Theo đó, trước đây có 3 tiêu chí, gồm cư trú, thu nhập và nhà ở thì trong dự thảo lần này đã bỏ tiêu chí về cư trú. Như vậy công dân Việt Nam chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở là được quyền mua nhà ở xã hội (NƠXH).

Một số điều kiện về nhà ở xã hội sẽ được loại bỏ. Ảnh: Hải Nguyễn

Quy định không còn phù hợp

Sau vụ cháy chung cư mini tại phường Khương Đình, quận Thanh Xuân (TP Hà Nội), một lần nữa vấn đề xây nhà ở giá rẻ, nhà cho người thu nhập trung bình và thấp lại được đặt ra. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, một số điều kiện được mua NƠXH trong Luật Nhà ở 2014 và các văn bản liên quan đã không còn phù hợp với thực tiễn gây khó dễ cho người mua nhà mà tới đây cần được thay đổi.

Để được mua NƠXH, người dân sống tại các thành phố lớn cần có thu nhập thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng/tháng. Nếu thu nhập cao hơn, họ sẽ bị loại hồ sơ. Còn nếu đáp ứng tiêu chuẩn, với thu nhập 11 triệu đồng, họ rất khó vừa đủ tiền trang trải tiền thuê nhà, sinh hoạt hằng tháng, vừa trả nợ ngân hàng, thậm chí là không đáp ứng được nhu cầu cho vay của ngân hàng.

Vấn đề này, chuyên gia tài chính, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định, quy định người thu nhập từ 11 triệu đồng/tháng trở lên, phải đóng thuế thu nhập cá nhân không được mua NƠXH là chưa phù hợp. Trong khi đó tại một số tỉnh, thành tập trung nhiều khu công nghiệp, có dự án NƠXH chưa thể bán hết hàng, do ràng buộc về điều kiện. Như một dự án tại Bắc Giang có khoảng 2.000 căn hộ, mà nay mới bán được 10%.

Do không đáp ứng được các tiêu chí khắt khe, nhiều người đã phải chạy vạy, thậm chí tìm đến các dịch vụ “làm đẹp” hồ sơ, để được mua NƠXH.

Cởi trói tiêu chí đánh đố người dân

Những sự bất cập đó đã trải qua nhiều năm nay và một tín hiệu vui cho những người có nhu cầu mua NƠXH là tại dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ bỏ yêu cầu về cư trú, bởi đã là công dân Việt Nam thì được quyền mua nếu đủ điều kiện về thu nhập, nhà ở. Đáng chú ý, tiêu chí về mức thu nhập cũng sẽ được nâng cao hơn.

Chị Nguyễn Như Hoa (29 tuổi, ở phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ, gia đình chị sinh sống và làm việc ở Hà Nội được hơn 10 năm nhưng chưa mua được nhà, chỉ đăng ký tạm trú. Khi đi xác nhận làm hồ sơ mua NƠXH rất phức tạp, tốn nhiều công sức và thời gian xác nhận ở chính quyền. Mặc dù muốn mua được nhà ở giá rẻ nhưng bản thân chị Hoa và nhiều gia đình thấy thủ tục quá phức tạp phải bỏ cuộc.

Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã sửa đổi nhiều nội dung. Cụ thể, về đối tượng thụ hưởng chính sách NƠXH, dự thảo luật sửa đổi theo hướng giảm bớt các thủ tục trong việc xác định đối tượng mua NƠXH.

“Dự thảo trước đây có 3 tiêu chí, gồm cư trú, thu nhập và nhà ở. Dự thảo lần này bỏ tiêu chí về cư trú, đã là công dân Việt Nam thì chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở là được quyền mua NƠXH” - Thứ trưởng Bộ Xây dựng giải thích.

Về điều kiện thu nhập cũng được xem xét theo hướng mở rộng, nâng lên ở mức thu nhập cao hơn so với hiện hành. Trong khi đó, về điều kiện nhà ở, trước đây nếu có nhà ở nhưng dưới 10m2 thì mới là đối tượng mua NƠXH, nay có thể xem xét tăng lên 15m2/người, giống một số nước trong khu vực.

Chia sẻ với Lao Động, ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam - cho biết, nới lỏng một số điều kiện cho người mua NƠXH sẽ tạo thuận lợi hơn cho người có nhu cầu. Tuy nhiên, cần xem xét việc người mua NƠXH làm ở đâu, thu nhập thế nào thì mới được mua để thuận lợi trong việc trả nợ.