Trong quý I/2023, các công trình dự án trên địa bàn tỉnh Nghệ An bắt đầu khởi công trở lại. Tuy nhiên, theo người dân và nhà thầu bất ngờ trước việc giá cátxây dựng tăng chóng mặt, thậm chí nhiều chủ mỏ thông báo không còn cát. Đáng chú ý, do nguồn cung ngày càng thiếu, khiến nhiều cửa hàng vật liệu xây dựng bán giá cao cũng không có cát để đáp ứng nhu cầu.

Cụ thể, qua khảo sát, cát xây dựng mua tại các mỏ ở huyện Anh Sơn, Đô Lương thời điểm trong Tết giá 50.000 đồng/m3, nay tăng giá thành 80.000 đồng/m3.

Riêng đối với loại cát dùng để da tường (cát dùng để trát phía bên ngoài khi xây dựng) mua ở các huyện Tân Kỳ, Nghĩa Đàn đắt hơn. Thời điểm trước Tết giá 70.000 đồng/m3 thì nay tăng lên thành 100.000 đồng/m3.

Chị Hằng - Chủ cửa hàng bán vật liệu xây dựng phường Cửa Nam, TP. Vinh (tỉnh Nghệ An) cho hay: Giá cát xây dựng sau Tết tăng vọt. Hiện nay, giá cát tại cửa hàng rơi vào khoảng 180.000- 200.000 đồng/m3. Tuy nhiên, khó khăn không nằm ở giá mà là nguồn cát nhập về đang thiếu hụt.

"Tình hình giá cát dự báo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới, do nhu cầu xây dựng nhiều và đặc biệt là nguồn cung cát thiếu hụt", chị Hằng chia sẻ.

Tương tự, anh Tuấn - Chủ cửa hàng vật liệu xây dựng tại P. Quán Bàu, TP. Vinh cho biết, hiện nay giá cát đã tăng cao so với hồi trước Tết. Nguyên nhân là nguồn cung từ các huyện… đang "gặp khó".

"Giá cát cùng một số vật liệu xây dựng tăng như thế này, khiến việc kinh doanh của cửa hàng gặp nhiều khó khăn. Người dân thấy giá cao nên cũng tạm dừng thi công nhà cửa, công trình để chờ hạ giá, khổ nhất là các công trình xây dựng làm không được, dừng cũng không xong… Thời điểm này, cát khan hàng, trước đây chở 5-6 chuyến cát/ngày, thì nay chỉ chở 2 chuyến cát/ngày….", anh Tuấn bày tỏ.

Nguyên nhân cát khan hàng, tăng giá được các chủ đại lý bán vật liệu xây dựng đưa ra là do thời điểm này sông Con, sông Lam cạn nước nên khai thác cát khó khăn hơn. Chưa kể, qua thanh tra, kiểm tra các đơn vị khai thác khoáng sản, nhất là cát vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Do vậy, một số mỏ cát phải tạm dừng để thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường, lắp đặt trạm cân…

Khảo sát tại một số điểm tập kết vật liệu xây dựng ở các huyện Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu... cho thấy lượng cát khá ít, không đủ cung ứng cho khách hàng. Một chủ điểm bán vật liệu xây dựng ở huyện Nghi Lộc cho biết: Giá cát xây dựng sau Tết tăng cao. Hiện nay, giá cát tại cửa hàng rơi vào khoảng 180.000 đồng/m3. Tuy nhiên, khó khăn không nằm ở giá mà là nguồn cát nhập về đang thiếu hụt.

Ngoài ra, tại địa bàn tỉnh Nghệ An đang có nhiều công trình trọng điểm rất cần nguồn vật liệu cát như các dự án đường cao tốc Bắc-Nam, đường ven biển, nâng cấp QL 7. Cùng đó, thời điểm này còn là mùa cao điểm xây dựng, nhu cầu cát tăng cao nên các mỏ cát không đủ cung ứng cho khách hàng.

Tìm hiểu thêm, phóng viên Vuasanca được biết, do cát xây dựng bị khan hiếm nên tình trạng một số đại lý “đẩy giá” lên quá cao, gây nhiều hệ lụy, đẩy nhiều chủ đầu tư vào tình thế khó khăn… Việc một số công trình phải dừng thi công dẫn đến tình trạng rất nhiều thợ xây, phụ hồ tại địa phương rơi vào cảnh không có việc làm.

Ngoài ra, tình trạng khan hiếm cát kéo dài được một số kẻ xấu lợi dụng cơ hội để “làm giàu”. Đã xuất hiện tình trạng một số đối tượng lợi dụng đêm tối, địa hình sông nước sử dụng phương tiện sẵn có lén lút tổ chức việc khai thác cát trái phép trên sông Lam, sông Con…

Điển hình, tại địa bàn huyện Thanh Chương từ ngày 16/12/2022, đã có 3 mỏ cát (17 bến cát) phải đình chỉ hoạt động trong thời gian hơn 5 tháng do khai thác cát, sỏi lòng sông vượt công suất. Hay mới đây nhất, từ ngày 19/2 – 3/3/2023, Đội Cảnh sát đường thủy (Công an tỉnh Nghệ An) đã bắt 6 vụ khai thác cát trái phép trên sông Lam đoạn đi qua địa bàn các huyện Thanh Chương, Anh Sơn, Đô Lương; tạm giữ 6 thuyền vỏ sắt không có biển kiểm soát và thu giữ 45m3 cát, sỏi không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp.