Ma trận "biến" đất công thành đất tư?

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa ban hành quyết định về việc thu hồi khu đất có diện tích 6.274,5 m2 tại số 33 đường Nguyễn Du và số 34-36-42 đường Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé, quận 1) của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và xây dựng Việt Hân Sài Gòn (Công ty Việt Hân Sài Gòn). Nguồn gốc khu đất do Công ty Việt Hân Sài Gòn nhận chuyển nhượng từ Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2). Quyết định thu hồi cũng nêu rõ, Công ty Việt Hân Sài Gòn phải có trách nhiệm bàn giao diện tích đất thu hồi cho Trung tâm Phát triển quỹ đất để quản lý. Công ty này cũng phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước và các nghĩa vụ tài chính khác (nếu có).

Khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TP. Hồ Chí Minh của Công ty Việt Hân vừa bị thu hồi

Điều đặc biệt, lô đất trên cũng đã được Thanh tra Chính phủ đưa ra trong kết luận gửi Thủ tướng để báo cáo kết quả kiểm tra thông tin báo chí phản ánh về sai phạm cùng việc khiếu nại của các hộ dân liên quan đến khu đất.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Vinafood 2 đã có nhiều giao dịch hợp tác lòng vòng với Công ty CP Thương mại quảng cáo xây dựng địa ốc Việt Hân (Địa ốc Việt Hân) để thành lập pháp nhân đầu tư dự án, sau đó chuyển nhượng, thoái vốn Nhà nước, biến đất công thành đất tư.

Cụ thể, lô đất vàng này ban đầu do Vinafood 2 quản lý và sử dụng từ sau năm 1975. Vinafood 2 sau đó đã có đề nghị và được chấp thuận chuyển mục đích sử dụng lô đất từ sản xuất, kinh doanh sang xây dựng khách sạn cao cấp, cao ốc văn phòng và trung tâm thương mại cho thuê.

Đầu năm 2015, Vinafood 2 đã họp hội đồng thành viên, ban hành nghị quyết thống nhất chủ trương liên kết với Công ty Việt Hân để thành lập Công ty Việt Hân Sài Gòn vốn điều lệ 800 tỷ đồng làm chủ đầu tư dự án.

Trong pháp nhân mới này, Công ty Việt Hân góp 80% vốn bằng tiền mặt và Vinafood 2 góp 20% vốn bằng toàn bộ giá trị tài sản trên đất và một phần quyền sử dụng đất tại các vị trí trên. Tháng 12/2015, Vinafood 2 đã chuyển nhượng toàn bộ 20% phần vốn nắm giữ (trị giá 160 tỷ đồng, gồm sổ đỏ và tài sản trên đất) cho đối tác.

Cuối cùng, sau một số giao dịch góp vốn và chuyển nhượng, lô đất vàng trên đã chuyển từ tài sản của Nhà nước sang tay tư nhân.

Đại gia nào đứng sau những phi vụ thâu tóm đất vàng?

Theo tìm hiểu, đây là lô đất được Vinafood 2 chuyển nhượng khi công ty vẫn hoạt động dưới mô hình trách nhiệm hữu hạn một thành viên (nay đã chuyển sang mô hình công ty cổ phần). Công ty Việt Hân đã trực tiếp tham gia góp vốn vào pháp nhân Công ty Việt Hân Sài Gòn để thực hiện dự án. Sau đó, bằng thủ thuật nhận chuyển nhượng phần vốn góp của Vinafood 2 tại dự án “thâu tóm” lô đất vàng này.

Công ty Việt Hân được thành lập từ năm 2006 với vốn điều lệ 320 tỷ đồng. Công ty sau đó tăng vốn lên gấp 5 lần, đạt 1.600 tỷ đồng, trong đó, ông Đinh Trường Chinh sở hữu 49% vốn, Công ty CP Đầu tư phát triển Hà Tây sở hữu 39% và phần còn lại do một số cá nhân nắm giữ. Ở giai đoạn đầu, ông Đinh Trường Chinh giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty, trong khi bà Đinh Thị Châu Hương (em gái ông Chinh) giữ vai trò Tổng giám đốc.

Theo tìm hiểu, Công ty Việt Hân cũng là pháp nhân tham gia cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Phát triển và Kinh doanh Nhà (nay là Công ty Cổ phần Phát triển và Kinh doanh Nhà - HDTC), công ty thành viên của Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn. Cụ thể, năm 2016, khi HDTC cổ phần hóa, Công ty Việt Hân được UBND TP. Hồ Chí Minh chấp thuận làm nhà đầu tư chiến lược mua 34,79% cổ phần. Sau đợt đấu giá công khai, công ty này đã mua thêm 17,35% vốn, nâng tỷ lệ nắm giữ tại HDTC lên 52,14%.

Đại gia Đinh Trường Chinh tại Đại hội cổ đông năm 2022 của HDTC (Ảnh HDTC)

Điều đáng chú ý, danh sách cổ đông của HDTC còn có sự hiện diện của hai cá nhân liên quan Công ty Việt Hân là bà Đinh Ngọc Châu Hương và Hà Thị Bích Hạnh với tỷ lệ sở hữu 8,67%/người. Do đó, nhóm cổ đông liên quan tới đại gia Đinh Trọng Chinh có thời điểm đã sở hữu tới 70% vốn HDTC. Phần còn lại do cổ đông Nhà nước nắm giữ 30% thông qua Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn.

Tính đến tháng 6/2018, Công ty Việt Hân đã không còn nằm trong danh sách cổ đông của HDTC. Thay vào đó là Công ty Cổ phần Đầu tư tài chính bất động sản FR với tỷ lệ sở hữu 34,79% (doanh nghiệp có liên quan đại gia Đinh Trường Chinh). Tiếp đó là Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn với 30%; ông Đinh Trường Chinh sở hữu 26,45%; bà Đinh Ngọc Châu Hương nắm 8,67% và các cổ đông khác nắm 0,09%.

Được biết, giai đoạn đầu Công ty Việt Hân do ông Đinh Trường Chinh (sinh năm 1974) - một doanh nhân khá kín tiếng hoạt động trong ngành bất động sản làm Chủ tịch Hội đồng quản trị và ông Bùi Quang Tuấn (sinh năm 1980) giữ vị trí Tổng giám đốc. Tháng 10/2016, ông Bùi Quang Tuấn thay thế ông Đinh Trường Chinh làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Việt Hân.

Ông Bùi Quang Tuấn khi đó ngoài việc giữ hai chức vụ cao nhất tại Việt Hân còn là Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn đầu tư phát triển Việt Nam (TNI Holdings) - một thành viên của TNR Holdings chuyên đầu tư lĩnh vực khu công nghiệp.

Đến tháng 9/2019, ông Bùi Quang Tuấn không còn giữ chức Tổng giám đốc kiêm người đại diện Công ty Việt Hân, thay vào đó là bà Bùi Thanh Thúy (sinh năm 1988). Tuy nhiên, vị trí này tiếp tục được thay bởi bà Đào Thị Kim Nhung (sinh năm 1992) từ ngày 10/4/2021 đến nay.

Công ty Việt Hân - chủ đầu tư của nhiều dự án tai tiếng

Theo tìm hiểu, bên cạnh dự án Khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, hàng loạt các dự án liên quan đến đại gia Đinh Trường Chinh trước đó cũng đều dính bê bối, thậm chí bị thu hồi.

Cụ thể, trong năm 2011-2012, Công ty Việt Hân là chủ đầu tư hàng loạt dự án bất động sản như Khu phức hợp Skypark 92ha và Dự án khu dân cư số 3 thị trấn Long Hải 20,9ha cùng tại huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; Dự án Goldmark City (Hà Nội); Dự án khu đô thị du lịch sinh thái và thể thao tại huyện Tam Nông (Phú Thọ)... Tuy nhiên, ngoài dự án Goldmark City tại Hà Nội được hoàn thiện và giao nhà từ tháng 3/2017, hầu hết dự án còn lại của Việt Hân đều chậm tiến độ.

Năm 2018, Dự án khu đô thị sinh thái du lịch nghỉ dưỡng thể thao tại huyện Tam Nông, Phú Thọ của công ty này cũng bị UBND tỉnh Phú Thọ chấm dứt hoạt động và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Cùng năm, Công ty Việt Hân còn bị thu hồi 3 dự án khác tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu do không thực hiện triển khai. Bao gồm Dự án khu dân cư Việt Hân 3; Khu dân cư Việt Hân 5 tại thị trấn Long Hải và Dự án khu đô thị mới Sky Park Long Điền tại huyện Long Điền.

Đến khi Công ty Việt Hân tham gia cổ phần hóa HDTC cũng liên tục vướng vào nhiều lùm xùm liên quan các khu “đất vàng”. Có thể kể đến như dự án Laimain City với quy mô 13.000 căn hộ là vị trí đất vàng tại Khu Đông (TP. Hồ Chí Minh), Dự án khu đô thị An Phú An Khánh (quận 2 TP. Hồ Chí Minh).

Thời điểm tháng 10/2021, dự án Khu dân cư đô thị Tây Bắc II (tổng mức đầu tư dự án là 2.161 tỷ đồng), phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk do Công ty Việt Hân cùng Công ty Cổ phần Đầu tư và phát triển Nam Quang hợp tác đầu tư đang gặp vướng mắc trong công tác bồi thường, thu hồi đất, giải phóng mặt bằng.

"Tháng 7 trước đó, Công ty Việt Hân cũng dính phải một vụ lùm xùm liên quan đến dự án Khu nhà ở thương mại phía Tây mương Phóng Thủy (Quảng Bình) khi tự ý sử dụng tuyến đường vận chuyển vật liệu sát cầu Bệnh viện trên quốc lộ 1A, gây mất an toàn giao thông. Trong quá trình triển khai dự án, cơ quan quản lý nhà nước đã nhiều lần xử phạt chủ đầu tư do vi phạm", theo Báo Quảng Bình.

Công ty Việt Hân còn được biết đến là chủ đầu tư một số dự án khác như dự án phát triển đô thị số 9A - phường Sông Hiến TP. Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng; Dự án khu nhà ở kết hợp thương mại, dịch vụ thị trấn Gành Hào huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu.