Các bước cơ bản để doanh nghiệp đăng ký mã số xuất khẩu

Lệnh 248 “Quy định về đăng ký và quản lý doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhập khẩu nước ngoài”. Theo đó, toàn bộ doanh nghiệp nước ngoài sản xuất thực phẩm xuất khẩu đi Trung Quốc đều phải đăng ký với Hải quan Trung Quốc.

Hạt cà phê và ca cao chưa rang thuộc nhóm 1, doanh nghiệp thuộc nhóm này phải đăng ký mã số xuất khẩu với cơ quan Hải quan Trung Quốc thông qua các cơ quan quản lý nhà nước.

Trong đó, nhóm 1 với 19 nhóm mặt hàng gồm: thịt và các sản phẩm thịt; Sản phẩm thủy sản; Sản phẩm từ sữa; Yến sào và sản phẩm từ tổ yến; Ruột động vật (dùng làm vỏ xúc xích); Sản phẩm từ ong; Trứng và các sản phẩm trứng; Dầu thực phẩm và nguyên liệu; Bánh có nhân các loại; Ngũ cốc dùng làm thực phẩm; Sản phẩm bột ngũ cốc và mạch nha; Các loại rau tươi, rau tách nước (rau khô, rau sấy) và đậu khô; Gia vị nguồn gốc tự nhiên; Quả hạch và các loại hạt; Trái cây sấy khô; Hạt cà phê và ca cao chưa rang; Trái cây cấp đông, bảo quản lạnh; Thực phẩm ăn kiêng đặc biệt; Thực phẩm chức năng. Doanh nghiệp thuộc nhóm này phải đăng ký mã số thông qua các cơ quan quản lý nhà nước.

Nhóm 2 gồm thực phẩm ngoài 18 mặt hàng thuộc nhóm 1 đăng ký trực tiếp với cơ quan Hải quan Trung Quốc.

Trong số 19 mặt hàng thuộc diện doanh nghiệp phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước, có 3 mặt hàng thuộc lĩnh vực Bộ Công Thương phụ trách gồm: Dầu thực phẩm và nguyên liệu; Sản phẩm bột ngũ cốc và mạch nha; Bánh có nhân các loại. Đối với 2 nhóm sản phẩm gồm: Thực phẩm ăn kiêng đặc biệt; Thực phẩm chức năng thuộc lĩnh vực Bộ Y tế phụ trách; nhóm sản phẩm còn lại thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phụ trách.

Ông Tô Ngọc Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương) - đánh giá, Lệnh 248 điều này không quá mới đối với Bộ Công Thương và một số doanh nghiệp. Tuy nhiên, với không ít doanh nghiệp nó lại là trở ngại. Do đó, trong thời gian qua, các Bộ ngành đã nỗ lực để hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà sản xuất hiểu được Lệnh 248.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu, trong thời gian qua, Bộ Công Thương cũng đã xây dựng Bộ tài liệu hướng dẫn chi tiết doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo với Lệnh 248.

Cụ thể, đối với doanh nghiệp đăng ký với cơ quan Hải quan Trung Quốc thông qua cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam thời điểm trước 31/10/2022, doanh nghiệp đăng ký chỉ cần gửi cho cơ quan chức năng đăng ký kinh doanh và chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, chúng tôi sẽ đưa vào danh sách và gửi cho Hải quan Trung Quốc.

Từ 1/11/2021, doanh nghiệp đăng ký với cơ quan Hải quan Trung Quốc thông qua cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam sẽ phải thông qua 6 bước. Cụ thể, doanh nghiệp xác định cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam; doanh nghiệp đăng ký thông tin với cơ quan có thẩm quyền Việt Nam; cơ quan có thẩm quyền Việt Nam phải đến kiểm tra doanh nghiệp, rà soát, đối chiếu thông tin của doanh nghiệp, hiệu lực đăng ký; cơ quan có thẩm quyền phía Việt Nam gửi danh sách doanh nghiệp và tài liệu liên quan tới Hải quan Trung Quốc thông qua đường ngoại giao; Hải quan Trung Quốc tiến hành rà soát đối chiếu, tiếp nhận đăng ký sau đó cung cấp mã số tới cơ quan thẩm quyền hoặc doanh nghiệp Việt Nam; doanh nghiệp dựa vào mã số do Hải quan Trung Quốc cấp để in ấn bao bì, nhãn mác của sản phẩm.

Đối với doanh nghiệp tự đăng ký trực tuyến (online) với cơ quan Hải Quan Trung Quốc sẽ thực hiện theo 7 bước tại đường link sau đó hoàn thiện các yêu cầu.

Ông Tô Ngọc Sơn nhận định, việc tự đăng ký online với cơ quan Hải quan Trung Quốc là việc khó đối với các doanh nghiệp Việt Nam bởi trên trang web này mới có tiếng Anh và tiếng Trung. Hiện thông tin trên trang web này bằng tiếng Trung được hướng dẫn rất cụ thể cho doanh nghiệp, tuy nhiên, thông tin hướng dẫn bằng tiếng Anh thì còn rất ít. Do đó, nếu doanh nghiệp xác định Trung Quốc là thị trường trọng điểm thì doanh nghiệp cần tìm kiếm những nhân viên biết tiếng Trung. Cũng theo ông Sơn, doanh nghiệp đừng nghĩ khai xong để đấy, họ có thể kiểm tra đột xuất doanh nghiệp bất cứ khi nào. Nếu không đúng như thông tin đã khai và cam kết với Hải quan Trung Quốc thì sẽ rất nguy hiểm cho doanh nghiệp.

Nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp

Trung Quốc là thị trường lớn thứ 2 của Việt Nam xuất khẩu ra thế giới, đây cũng là thị trường quan trọng bậc nhất của Việt Nam đối với riêng mặt hàng nông sản và thực phẩm. “Nông sản và thực phẩm luôn là phần mà chúng ta chiếm được lợi ích và lợi nhuận đối với doanh nghiệp và người nông dân là lớn nhất. Đây cũng là nhóm mặt hàng được Bộ Công Thương đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi nhất để xuất khẩu được nhiều nhất bởi đây là mặt hàng thường xuyên gặp phải những rào cản tại thị trường nhập khẩu”, ông Tô Ngọc Sơn cho hay.

Hoạt động xuất nhập khẩu tại Cửa khẩu Hoành Mô (huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh)

Cũng theo ông Tô Ngọc Sơn, mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng 7 tỷ USD nông sản sang thị trường Trung Quốc, trong tổng số khoảng gần 50 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu nông sản Việt Nam ra thị trường thế giới. Bất kỳ sự thay đổi nào của thị trường Trung Quốc cũng khiến cho người nông dân, doanh nghiệp đều bị ảnh hưởng.

Do đó, ngay khi nhận được thông tin về Lệnh 248 của Hải quan Trung Quốc, Bộ Công Thương cũng đã thông qua nhiều kênh đề nghị phía Trung Quốc lùi thời hạn hoặc có thời gian quá độ để cho các doanh nghiệp chuẩn bị do thời hạn thực thi quá gấp, tuy nhiên, phía Trung Quốc không có động thái.

Trong thời gian qua, các Bộ Thương cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành địa phương đẩy mạnh tuyên truyền nhằm thay đổi nhận thức của người nông dân, doanh nghiệp trong việc tiếp cận các thị trường trong đó có thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, từ nhận thức đến hành động có một khoảng cách nhất định.

Tính đến ngày 7/3/2022, cơ quan Hải quan Trung Quốc đã cấp 1.853 mã số cho doanh nghiệp trong nước. Hiện vẫn còn những tồn tại một số lỗi kỹ thuật khi sử dụng hệ thống đăng ký doanh nghiệp nước ngoài trực tuyến của Tổng cục Hải quan Trung Quốc do hệ thống mới vận hành như: tốc độ truy cập chậm, ngôn ngữ Tiếng Trung, lỗi giao diện khó theo dõi… Việc phê duyệt mã sản phẩm của Tổng cục Hải quan Trung Quốc còn chậm và chưa có quy định về thời gian phê duyệt cấp mã số đăng ký doanh nghiệp.

Để tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Lệnh 248, đặc biệt việc chậm cấp mã số đăng ký đối với nhóm mặt hàng do Bộ Công Thương quản lý đăng ký, Bộ Công Thương sẽ phối hợp cùng với các Bộ, ngành liên quan rà soát lại số doanh nghiệp và số sản phẩm đã đề xuất với Hải quan Trung Quốc nhưng chưa được phê duyệt, cấp mã số.

Đôn đốc Tổng cục Hải quan Trung Quốc sớm phản hồi và cấp mã số đăng ký đối với danh sách doanh nghiệp sản xuất thực phẩm của Việt Nam, đảm bảo cho hoạt động thương mại song phương được duy trì ổn định. Đồng thời, phản ánh kịp thời những khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình đăng ký để phản ánh tới phía cơ quan chức năng phía Trung Quốc kịp thời tháo gỡ cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phổ biến tới địa phương, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp triển khai thực hiện đáp ứng các quy định tại Lệnh 248 của Trung Quốc.