Động lực để kinh tế miền Trung - Tây Nguyên phát triển bền vững

Chiều 24/8, tại Thaco Chu Lai, tỉnh Quảng Nam đã diễn ra Diễn đàn cấp cao Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quảng Nam 2023.

Đây là hoạt động nằm trong chuỗi các nội dung triển khai của Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia 2023 và Ngày hội Khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Quảng Nam lần thứ Tư - TechFest Quang Nam 2023 nhằm thực hiện các mục tiêu Đề án khởi nghiệp của Chính phủ.

Sự kiện thu hút sự tham dự của Lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương, các Bộ, ngành, lãnh đạo cấp sở các tỉnh thành miền Trung - Tây Nguyên; các vị khách quốc tế, doanh nhân, đại diện trường đại học - cao đẳng, các tổ chức thúc đẩy - hỗ trợ khởi nghiệp, startup...

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết, đến nay Việt Nam đang xếp ở vị trí 48/132 quốc gia về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (theo Báo cáo của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO), chỉ đứng sau Singapore (thứ 7) và Thái Lan (thứ 43) trong các nước Đông Nam Á. Theo Báo cáo thường niên của DO Ventures và Cento Ventures, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam hiện đứng ở vị trí thứ 3 trong số 6 nền kinh tế top đầu ASEAN.

Ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phát biểu khai mạc

Với khu vực miền Trung - Tây Nguyên, đây là nơi có nhiều tiềm năng, lợi thế về phát triển kinh tế biển, kinh tế biển xanh, năng lượng tái tạo, du lịch và nông - lâm nghiệp bền vững. Từ đó, việc thúc đẩy khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực tiềm năng và lợi thế kể trên sẽ là một động lực để kinh tế khu vực miền Trung - Tây Nguyên phát triển bền vững.

Chính phủ cũng đã đề ra mục tiêu phát triển doanh nghiệp Việt Nam, phấn đấu đến năm 2025 có khoảng 1,5 triệu doanh nghiệp hoạt động; đến năm 2030, có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp. “VCCI cam kết sẽ tiếp tục sát cánh cùng các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên trong việc hỗ trợ hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương, góp phần gia tăng số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Là thành viên của Mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu - GEN, VCCI sẽ hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp tham gia tích cực các hoạt động khởi nghiệp trong khu vực ASEAN và quốc tế", Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh.

Ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, trong những năm qua, tỉnh Quảng Nam đã ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách cũng như huy động mọi nguồn lực để khởi động chương trình khởi nghiệp và chính thức vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp từ năm 2018. Qua 5 năm triển khai hỗ trợ khởi nghiệp, hầu hết chỉ tiêu đề ra đều đạt và vượt, có chỉ tiêu vượt rất cao.

Ông Lê Trí Thanh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, Hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh còn những hạn chế, khó khăn nhất định. “Vì đây là lĩnh vực khá mới mẻ, vừa triển khai vừa rút kinh nghiệm, nên các địa phương triển khai còn chậm; công tác kết nối nhà đầu tư chưa hệ thống, bài bản; hệ thống Câu Lạc bộ hoạt động chưa kết nối, chưa năng động và sáng tạo trong mô hình hoạt động; mô hình Quỹ khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh đang gặp khó khăn về mặt pháp lý; công tác kết nối, hình thành mạng lưới nhà đầu tư còn hạn chế; vấn đề thương mại hóa và tăng nhanh sản phẩm của nhiều dự án gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh", Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhìn nhận.

Đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng

Để hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh Quảng Nam nói riêng và quốc gia nói chung ngày càng đi vào chiều sâu và đạt nhiều kết quả, ông Lê Trí Thanh cho biết, tỉnh Quảng Nam cam kết sẽ luôn đồng hành, chia sẻ, học hỏi và mong muốn hợp tác, liên kết với nhiều tỉnh/thành trong cả nước, nhất là tham gia liên kết phát triển các ý tưởng, dự án khởi nghiệp sáng tạo và tham gia các Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo hàng năm; Quảng Nam luôn tạo điều kiện tối đa cho các hoạt động liên kết vùng, quốc gia của cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo tỉnh.

Tại diễn đàn, ông Lê Xuân Định - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công Nghệ đã đề xuất giải pháp tăng cường sự liên kết và phát huy những tiềm năng khu vực miền Trung - Tây Nguyên để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Theo ông Định, việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia phải gắn kết xuất phát từ việc xây dựng hệ sinh thái tại địa phương, đây chính là nguồn lực quốc gia đóng vai trò khởi tạo, gợi mở. Tập trung khai thác nguồn lực địa phương sẽ tạo tính bền vững, lâu dài cho sự phát triển của hệ sinh thái quốc gia.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công Nghệ Lê Xuân Định đề xuất các địa phương cần tăng cường liên kết với nhau để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp

Liên kết vùng phát triển hệ sinh thái với những nội dung trọng tâm như xây dựng một mạng lưới liên kết các sáng kiến, hoạt động, phát triển các hành lang đổi mới sáng tạo, xây dựng những cụm đổi mới sáng tạo theo những trục kinh tế lớn, gắn chặt với định hướng phát triển vùng miền Trung - Tây Nguyên là hoạt động cần quan tâm và chú trọng.

“Đây là nền tảng tạo ra lợi ích dịch chuyển, khai thác tài nguyên, lợi thế bản địa ở những địa phương có điều kiện kinh tế, xã hội, chính trị, văn hóa tương đồng nhau khu vực Miền Trung - Tây Nguyên. Khi đó, hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương và vùng sẽ góp phần mở rộng thị trường và huy động được các nguồn lực cộng hưởng tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế", Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho hay.

Để tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo khu vực miền Trung – Tây Nguyên, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị các địa phương cần khai thác có hiệu quả hơn nữa những tài nguyên bản địa. Đặc biệt, cần có những định hướng, chủ trương bao quát làm nền tảng cho sự phát triển. Cùng với đó, ngoài các hoạt động, định hướng phối hợp, hợp tác giữa các địa phương, liên kết vùng và Trung ương cần được đẩy mạnh thì cũng cần những sáng kiến liên quan tới việc huy động nguồn lực các bên để kết nối các mạng lưới, các trung tâm đổi mới sáng tạo mở tạo thành trung tâm vùng tận dụng nguồn lực Trung ương, quốc tế.

Các đại biểu thảo luận tại Diễn đàn cấp cao phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quảng Nam

“Việc có những cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù trong vùng là hết sức quan trọng. Những ưu đãi mạnh hơn như ưu đãi về thuế, đất đai, ưu tiên trong cung ứng dịch vụ công, xác nhận, công nhận các sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nhà đầu tư mạo hiểm... đều là những nhu cầu hết sức thực tiễn”, ông Định thông tin.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thúc đẩy doanh nghiệp phát triển là một động lực, nguồn lực quan trọng cho sự phát triển của mỗi quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh các quốc gia đang rất là chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Đặc biệt, Việt Nam cũng đã có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có quy mô trên 1 tỷ USD.

Ông Nguyễn Đức Hiển cho hay Việt Nam đã có những doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có quy mô trên 1 tỷ USD

Về giải pháp trong thời gian tới, ông Hiển đề xuất, đầu tiên cần xác định khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp, các ngành, địa phương, tập trung xây dựng thể chế, chính sách, kiến tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Thứ hai là trao đổi kinh nghiệm thành công, những khó khăn, vướng mắc trong việc xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo tại các lĩnh vực, triển khai trung tâm đổi mới sáng tạo, hệ thống vườn ươm theo Nghị quyết 52.

Thứ ba, về cơ chế, chính sách liên quan đến huy động nguồn lực tại chỗ, nguồn lực các trung tâm về việc tham gia của các doanh nghiệp trong và ngoài nước, doanh nghiệp FDI. Đồng thời, quan tâm đến vấn đề đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.