Lo đóng cửa nhà máy

Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) vừa có báo cáo gửi Chính phủ và các cơ quan chức năng, tổng kết những tác động của dịch Covid-19 đến các DN ô tô.

VAMA cho biết, đối với hoạt động đầu tư mở rộng nhà máy của các DN thành viên, hiện kỹ sư, chuyên gia nước ngoài và cán bộ tay nghề cao được cử sang nhưng chưa thể nhập cảnh vào Việt Nam. Một số máy móc thiết bị để mở rộng nhà máy cũng chưa thể vận chuyển được. Vì vậy, gây ảnh hưởng tới tiến độ triển khai các dự án.

Ảnh minh họa

Đối với hoạt động cung ứng linh kiện, vật tư và sản xuất nói chung đến nay về cơ bản việc vẫn tạm thời được duy trì. Tuy nhiên, thời gian tới, dự báo sẽ có nhiều nhà sản xuất linh kiện và nhà sản xuất xe bị ảnh hưởng trực tiếp do nhiều nước đã phong tỏa một hay nhiều khu vực, thậm chí cả quốc gia để đối phó với dịch Covid-19. Bởi vậy, nhiều DN có thể buộc phải điều chỉnh giảm kế hoạch sản xuất, thậm chí tính tới việc đóng cửa nhà máy trong một giai đoạn nhất định cho tới khi tìm được nguồn cung thay thế.

Hiện nhiều chuyên gia, kỹ sư, thậm chí cả tổng giám đốc của một số DN thành viên không thể nhập cảnh vào Việt Nam theo quy định mới nhất. Một số cán bộ nhân viên của các nhà sản xuất ô tô hoặc nhà cung ứng đã và đang phải cách ly theo đúng quy định, hoặc được bố trí làm việc ở nhà để giảm bớt sự lây lan của dịch bệnh.

Cho tới nay, các hoạt động này chưa gây tác động đáng kể tới việc sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, trước khả năng dịch có thể tiếp tục xảy ra ở một số địa bàn dẫn đến việc có thể bị cách ly cả công ty, nhiều nguy cơ DN phải đột ngột dừng hoạt động sản xuất kinh doanh, VAMA cảnh báo.

Trên thực tế, nhiều DN trong các lĩnh vực như du lịch, dịch vụ, giải trí, giao thông vận tải,... phải giảm thiểu hoặc tạm dừng hoạt động dẫn tới sụt giảm đáng kể nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa. Do đó, số lượng khách hàng tới tìm hiểu xe tại các đại lý cũng đã giảm sút đáng kể, kéo theo số lượng hợp đồng ký mới giảm tương ứng. Các yếu tố trên đã trực tiếp ảnh hưởng tới doanh số bán hàng trong tháng 3 cũng như trong thời gian tới khi mà dịch Covid-19 có thể kéo dài. Thị trường cả năm 2020 có thể sụt giảm hơn 15% so với dự báo ban đầu.

Theo thống kê, hiện số lượng xe đến các gara để sửa chữa, bảo hành, bảo dưỡng giảm khoảng 30-40%. Dự báo về lâu dài có thể giảm mạnh tới 60-70% nếu tình hình dịch bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Xin giảm, giãn thời gian nộp thuế

Đại diện Ford Việt Nam cho hay dự án mở rộng nhà máy nâng công suất từ 14.000 xe/năm lên 40.000 xe/năm khởi công cuối năm 2019 đang gặp khó khăn do nhiều chuyên gia từ nước ngoài không thể nhập cảnh vào Việt Nam, cùng với đó là các trang thiết bị máy móc cũng cũng đang bị dừng nhập khẩu, khiến tiến độ chậm trễ.

Việc nhập khẩu linh kiện phục vụ cho hoạt động sản xuất với những mẫu xe hiện tại, cũng đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt. Tình hình kéo dài Ford Việt Nam đã tính đến việc tạm dừng hoạt động một thời gian và cho lao động nghỉ việc.

Còn đại diện Mercedes - Benz Việt Nam (MBV) cho rằng, để phục vụ lắp ráp xe trong nước, MBV phải nhập khẩu bộ linh kiện từ Đức. Tuy vẫn sản xuất hết công suất bởi chưa bị thiếu linh kiện, phụ tùng nhưng hãng xe này tỏ ra lo lắng tình hình dịch bệnh sẽ khiến khách hàng e ngại ra ngoài mua sắm, dẫn đến cầu giảm, kéo theo giá xe cũng như doanh số bán hàng có thể giảm.

Một số DN ô tô lo ngại hiện chỉ còn nguồn phụ tùng tồn kho đủ để sản xuất cầm chừng trong nửa tháng tới. Nếu tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp và nguồn cung tiếp tục bị ảnh hưởng, DN cũng buộc phải tạm dừng sản xuất một phần và nhiều kế hoạch kinh doanh khác cũng sẽ bị lùi vô thời hạn.

Theo báo cáo của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) vào cuối tháng 2/2020, Việt Nam nhập khẩu gần 4 tỷ USD phụ tùng linh kiện ô tô, trong đó nhiều nhất là từ Hàn Quốc với 1,14 tỷ USD (chiếm 28,5%), Nhật Bản 0,72 tỷ USD (18,04%) và từ Trung Quốc là 0,7 tỷ USD (18%). Riêng với ô tô tải, hơn 70% linh kiện, phụ tùng nhập từ Trung Quốc. Các tính toán cho thấy, đến khoảng cuối tháng 3, các DN sản xuất, lắp ráp ô tô sẽ thiếu linh kiện phục vụ sản xuất.

Một DN lắp ráp ô tô tải tại TP.HCM đang tạm dừng hoạt động chia sẻ, các DN sản xuất linh kiện tại Trung Quốc đã đi vào hoạt động, nguồn cung bắt đầu về nước. Tuy nhiên, vấn đề đau đầu nhất hiện nay là đầu ra. Do hoạt động vận tải giảm sút mạnh do dịch Covid-19 nên khách hàng mua xe rất ít. Vì vậy, giờ lo lắng nhất vẫn là đầu ra. Không bán được hàng thì DN sẽ gặp khó khăn, nhà máy dù có đủ nguồn cung linh kiện vẫn phải dừng hoạt động, thậm chí kéo dài sẽ phá sản.

Nếu các nhà máy ô tô đồng loạt đóng cửa, sẽ có hàng trăm nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp phải nghỉ việc, thất nghiệp, giảm thu nhập.

Do đó, VAMA đề xuất Chính phủ giảm 50% thuế suất thuế Giá trị gia tăng, 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua ô tô; giãn nộp thuế Giá trị gia tăng và Thuế tiêu thụ đặc biệt từ tháng 3 tới 9/2020; giãn nộp thuế Thu nhập DN đến kỳ quyết toán năm 31/3/2021; giãn thời gian nộp thuế tại khâu nhập khẩu trong năm 2020. Người lao động có thể giảm công việc, giảm thu nhập, vì vậy cần giảm thuế thu nhập cá nhân.

Cùng với đó, cần ban hành gói kích cầu chung phát triển kinh tế, gia hạn các gói vay thương mại để các DN có thời gian phục hồi sản xuất kinh doanh và trả nợ.

Nếu các loại thuế phí theo đề xuất của VAMA được Chính phủ chấp thuận, thời gian tới giá ô tô các loại dự báo sẽ giảm mạnh.