Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề Điện Biên phát huy tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch bền vững do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ủy ban Nhân dân tỉnh Điện Biên và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp tổ chức. Đây là một trong các hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954 - 07/5/2024), 115 năm thành lập tỉnh Điện Biên (10/10/1949 - 10/10/2024), Năm Du lịch quốc gia - Điện Biên 2024.

Chủ trì Hội thảo có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; ông Nguyễn Văn Hùng - Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; PGS.TS. Trần Quốc Cường - Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên; PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; ông Lê Thành Đô - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên.

Là địa phương địa đầu Tây Bắc của Tổ quốc, Điện Biên có vị trí quan trọng đặc biệt đối với vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ và của cả nước trên nhiều lĩnh vực như: kinh tế, văn hóa, chính trị, quốc phòng và an ninh. Điện Biên có thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng; lịch sử hào hùng, văn hóa đặc sắc, khí hậu trong lành, là nơi hội tụ tinh hoa của vùng Tây Bắc. Đây là tiềm năng, thế mạnh quan trọng giúp Điện Biên vươn lên mạnh mẽ, bứt phá trong phát triển du lịch với nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc, đặc biệt là trên các lĩnh vực, như du lịch lịch sử - tâm linh; du lịch văn hóa - sinh thái; du lịch nghỉ dưỡng, giải trí, chăm sóc sức khỏe…

Về du lịch lịch sử - tâm linh, Chiến thắng Điện Biên Phủ hào hùng để lại cho Điện Biên một quần thể di tích Chiến trường Điện Biên Phủ với 45 di tích thành phần, với các di tích nổi bật như Đồi A1, cầu Mường Thanh, Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ, Hầm De Castries, Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ... Những di tích lịch sử này hàng năm thu hút đông đảo du khách đến tham quan. Đây chính là điểm cốt lõi để Điện Biên quan tâm giữ gìn, bảo vệ, phát huy giá trị lịch sử và thu hút khách du lịch.

Cùng với đó là các công trình: Đền thờ Liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ, Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Sở Chỉ huy chiến dịch Mường Phăng, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Đền Hoàng Công Chất, các Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia A1, Him Lam, Độc Lập, Tông Khao... là những yếu tố vô cùng thuận lợi để Điện Biên khai thác tốt mảng du lịch lịch sử - tâm linh.

Về du lịch văn hóa - sinh thái, tính đến hết năm 2023, Điện Biên có 33 di tích văn hóa vật thể được xếp hạng (trong đó có 01 di tích quốc gia đặc biệt, 14 di tích cấp quốc gia, 18 di tích cấp tỉnh). Bên cạnh đó, Điện Biên cũng có 18 di sản văn hóa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó 2 di sản được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Di sản nghệ thuật xòe Thái và Di sản thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam). Đây là tiềm năng, lợi thế để du lịch “cất cánh”, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Ngoài lợi thế du lịch lịch sử - tâm linh, Điện Biên còn có thế mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, ẩm thực, du lịch khám phá... Điện Biên có 19 dân tộc anh em, mang nhiều giá trị văn hóa truyền thống độc đáo, hấp dẫn về phong tục, tập quán, sản xuất, sinh hoạt, tín ngưỡng, các lễ hội truyền thống đang được bảo tồn, tôn vinh, phát triển, trở thành nét văn hóa đặc trưng như Lễ hội Hoa Ban, Lễ hội Thành Bản Phủ...

Điện Biên cũng nổi tiếng với các danh thắng, hang động đẹp, như: Hồ Pá Khoang, hồ Huổi Phạ, động Pa Thơm, động Khó Chua La, động Pê Răng Ky, khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, các điểm nước khoáng nóng: U Va và Hua Pe, cảnh quan lòng hồ Thủy điện Sơn La, đèo Pha Đin - một trong tứ đại đỉnh đèo nổi tiếng, hấp dẫn của vùng Tây Bắc; cao nguyên đá Tủa Chùa, A Pa Chải - ngã ba biên giới, điểm cực Tây của Tổ quốc...

Với những tiềm năng, lợi thế to lớn, ngành du lịch Điện Biên có nhiều cơ hội tăng trưởng, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Điện Biên đã và đang trở thành điểm du lịch hấp dẫn của khu vực Tây Bắc và cả nước; là nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, thực tiễn thời gian qua cho thấy, Điện Biên vẫn đang vướng những “điểm nghẽn” lớn khiến những tiềm năng về du lịch của Điện Biên chưa được khai thác đúng giá trị và lợi thế. Do đó, cần có những giải pháp tháo gỡ khó khăn và phát huy mạnh mẽ hơn nữa tiềm năng của du lịch Điện Biên thời gian tới.

Theo đó, Hội thảo khoa học quốc gia Điện Biên phát huy tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch bền vững được tổ chức là diễn đàn để các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia trong ngành du lịch phân tích, đánh giá tiềm năng du lịch, hiệu quả những nguồn lực phát triển du lịch trong tổng thể bức tranh kinh tế - xã hội của tỉnh Điện Biên; đánh giá những kết quả đạt được, làm rõ những “điểm nghẽn”, những “nút thắt” trong phát triển du lịch Điện Biên; dự báo những yếu tố tác động, trên cơ sở đó tìm ra các giải pháp phát huy và khai thác một cách hiệu quả những giá trị cốt lõi của Điện Biên để phát triển du lịch, thu hút và làm hài lòng khách du lịch, định hướng phát triển du lịch Điện Biên toàn diện, nhanh và bền vững.

Hơn 80 bài tham luận có chất lượng của các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học, chuyên gia từ các cơ quan, ban, ngành, các công ty, đơn vị lữ hành ở Trung ương và địa phương cùng các ý kiến thảo luận, trao đổi trực tiếp tại Hội thảo đã làm sáng rõ hơn những nội dung chính:

Một là, khẳng định và làm sâu sắc hơn cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch bền vững của Việt Nam và tỉnh Điện Biên, trong đó nhấn mạnh mục đích chính của phát triển du lịch bền vững là thực hiện ba trụ cột: Môi trường, văn hóa - xã hội và kinh tế để phát triển một cách đồng đều và hài hòa.

Hai là, phân tích, đánh giá sát, đúng thực trạng phát triển du lịch; tiềm năng, các điều kiện phát triển du lịch; các yếu tố tác động; những vấn đề đặt ra đối với phát triển du lịch bền vững của tỉnh Điện Biên.

Ba là, thảo luận, đề xuất phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp đẩy mạnh phát triển du lịch tỉnh Điện Biên theo hướng nhanh, bền vững từ nay đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Phấn đấu đến năm 2025, nâng tỷ trọng giá trị gia tăng các ngành dịch vụ du lịch chiếm khoảng 10% GRDP của tỉnh; đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng lượng khách bình quân đạt 15%/năm và tổng thu từ hoạt động du lịch tăng bình quân trên 14%/năm, như chỉ tiêu Nghị quyết số 03-NQ/TU, ngày 07/5/2021 của Tỉnh ủy Điện Biên về phát triển du lịch tỉnh Điện Biên đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đề ra.