Chiều 15/4, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao đã tổ chức họp báo công bố Báo cáo quốc gia theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV.

UPR là một trong những cơ chế quan trọng nhất của Hội đồng Nhân quyền, với nhiệm vụ rà soát tình hình nhân quyền tại tất cả các nước thành viên Liên Hợp Quốc. Cơ chế này nhằm thúc đẩy các nước thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, cam kết về quyền con người trên nguyên tắc đối thoại, hợp tác, bình đẳng, khách quan, minh bạch.

Dự kiến, Việt Nam sẽ tham gia Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc sẽ diễn ra vào ngày 7/5/2024 tới đây.

Thông tin tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam coi trọng Cơ chế UPR và luôn nghiêm túc xây dựng các Báo cáo quốc gia cũng như triển khai các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận tại tất cả các chu kỳ.

Vừa qua, Việt Nam đã chính thức nộp Báo cáo quốc gia theo Cơ chế UPR chu kỳ IV lên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. Báo cáo trình bày tổng thể việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam trên các lĩnh vực kể từ lần rà soát trước và rà soát việc thực hiện những khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận tại chu kỳ III.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt khẳng định, quá trình xây dựng Báo cáo được thực hiện một cách toàn diện, minh bạch với sự tham gia đóng góp ý kiến của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức nghề nghiệp, các tổ chức phi chính phủ, các đối tác phát triển và người dân. Các ý kiến đóng góp trực tiếp tại các hội thảo tham vấn do Bộ Ngoại giao hoặc một số bộ ngành tổ chức, hoặc gửi trực tiếp đến Bộ Ngoại giao đều được nghiên cứu, tiếp thu phù hợp.

"Có thể nói, Báo cáo quốc gia của Việt Nam là sản phẩm chung của tất cả các bên liên quan, có trách nhiệm trong việc triển khai các khuyến nghị UPR và thụ hưởng thành quả của quá trình này; không phải riêng của Bộ Ngoại giao hay các cơ quan tham gia Nhóm liên ngành soạn thảo Báo cáo" - Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh và cho rằng, điều này có ý nghĩa quan trọng, khẳng định tiến trình UPR ở Việt Nam diễn ra đúng với nguyên tắc minh bạch, xây dựng, bình đẳng, đối thoại và hợp tác.

Bình luận về các báo cáo của các cơ quan Liên Hợp Quốc và các bên liên quan về Việt Nam theo cơ chế UPR chu kỳ IV, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh một trong những nguyên tắc mang tính nền tảng của quan hệ quốc tế hiện đại và được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc là nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia. Một trong những nguyên tắc cũng mang tính nền tảng giữa Việt Nam và các nước trên thế giới là tôn trọng thể chế chính trị của nhau. "Chính vì vậy, tôi kiên quyết bác bỏ những ý kiến, đề xuất, kiến nghị vi phạm nguyên tắc này" - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh.

Bày tỏ không đồng tình với nhiều ý kiến và nội dung trong các báo cáo đó, Thứ trưởng Việt cho biết có nhiều nội dung được xây dựng dựa trên thông tin chưa được kiểm chứng, đưa ra nhận định thiếu khách quan về tình hình Việt Nam. "Dù không tham gia vào quá trình UPR và chúng tôi tổ chức rất nhiều hội thảo tham vấn nhưng các tổ chức đó không tham gia, thậm chí không có mặt ở Việt Nam, nhưng họ đưa ra những thông tin sai lệch về tình hình Việt Nam" - Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt chỉ rõ.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định Việt Nam luôn đảm bảo sự tham gia đầy đủ, tích cực của các bên liên quan trong suốt tiến trình UPR. "Cách làm ở đây rất khác nhau. Chúng tôi rất minh bạch, công khai, bảo đảm tính bao trùm, có tiến trình tham vấn rộng rãi với tất cả các bên liên quan để xây dựng báo cáo quốc gia. Ngược lại, tất cả các báo cáo khác được nộp lên Liên Hợp Quốc đều không được tiến hành một cách công khai minh bạch như vậy. Chúng tôi hoàn toàn không được tham vấn gì khi họ tiến hành những báo cáo đó" - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, các nguyên tắc cơ bản của cơ chế UPR là đối thoại, hợp tác, bình đẳng, khách quan và minh bạch. Chính vì vậy, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt bày tỏ mong muốn các đại sứ quán ở Việt Nam cân nhắc thận trọng khi sử dụng các báo cáo, sử dụng nguồn thông tin được kiểm chứng để cung cấp thông tin đầy đủ khách quan nhất cho chính phủ các nước trước khi tham gia phiên đối thoại tại Hội đồng Nhân quyền vào tháng 5 tới.

UPR là một trong những cơ chế quan trọng nhất của Hội đồng Nhân quyền, với nhiệm vụ rà soát tình hình nhân quyền tại tất cả các nước thành viên Liên Hợp Quốc. Qua đó, thúc đẩy các nước thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ, cam kết về quyền con người trên nguyên tắc đối thoại, hợp tác, bình đẳng, khách quan, minh bạch.