Huyện Văn Yên có 24 xã và 1 thị trấn, trong đó có 10 xã và 49 thôn, bản đặc biệt khó khăn. Toàn huyện có 18 chợ, phân bố ở khu vực nông thôn 17 chợ, 1 chợ ở khu vực trung tâm huyện. Giai đoạn 2015 - 2020, hầu hết các chợ được xây dựng với quy mô vừa và nhỏ, bố trí hợp lý, thuận tiện, đáp ứng nhu cầu của từng địa phương.

Hội chợ quế - hoạt động xúc tiến thương mại cho sản phẩm thế mạnh của địa phương

Cụ thể, huyện đầu tư xây dựng 12 chợ kiên cố, 6 chợ tạm với tổng mức đầu tư trên 25,6 tỷ đồng, trong đó nguồn ngân sách nhà nước 25,3 tỷ đồng. Hiện, các chợ ở xã họp theo phiên, mỗi tuần 1 - 2 phiên, riêng chợ trung tâm thị trấn Mậu A diễn ra hàng ngày. Hàng hóa tại các chợ chủ yếu phục vụ người dân địa phương. Ngoài những mặt hàng nông sản do người dân tự sản xuất, còn lại được cung ứng từ tỉnh khác có giá cả, chất lượng phù hợp.

Cùng với mạng lưới chợ, trên địa bàn huyện còn có hơn 2.500 cơ sở thương mại bán lẻ phục vụ nhu cầu thiết yếu của nhân dân, với mức doanh thu hàng năm đạt trên 400 tỷ đồng.

Hoạt động xuất khẩu của Văn Yên tập trung vào một số mặt hàng nông lâm sản thế mạnh như: Quế, tinh bột sắn, gỗ ván ép... Các mặt hàng này xuất khẩu tới 11 nước trên thế giới. Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Công Thương Yên Bái, hiện nay, các sản phẩm nông lâm sản của Văn Yên chủ yếu xuất thô, chưa chế biến sâu, nên giá trị kinh tế không cao, chưa vào được những thị trường lớn, tiềm năng.

Với hoạt động thương mại miền núi trên địa bàn huyện, những năm qua, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng, người dân ở xa nhau. Các mặt hàng nhu yếu phẩm được cung ứng qua chợ, trung tâm buôn bán, bán hàng lưu động... song giá cả, chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm còn khó kiểm soát. Hoạt động thương mại chưa thiết lập được mối liên kết bền chặt giữa cơ sở sản xuất với cơ sở kinh doanh, để hình thành hệ thống phân phối ổn định, giảm chi phí khâu lưu thông…

Từ những khó khăn trong giai đoạn qua, Văn Yên đề ra phương hướng phát triển thương mại miền núi theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội. Cụ thể, các hoạt động kinh doanh phải mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần giải quyết việc làm cho người lao động, bảo vệ môi trường, giữ vững an ninh trật tự xã hội, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, cung cấp đầy đủ các mặt hàng thiết yếu cho nhân dân. Bên cạnh đó, phát huy hiệu quả hoạt động của các chợ, chuyển đổi mô hình quản lý chợ phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, khuyến khích, kêu gọi và ưu tiên đầu tư cho các dự án, công trình hạ tầng hiện đại như: Siêu thị, trung tâm thương mại... tại thị trấn, trung tâm cụm xã; phát triển các cửa hàng tiện lợi, cửa hàng kinh doanh tổng hợp tại các xã vùng sâu, vùng xa…