Theo số liệu thống kê từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tính đến hết tháng 8 đã thu về 648 triệu USD, tăng mạnh 19% so với cùng kỳ năm trước.

Xét về thị trường, có 4 thị trường đang nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam nhiều nhất là Mỹ, EU, Israel và Nga. Trong đó, Mỹ đã chi hơn 243 triệu USD nhập khẩu cá ngừ từ Việt Nam, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Đứng thứ 2 là EU với 140 triệu USD, tăng 22%. Đứng thứ 3 là Israel với hơn 48 triệu USD, tăng mạnh 47% so với 8 tháng năm 2023.

8 tháng, Nga chi 29 triệu USD để nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam, tăng mạnh 90% so với cùng kỳ năm 2023. Ảnh: Gia Linh

Nga là thị trường đang chứng kiến mức tăng mạnh nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam trong số các thị trường chủ đạo, đồng thời đứng thứ 4 với 29 triệu USD, tăng tới 90% so với cùng kỳ năm trước. Trong số các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam xuất sang Nga, thịt/loin cá ngừ đông lạnh là sản phẩm chủ lực khi chiếm tới 75% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Trong năm 2023, Việt Nam có hơn 15 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Nga. Trong đó, Tuna Vietnam, Hai Trieu và AHFishco là 3 công ty dẫn đầu về xuất khẩu cá ngừ sang Nga, chiếm hơn 61% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Những ưu đãi về thuế quan sau khi nước ta kí kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Liên minh Kinh tế Á - Âu (VN- EAEUFTA) vào năm 2015, đã giúp cho hàng thủy sản của Việt Nam, trong đó có cá ngừ, có khả năng cạnh tranh lớn tại thị trường kinh tế này, nhất là thị trường Nga.

Cụ thể, Việt Nam hiện đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 3 cho thị trường Nga sau Trung Quốc và Thái Lan. Trong khi mặt hàng xuất khẩu chủ lực là thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS030487 của Việt Nam đang theo thỏa thuận trong VN- EAEUFTA được miễn thuế khi xuất khẩu sang Nga, các sản phẩm của Trung Quốc và Thái Lan đang phải chịu thuế 3,8%.

Theo VASEP, hiện việc vận tải hàng hoá từ Việt Nam sang Nga thuận lợi hơn. Các tập đoàn vận tải Nga đã mở tuyến vận tải thẳng từ TP.Hồ Chí Minh - Hải Phòng - Vladivostok và đã có một số hãng tàu khác chạy tuyến mới, giúp cho việc vận chuyển hàng hóa trở nên nhanh hơn, với thời gian vận chuyển ngắn hơn.

Hiện, cá ngừ vằn là nguyên liệu chủ lực để chế biến, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam. Năm 2023, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp chiếm trên 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam, đạt gần 255 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ.

Nguồn nguyên liệu cho sản xuất xuất khẩu cá ngừ trong nửa đầu năm chủ yếu từ lượng hàng dự trữ cuối năm 2023 và những tháng đầu năm. Thời gian tới, xuất khẩu cá ngừ sẽ ít hơn do không có đủ nguyên liệu để chế biến xuất khẩu.

Năm 2023, cùng với khó khăn của nền kinh tế thế giới, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam chỉ mang về 845 triệu USD, giảm 17%. Trong quý I/2024, các sản phẩm cá ngừ đã xuất được sang hơn 80 thị trường, trong khi năm ngoái là 70 thị trường. Tuy nhiên các chuyên gia dự báo ngành cá ngừ sẽ khó đạt được mục tiêu tỷ USD như trong năm 2022.