Thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục gia tăng và gian lận, lừa đảo trong thanh toán qua tài khoản ngân hàng đã giảm đáng kể.

Theo số liệu thống kê qua hệ thống của Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS), hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục tăng cả lượng và chất, trong khi đó giao dịch qua ATM giảm đáng kể. Cụ thể, tính đến Quý II/2024 thanh toán không dùng tiền mặt của các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán qua hệ thống NAPAS tăng 45% về số lượng giao dịch và 29% về giá trị so với cùng kỳ 2023. Trong khi đó, giao dịch rút tiền mặt qua ATM tiếp tục có xu hướng giảm 23% về số lượng và 22% về giá trị.

Giới chuyên gia đánh giá, sự gia tăng của hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt là do các đơn vị cung cấp dịch vụ đã mang đến nhiều tiện ích cho khách hàng. Công nghệ mới được áp dụng để đảm bảo an toàn và nâng cao trải nghiệm cho khách hàng, cùng các ưu đãi cho đơn vị thanh toán và chấp nhận thanh đoán đưa ra cũng là động lực để thanh toán không dùng tiền mặt tăng mạnh.

Nói rõ về giải pháp công nghệ mới để triển khai thêm các tính năng cho các dịch vụ thanh toán, ông Nguyễn Quang Hưng – Chủ tịch Hội đồng Quản trị NAPAS cho biết: Trải nghiệm của khách hàng là nội dung các ngân hàng rất quan tâm, làm thế nào trải nghiệm đơn giản nhất và đảm bảo vấn đề an ninh an toàn.

Thanh toán không dùng tiền mặt tăng 45% lượng giao dịch. Ảnh minh họa

Lấy ví dụ của việc thanh toán bằng thẻ, ông Hưng cho hay: Khi chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip, trải nghiệm thanh toán trở nên đơn giản hơn, chỉ cần chạm thẻ thanh toán. Với các giao dịch giá trị lớn mới phải nhập PIN để đảm bảo xác thực an ninh an toàn. Ngoài ra, trên môi trường thương mại điện tử (ecom), các ngân hàng cũng áp dụng triển khai tiêu chuẩn 3DS cho thanh toán thẻ, khi khách hàng đã có dữ liệu lịch sử giao dịch tốt thì ngân hàng có thể phân tích, so khớp các dữ liệu thanh toán lịch sử, từ đó khách hàng có thể được bỏ qua các bước xác thực OTP.

Hiện nay thẻ thanh toán đã được số hóa lên trên thiết bị di động, biến chiếc điện thoại thành thẻ thanh toán. Hay với, công nghệ số hóa thiết bị chấp nhận thanh toán (soft post) cho phép biến điện thoại thông minh thành chiếc máy soft giúp mở rộng mạng lưới chấp nhận thanh toán.

Theo đại diện một ngân hàng thương mại, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt gia tăng còn do việc kết nối thanh toán xuyên biên giới đang được đẩy mạnh triển khai, nhất là việc thanh toán bằng quét mã QR. Các ngân hàng trong nước đang triển khai hoạt động này ở Thái Lan, Lào, Campuchia thông qua hệ thống chuyển mạch của NAPAS.

Ông Nguyễn Quang Hưng thông tin thêm, NAPAS được Ngân hàng Nhà nước giao triển khai thanh toán xuyên biên giới với Thái Lan, Campuchia và Lào qua mã QR. Ưu điểm của dịch vụ mang lại cho người dân là khi đi công tác hay du lịch, người dân không phải chuyển đổi ngoại tệ, chỉ cần mang sử dụng app ngân hàng triển khai dịch vụ để thanh toán bằng quét mã QR tại hơn 9 triệu điểm chấp nhận thanh toán ở Thái Lan. “Ngoài ra, khi thanh toán xuyên biên giới trong khu vực, Ngân hàng Nhà nước có chủ trương thúc đẩy sử dụng đồng bản tệ ở mỗi nước, đem lại lợi ích cho khách hàng, trải nghiệm thông suốt. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục mở rộng triển khai sang các nước trong khu vực châu Á như Nhật Bản…”, ông Hưng chia sẻ.

Cùng với sự gia tăng của thanh toán không dùng tiền mặt thì giao dịch trong hệ thống ngân hàng khi thực hiện sinh trắc học vẫn đảm bảo ổn định, không có sụt giảm. Đặc biệt, hình thức lừa đảo qua tài khoản ngân hàng giảm mạnh.

Thông tin từ Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, đến nay đã có khoảng 38 triệu tài khoản ngân hàng đã được thu thập dữ liệu sinh trắc học theo Quyết định 2345 về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng.

Đáng nói, theo ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, bình quân mỗi ngày có trên 25 triệu giao dịch, con số này so với bình quân của thời điểm trước khi thực hiện xác thực sinh trắc học là không thay đổi.

Việc triển khai Quyết định 2345 không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thanh toán, đặc biệt là thanh toán không dùng tiền mặt mà còn giảm được số vụ việc gian lận. Theo số liệu tháng 8 mà chúng tôi có được, số vụ việc gian lận được ghi nhận chỉ còn 700 vụ việc, giảm 50 % so với trung bình của 7 tháng đầu năm 2024. Số lượng tài khoản và liên quan đến gian lận còn khoảng 682 tài khoản, giảm 72% so với số lượng trung bình 7 tháng đầu năm 2024”- ông Tuấn chia sẻ.

Được biết, để tiếp tục triển khai mục tiêu thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, phát triển thẻ tín dụng nội địa tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại, trung gian thanh toán và các đơn vị liên quan tích cực triển khai Nghị định số 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt; hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn Nghị định mới tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, hỗ trợ phát triển thẻ tín dụng nội địa.