Đại diện Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM (Hepza) cho biết, vướng mắc hiện nay liên quan đến các vấn đề như: chuyển đổi khu công nghiệp sang phát triển khu đô thị - dịch vụ, khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng, tiêu chí xác định khu công nghiệp sinh thái…

Trong Nghị định số 35 quy định các mô hình khu công nghiệp, bao gồm: khu công nghiệp hỗ trợ, khu công nghiệp chuyên ngành, khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp sinh thái. Tuy nhiên, Nghị định số 35 mới chỉ đề cập đến việc chuyển đổi khu công nghiệp sang phát triển khu đô thị - dịch vụ, còn các loại hình khác chưa được hướng dẫn.

Bên cạnh đó, về khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng (quy định tại khoản 4, Điều 27), Hepza nêu bất cập, hiện nay chưa có tiêu chí và quy định để làm căn cứ đánh giá mức độ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, kinh doanh trên địa bàn khi khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng tăng trên 10% so với khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng đã đăng ký với Ban Quản lý. Do đó, quy định này khó thực hiện.

Ảnh minh họa

Hơn nữa, hiện cũng chưa có quy định cụ thể thế nào được xem là “trường hợp cần thiết” phải thẩm định khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng. Bởi vì đối với doanh nghiệp tư nhân, việc xác định khung giá, mức phí sử dụng hạ tầng dựa trên nguyên tắc đầu tư theo cơ chế thị trường thì việc thẩm định phải căn cứ quy chuẩn nào để đánh giá mức độ phù hợp hay không phù hợp của khung giá, mức phí do nhà đầu tư tự ấn định. Ban Quản lý khu công nghiệp phải thực hiện hay có thể thuê cơ quan, tổ chức có chức năng thẩm định giá theo quy định pháp luật, chi phí thẩm định sẽ do bên nào chi trả?

Đồng thời, một điểm nghẽn nữa liên quan đến chính sách khuyến khích phát triển khu công nghiệp hỗ trợ, khu công nghiệp chuyên ngành, khu công nghiệp công nghệ cao (Điều 32).

Hepza cho biết, theo quy định, để được hưởng ưu đãi, thu hút đầu tư phải đáp ứng 60% diện tích dành cho dự án chuyên ngành, hoặc 60% diện tích dành cho dự án công nghiệp hỗ trợ, hoặc 30% diện tích dành cho dự án đầu tư công nghệ cao.

Tuy nhiên, thực tế việc thu hút đầu tư phải linh hoạt, tùy theo điều kiện thực tế, có thể không đáp ứng ngay tỷ lệ thu hút đầu tư nêu trên, mà có thể thu hút đầu tư song song các dự án thuộc lĩnh vực khác để đảm bảo thu hồi vốn đầu tư, tránh lãng phí đất đai.

Mặt khác, Nghị định số 35 chưa quy định mốc thời gian đạt tỷ lệ diện tích đất thu hút đầu tư theo quy định, thủ tục để xác định các khu công nghiệp đạt chuẩn theo như đăng ký để hưởng ưu đãi hoặc hỗ trợ.

Hepza cho rằng, tiêu chí về khu công nghiệp sinh thái quá rộng và quá khắt khe, sẽ không khuyến khích các nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp hoặc chuyển đổi loại hình khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái, do chỉ cần một doanh nghiệp (trong số hàng trăm doanh nghiệp trong khu công nghiệp) có hành vi vi phạm thì khu công nghiệp đó không được chứng nhận là khu công nghiệp sinh thái, mặc dù đạt các tiêu chí khác. Mặt khác, quy định này cũng gây ra tình trạng các nhà đầu tư không vi phạm phải chịu chung hậu quả với các nhà đầu tư có vi phạm (khi bị thu hồi chứng nhận khu công nghiệp sinh thái theo Điều 44).

Do đó, Hepza đề xuất đưa tiêu chí “thông thoáng” hơn, chỉ cần định nghĩa khu công nghiệp sinh thái là khu công nghiệp, trong đó có doanh nghiệp trong khu công nghiệp tham gia vào hoạt động sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên, có sự liên kết, hợp tác trong sản xuất để thực hiện hoạt động cộng sinh công nghiệp.