Trong đó, tư tưởng về phát triển kinh tế nhằm không ngừng nâng cao đời sống nhân dân là một nội dung quan trọng, hàm chứa nhiều luận điểm có chiều sâu triết lý, mang giá trị định hướng cải tạo thực tiễn, kể cả trong giai đoạn hiện nay, mai sau.

Về mục đích phát triển kinh tế, trong Di Chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân". Mục đích phát triển kinh tế mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập phản ánh bản chất nhân đạo, nhân văn của chế độ xã hội chủ nghĩa mà Đảng và nhân dân ta đang xây dựng.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhiều chế độ xã hội khác nhau có thể làm cho một bộ phận nào đó của người Việt Nam trở nên giàu có, nhưng chỉ duy nhất một chế độ xã hội làm cho mọi người Việt Nam trở nên giàu có, đó là chế độ xã hội chủ nghĩa. Mục tiêu này cũng là ham muốn tột bậc của Người: "Làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành"; cũng là mong muốn, khát vọng khôn nguôi nung nấu trong tâm khảm Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đến hơi thở cuối cùng: "Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới".

Để phát triển kinh tế, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, phải tập trung phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo nền tảng vật chất vững chắc cho sự phát triển lâu dài, ổn định. Kinh tế có phát triển, mọi việc khác mới giải quyết được: Việc làm gia tăng; thu nhập ổn định; an sinh xã hội được giải quyết triệt để, tận gốc... Chủ tịch Hồ Chí Minh chú ý phát triển kinh tế đô thị và nông thôn, khôi phục và mở rộng các ngành kinh tế. Phát triển mạnh cả công nghiệp, nông nghiệp và thương nghiệp. Trong đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm đến phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn; coi đó như một chiến lược lâu dài, bảo đảm sự phát triển bền vững và ổn định. Quan điểm khoan thư nông dân ở Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là vì nông dân mà chính là vì cơ sở xã hội chủ yếu, lực lượng xã hội, chỗ dựa đáng tin cậy của chế độ, của Đảng và Nhà nước ta. Chính sách mà Người đề nghị áp dụng đối với nông dân thấu tình, đạt lý, đặt nền móng cho quan niệm phát triển "tam nông" của Đảng ta trong thời hiện đại.

Bên kinh tế công, nông nghiệp, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định vai trò to lớn của thương nghiệp trong nền kinh tế quốc dân: "Trong nền kinh tế quốc dân có ba mặt quan trọng: Nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp. Ba mặt công tác quan hệ mật thiết với nhau. Thương nghiệp là cái khâu giữa nông nghiệp và công nghiệp. Thương nghiệp đưa hàng đến nông thôn phục vụ nông dân, thương nghiệp lại đưa nông sản, nguyên liệu cho thành thị tiêu dùng. Nếu khâu thương nghiệp bị đứt thì không liên kết được nông nghiệp với công nghiệp, không củng cố được công nông liên minh. Công tác thương nghiệp không chạy thì hoạt động nông nghiệp, công nghiệp sẽ bị rời rạc".

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ nhiệm vụ của thương nghiệp: "Thương nghiệp làm nhiệm vụ đưa hàng hóa công nghiệp về bán cho nông dân, rồi lại mua các thứ nông sản về cho nhà máy. Thương nghiệp phải cố gắng làm công việc đó cho tốt, phải bảo đảm chất lượng hàng hóa và có tinh thần phục vụ người mua. Người ta cần thứ gì, bán thứ đó, người mua chỉ cần phân bón, lại bắt mua cả vôi kèm theo thì không được".

Trong tổ chức mua hàng, bán hàng của ngành thương nghiệp, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: "Ngành thương nghiệp phải mua bán công bằng, chớ nên ép cấp, ép giá"6. Phải thuận mua vừa bán "Mua những thứ đã khuyến khích đồng bào bán, bán những thứ đồng bào cần mua. Giá cả cần đúng mức, thái độ cần khiêm tốn". Người yêu cầu xây dựng ngành thương nghiệp lành mạnh, phù hợp với quy luật cung - cầu: "Mua bán phải theo giá cả thích đáng. Thường thường, người mua muốn mua rẻ, người bán muốn bán đắt. Đối với chúng ta không thể làm thế được. Giá cả phải bảo đảm cho Nhà nước, hợp tác xã và xã viên cùng có lợi để xây dựng nước nhà".

Ngoài ra, chúng ta còn thấy rõ tầm nhìn viễn kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua chỉ dẫn của Người về những điều kiện và giải pháp để phát triển kinh tế nhằm nâng cao đời sống của nhân dân. Theo đó, cần phát huy vai trò lãnh của Đảng cầm quyền trong xây dựng và phát triển kinh tế; Đảng phải chủ động xây dựng kế hoạch, có trí tuệ, tầm nhìn xa và đủ bản lĩnh đưa ra các quyết sách chính xác và kịp thời. Bên cạnh đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ phải huy động các nguồn lực của nhân dân để phát triển kinh tế. Bởi vì, xây dựng, phát triển kinh tế "là công việc rất to lớn, nặng nề và phức tạp mà cũng là rất vẻ vang. Đây là một cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi. Để giành lấy thắng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ này cần phải động viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân"9. Phương châm là "đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân".

Thấm nhuần những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên tinh thần xác định con người thực sự là trung tâm trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội; giải phóng con người là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng, những năm qua, nhất là trong thời kỳ đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra nhiều quyết sách để phát triển kinh tế từng bước nâng cao đời sống của nhân dân. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay, nhân dân ta đang từng bước tiến đến bến bờ tự do và hạnh phúc.

Tuy nhiên, hiện nay sự nghiệp phát triển kinh tế nước ta còn gặp nhiều khó khăn thách thức, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững; đời sống của nhân dân ta vẫn còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, bất ổn. Những vấn đề đó đã đặt ra yêu cầu mới đối với Đảng, Nhà nước trong lãnh đạo, quản lý sự nghiệp phát triển kinh tế để nâng cao đời sống nhân dân. Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hiện sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta cần thực hiện ngay những giải pháp cụ thể sau:

Thứ nhất: Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh, đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Thực hiện tốt Nghị quyết 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về "Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ". Cần coi đây là khâu then chốt bởi theo Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn việc thành công hay thất bại là do cán bộ. Phát triển kinh tế chăm lo đời sống nhân dân không nằm ngoài quy luật đó.

Thứ hai: Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt phải tự giác thực hiện nghiêm Quy định 47-QĐ/TW, ngày 01/11/2011 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về "những điều đảng viên không được làm", Quy định 101-QĐ/TW, ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư khóa XI về "trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp", Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên". Trong đó, có yêu cầu cán bộ, đảng viên phải: "Gương mẫu trong thực hiện, tuyên truyền và bảo vệ chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của Ðảng, Nhà nước và của nhân dân"; về đạo đức, lối sống, tác phong, phải: "Nêu gương về đức khiêm tốn, giản dị; tác phong sâu sát thực tế, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của quần chúng, trước hết trong tổ chức, cơ quan, đơn vị công tác và nơi cư trú"; về quan hệ với nhân dân phải: "Nêu cao ý thức phục vụ nhân dân; làm việc với thái độ khách quan, công tâm, tập trung sức giải quyết những lợi ích chính đáng của nhân dân; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, chủ động đối thoại với nhân dân và cán bộ dưới quyền. Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú. Kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện vô cảm, quan liêu, cửa quyền, hách dịch và các hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà nhân dân".

Ba là, gắn thực hiện nội dung phát triển kinh tế chăm lo đời sống nhân dân với việc tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm, cấp bách tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị; với công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng và các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước nhằm hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị năm 2023, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.