Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính tới 15/7/2021, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 1,9 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo, đường đi cho con tôm vẫn khá rộng, bởi hàng năm việc xuất khẩu tôm của Việt Nam thường tăng mạnh từ giữa quý III và sang quý IV. Thêm vào đó, hiện nhu cầu từ các thị trường nhập khẩu cao song nước cung ứng tôm chế biến sâu cũng đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn do Covid (như Thái Lan, Indonesia) nên sắp tới tôm chế biến sâu sẽ tăng giá khá tốt. Để đảm bảo được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tôm trong những tháng tiếp theo, việc đảm bảo ổn định hoạt động nuôi tôm là rất cần thiết.
Tuy nhiên từ tháng 7 tới nay thị trường sản xuất, chế biến và nuôi tôm đang bị xáo trộn do dịch bệnh kéo dài. Cụ thể, sau hơn 4 tuần thực hiện Chỉ thị 16, hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu tôm của các doanh nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long bị đảo lộn, một số buộc phải đóng cửa do không thực hiện được “3 tại chỗ”. Việc triển khai áp dụng quy định phòng chống dịch ở mỗi địa phương cũng khác nhau khiến cả người nuôi và doanh nghiệp không tránh khỏi lúng túng.
Theo ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch HĐQT FIMEX VN, việc triển khai áp dụng quy định phòng chống dịch ở mỗi địa phương trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long khác nhau khiến cả người nuôi và doanh nghiệp không tránh khỏi lúng túng. Đặc biệt tại những địa phương bị cách ly do có ca dương tính càng khó khăn trong việc thu hoạch, vận chuyển và tiêu thụ nông thủy sản, trong đó có tôm. Do đó, giá tôm ở những địa phương trọng điểm dịch giảm mạnh đến 20.000 đồng/kg so với trước, các vùng khác cũng giảm nhưng nhẹ hơn, khoảng 10.000 đồng/kg. Do hầu hết các nhà máy chế biến đều buộc phải giảm công suất còn 30-50% để thực hiện “3 tại chỗ” nên nhu cầu mua nguyên liệu giảm.
Bên cạnh đó, theo phản ánh của các doanh nghiệp, tình hình đi lại khó khăn giữa các địa phương cũng dẫn tới hoạt động thả nuôi vụ hai có xu hướng trầm lắng. Lý do, một số mặt hàng vật tư nuôi tôm, trong đó có tôm giống, thức ăn thủy sản vận chuyển về vùng nuôi tôm gặp khó khăn, gián đoạn lịch thả giống.
Theo các doanh nghiệp, vấn đề hiện nay là các tỉnh ven biển ĐBSCL có giải pháp mở rộng “vùng xanh an toàn” để tăng diện tích nuôi tôm; tăng thêm các nhà máy sản xuất “3 tại chỗ”; tạo điều kiện thuận lợi trong thu hoạch, mua bán, vận chuyển tôm từ ao nuôi đến nhà máy nhanh hơn, mà vẫn đảm bảo quy định phòng chống dịch.
Bên cạnh đó, ngành tôm cũng như ngành thủy sản nói chung cần đảm bảo việc tiêm vaccine cho 100% công nhân, chính sách hỗ trợ công nhân thu nhập thấp, hỗ trợ doanh nghiệp trong tiền bảo hiểm, công đoàn, lãi suất ngân hàng, tiền điện nước. Ngoài ra cần cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các địa phương trong công tác kiểm soát và phòng chống dịch bệnh, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đảm bảo vận chuyển thông suốt để duy trì sản xuất và xuất khẩu. Có như vậy, các DN mới đẩy mạnh tiêu thụ tôm cho nông dân, từ đó gia tăng chế biến, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu xuất khẩu tôm từ 3,8-4 tỷ USD trong năm nay.
