Nỗ lực nâng cao tỷ lệ nội địa hóa

Sở Công Thương Hà Nội cho biết, tính đến nay, trên địa bàn TP. Hà Nội có khoảng hơn 900 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, với trên 320 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng vào mạng lưới sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, trong khu vực và trên thế giới.

Tuy nhiên, công nghiệp hỗ trợ vẫn bộc lộ nhiều tồn tại. Cụ thể, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước còn đơn giản, hàm lượng công nghệ trung bình và thấp, có giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm. Hiện nay tỷ lệ nội địa hóa ngành ô tô đạt khoảng 5 - 20%; điện tử 5 - 10%; da giầy, dệt may 30%; cơ khí chế tạo tỷ lệ nội địa hóa đạt khoảng 15-20%.

Tỷ lệ nội địa hóa thấp nên khối lượng linh phụ kiện nhập khẩu hàng năm về Việt Nam lắp ráp, chế tạo, sản xuất để xuất khẩu lên đến hàng chục tỷ USD. Riêng sản phẩm linh kiện nhập khẩu thuộc ngành điện tử và ô tô vào khoảng 35 - 50 tỷ USD.

Hơn nữa, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ còn thiếu nguồn lực để đổi mới. Năng lực cung cấp linh kiện và phụ tùng có hàm lượng công nghệ cao, kỹ thuật phức tạp chưa đáp ứng các yêu cầu để tham gia sâu vào chuỗi sản xuất toàn cầu.

Theo báo cáo của Tổng Cục Thống kê, trên 30% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của cả nước nói chung hiện vẫn đang sử dụng hoàn toàn thiết bị điều khiển thủ công, trên 50% có sử dụng thiết bị bán tự động, chỉ hơn 10% doanh nghiệp có sử dụng thiết bị tự động hoá và chưa đến 10% doanh nghiệp có sử dụng robot trong dây chuyền sản xuất.

Xét theo chuỗi giá trị, chỉ có khoảng 19% doanh nghiệp dệt may, da giày và 33% doanh nghiệp điện tử có thực hiện công đoạn thiết kế trong quá trình sản xuất. Khoảng 20% doanh nghiệp có chứng nhận ISO 9000 (quản lý chất lượng), 9% doanh nghiệp có chứng nhận ISO 14000 (quản lý môi trường), hơn 20% doanh nghiệp có thực hiện 5S tại doanh nghiệp. Số doanh nghiệp áp dụng các công cụ như Lean, 6 sigma, TQM, TPM chỉ khoảng từ 1-2%.

Bên cạnh đó, theo Hiệp hội doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA), việc đầu tư, xây dựng, phát triển công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn thành phố Hà Nội lại càng khó khăn do chi phí thuê mặt bằng sản xuất, nhân công và một số dịch vụ khác tăng cao.

Dù đã có hệ thống chính sách ưu đãi tương đối hoàn thiện nhưng dường như các doanh nghiệp còn chưa tiếp cận được do các chính sách này còn có nhiều vướng mắc trong khâu thực hiện. Một số quy định ưu đãi còn chung chung khiến các địa phương lúng túng trong triển khai đến các doanh nghiệp.

Cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp hỗ trợ tại địa phương chưa được hoàn thiện, nhất là các chính sách tín dụng… Quy mô các doanh nghiệp còn nhỏ, công nghệ chưa tiên tiến, khả năng nghiên cứu thiết kế phát triển sản phẩm còn hạn chế…

Khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng chuỗi sản xuất toàn cầu

TP. Hà Nội đã, đang và sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ để doanh nghiệp có thể tiếp cận được nguồn vốn, công nghệ cũng như kết nối trực tiếp và trực tuyến với đối tác, khách hàng trong và ngoài nước.

Bà Trần Thị Phương Lan - Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, Sở sẽ phối hợp chặt chẽ với các Hiệp hội, ngành hàng trên địa bàn TP. Hà Nội, đặc biệt là Hiệp hội doanh nghiệp của Nhật Bản và Phòng Thương mại Italia tại Việt Nam-Hiệp hội Doanh nghiệp Italia tại Việt Nam (ICHAM) để kết nối khu vực châu Á cũng như khu vực châu Âu, nhằm thúc đẩy cho các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội.

Để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội năm 2023. Trong đó, phấn đấu năm 2023, TP. Hà Nội có khoảng 950 doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Trong đó có khoảng 300-350 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng tham gia vào mạng lưới sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam.

Đặc biệt, giá trị sản xuất công nghiệp của công nghiệp hỗ trợ chiếm khoảng 16-17% giá trị sản xuất công nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo Hà Nội. Chỉ số phát triển công nghiệp lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tăng trên 11-12% (tăng khoảng 1% so với năm 2022).

Chương trình nhấn mạnh, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội trở thành nhà cung ứng sản phẩm cho khách hàng ở trong và ngoài nước qua đó thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Để đạt mục tiêu này trong năm 2023, TP. Hà Nội đã thuê chuyên gia tư vấn hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ thuộc các ngành nghề, lĩnh vực, mặt hàng sản xuất thuộc danh mục sản phẩm ưu tiên phát triển. Hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất.

Sở Công Thương Hà Nội cũng đã tổ chức thành công Hội chợ công nghiệp hỗ trợ Hà Nội 2023. Hội chợ được tổ chức từ 23 – 25/8, tại Cung triển lãm Kiến trúc, Quy hoạch, Xây dựng Quốc gia với 250 gian hàng của các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước và nước ngoài như Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Malaisia… tham gia. Hội chợ thu hút nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn như Công ty NC Network Việt Nam - Tập đoàn NC Network Nhật Bản, Công ty TNHH Mitsubishi Electric Asia, Công ty TNHH Hondaseiki, Công ty TNHH FUJIKON HOLDINGS, Công ty TNHH Hexagon MI Việt Nam, Công ty TNHH Shibaura Machine Việt Nam, Công ty TNHH HYUNDAI KEFICO Việt Nam, Công ty TNHH Mitutoyo Việt Nam, Công ty TNHH Tiger Việt Nam, Công ty TNHH Kobelco Copper Alloy Việt Nam, Công Ty Cổ Phần Tập Đoàn CNCTECH, Công ty Cổ phần Công Nghiệp TCI, Công ty CP công nghiệp JK Việt Nam, Công ty Cổ phần giải pháp tự động hóa ETEK, Công ty TNHH Thép Nhật Quang, Công ty Cổ phần kỹ thuật và công nghiệp Việt Nam…

Việc tổ chức Hội chợ Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội năm 2023 giúp các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ có thêm cơ hội quảng bá, thương hiệu sản phẩm, tham gia chuỗi liên kết - cung ứng trong vùng kinh tế Thủ đô, cũng như các chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp FDI trong nước và quốc tế.

Trong khuôn khổ Hội chợ Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2023 cũng diễn ra hai hội thảo: Hội thảo xúc tiến thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ và hội thảo xây dựng và phát triển các cụm, chuỗi liên kết ngành công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn thành phố tại Cung triển lãm Kiến trúc, Quy hoạch, Xây dựng Quốc gia, thành phố Hà Nội. Thông qua hội chợ, hội thảo, các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ có thêm cơ hội để đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu thương hiệu sản phẩm, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, xuất khẩu, phát huy năng lực, thế mạnh để kết nối tham gia chuỗi liên kết - cung ứng trong vùng kinh tế Thủ đô, tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp FDI trong nước và quốc tế…

Bên cạnh đó, Sở Công Thương Hà Nội cũng hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn Thành phố tiếp nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến, hiện đại; mua bản quyền, sáng chế, phần mềm (bao gồm cả chuyển đổi số); nghiên cứu phát triển, ứng dụng chuyển giao và đổi mới công nghệ trong sản xuất thử nghiệm linh kiện, phụ tùng, nguyên vật liệu…