường và bột hồ tiêu, dùng nước sôi khuấy đều. Ăn bữa sáng khi đói. Dùng cho người cao tuổi, trẻ em ăn kém, suy nhược hoặc tiêu chảy lâu ngày ăn kém.

- Chè gạo nếp, đậu đỏ: Gạo nếp 50g, đậu đỏ 50g, cám gạo 50g, đường nấu thành chè ăn, giúp chữa bệnh tê phù.

- Bánh ú nước tro: Ngâm gạo nếp vo nhiều lần đến khi nước ngâm thật trong, đổ nước vào sâm sấp mặt nếp ngâm khoảng 4 tiếng, cho thêm 200ml nước tro vào ngâm tiếp trong 20 tiếng. Lá tre đem rửa sạch rồi đem đi hấp trong 5 phút để nguội, lấy khăn sạch lau thật khô hai mặt lá để bánh để lâu hơn. Lấy lá tre gấp lại thành hình cái phễu rồi múc từng muỗng nếp cho vào, nén lại.

Gấp kín miệng bánh và nhẹ nhàng gấp bánh theo hình kim tự tháp, lấy dây gói bánh lại thật chặt, làm đến hết số nếp đã ngâm. Xếp bánh vào nồi, đổ nước lạnh vào ngập mặt bánh, luộc trong 5 tiếng thì bánh mới trong và dẻo được.

Trên đây là những tác dụng của gạo nếp tuy nhiên gạo nếp cũng có tính chất tương tự như các loại gạo khác nên những người bị bệnh tiểu đường, béo phì, bệnh dạ dày cần hạn chế, không nên ăn quá nhiều.