CôngThương - Theo hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), trong 4 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất khẩu 2,151 triệu tấn gạo các loại, trị giá trên 942 triệu USD, tăng 23,5% về lượng so với cùng kỳ năm 2012. Tính đến hết tháng 4/2013, các doanh nghiệp ký hợp đồng xuất khẩu 4,231 triệu tấn gạo, trong đó số hợp đồng còn lại giao từ tháng 5.2013 là 2,08 triệu tấn. Giá gạo xuất khẩu trong tháng 4 tiếp tục giảm 10–15 USD/tấn so với tháng 3.

Nguyên nhân giá gạo giảm, theo ông Nguyễn Minh Toại- Giám đốc Sở Công Thương Cần Thơ,  gạo Việt Nam rất ngon nhưng cách xuất khẩu của Việt Nam cộng với sự cạnh tranh, yếu điểm về vốn của doanh nghiệp Việt Nam làm cho hạt gạo Việt Nam mất giá.

Trong 3 năm vừa qua, giá lúa gạo tiếp tục giảm hơn 1.000 đồng/kg, gây khó khăn cho người nông dân, đầu tư tái sản xuất, thâm canh khó khăn, đời sống của bà con nông dân giảm sút trầm trọng. Doanh nghiệp xuất khẩu  lo ngại về giá gạo liên tiếp giảm sâu như hiện nay.

Thực tế, xưa nay giá gạo Việt Nam chưa cao hơn giá gạo các nước. Lý giải vấn đề này, ông Phan Văn Chinh- Vụ trưởng Vụ xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương)- cho rằng, do giá cước phí vận tải của các nước này gần khu vực xuất khẩu hơn, Việt Nam xa hơn nên chúng ta không có lợi. Ngoài ra thực tế, giá gạo công bố trên các trang mạng thường cao hơn giá bán thực tế.

Về nội địa, các doanh nghiệp chủ yếu có quy mô vốn nhỏ trước sức ép được mùa trong nước và sức ép về vốn dẫn đến doanh nghiệp có xu hướng đẩy mạnh xuất khẩu nên giá đàm phán không được như mong muốn, đây cũng là nguyên nhân khiến giá gạo xuống thấp hơn năm ngoái.

Dự báo diễn biến thị trường gạo thế giới vẫn tiếp tục phức tạp và vẫn gây áp lực cho sản phẩm gạo Việt Nam. Đặc biệt là hiện nay, trong bối cảnh nguồn cung dồi dào, như việc Thái Lan quyết định "xả" tồn kho lớn, Ấn Độ trúng mùa nên không giới hạn lượng xuất khẩu năm 2013.

Trước tình trạng giá gạo xuất khẩu giảm sâu trong thời gian qua, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh yêu cầu Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương cần làm việc lại với Hiệp hội Lương thực, đánh giá lại hoạt động xuất khẩu gạo trong 4 tháng đầu năm đặc biệt liên quan đến giá sàn.

Thứ trưởng Trần Tuấn Anh cũng lưu ý: “Trong thời gian vừa qua, ở thị trường tập trung mới như Trung Mỹ đã có sự tham gia cạnh tranh không phù hợp của một số doanh nghiệp, không phù hợp với định hướng chung cũng như chỉ đạo của các bộ ngành và hiệp hội. Vì vậy, đề nghị Cục Xuất nhập khẩu cần làm việc lại hiệp hội để đảm bảo nguyên tắc của Việt Nam trong hoạt động đối với các thị trương tập trung mới này, đảm bảo thị phần cũng như sự phát triển thị trường này."

Thu Phương