Trận động đất đã làm chết tới 28.000 người ở Syria và ở nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ đã làm tăng thêm sự tàn phá ở miền bắc Syria, vốn đã bị tàn phá nặng nề bởi cuộc nội chiến và hiện hầu hết nằm dưới sự kiểm soát của phe đối lập, với sự hiện diện của chính phủ Bashar al-Assad ở một số khu vực.

Chiều ngày 10/2, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố miễn trừ 180 ngày các biện pháp trừng phạt Syria đối với “tất cả các giao dịch liên quan đến các nỗ lực cứu trợ động đất”.

Nhưng các nhà phân tích cho rằng, yêu cầu của Chính phủ Assad và tác động của chiến tranh là những yếu tố chính làm phức tạp thêm việc chuyển viện trợ đến vùng tây bắc vốn đã căng thẳng, và động thái của Mỹ chủ yếu nhằm trấn an các ngân hàng và các tổ chức khác rằng họ sẽ không bị trừng phạt vì viện trợ, hỗ trợ sau thảm họa động đất.

Syria đã chịu lệnh trừng phạt của Mỹ kể từ năm 1979, khi Washington chỉ định nước này là nhà tài trợ khủng bố. Nhà Trắng thắt chặt các hạn chế hơn nữa trong cuộc chiến tranh Iraq năm 2004 và nhiều lần sau khi cuộc nội chiến nổ ra vào năm 2011, dẫn đến sự sụp đổ trong quan hệ giữa chính phủ Syria và phương Tây.

Một trong những biện pháp cứu cánh mạnh mẽ nhất diễn ra vào năm 2019, khi Quốc hội thông qua cái được gọi là lệnh trừng phạt Caesar, được đặt tên theo bút danh được sử dụng bởi một nhiếp ảnh gia quân đội Syria, người đã lén đưa ra những bức ảnh ghi lại cảnh tra tấn quy mô lớn trong các nhà tù của Assad. Đạo luật nhằm trừng phạt những người ủng hộ tổng thống Syria về tài chính và chính trị ở nước ngoài, những người đã giúp ông duy trì quyền lực kể từ những cuộc nổi dậy đầu tiên.

Khi công bố chế độ được miễn trừ tạm thời, Thứ trưởng Bộ tài chính Wally Adeyemo cho biết rõ rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ ở Syria sẽ không cản trở nỗ lực cứu sống người dân Syria.

Mặc dù các chương trình trừng phạt của Mỹ đã bao gồm các miễn trừ mạnh mẽ cho các nỗ lực nhân đạo, nhưng Bộ Tài chính đang cấp giấy phép chung cho phép các nỗ lực cứu trợ động đất để những người cung cấp hỗ trợ có thể tập trung vào những gì cần thiết nhất: cứu người và xây dựng lại.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, nơi hứng chịu nhiều tổn thất và thương vong do động đất, lực lượng cứu hộ địa phương làm việc tại các thị trấn và thành phố bị động đất tàn phá đã được các tình nguyện viên từ khắp nơi trên thế giới tham gia và hỗ trợ bởi các chuyến hàng viện trợ quốc tế.

Nhưng ở Syria, nơi Liên hợp quốc đóng vai trò là huyết mạch cho 4,1 triệu người ở phía tây bắc, chỉ có hai đoàn xe viện trợ của họ đi qua cửa khẩu biên giới duy nhất với Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi cơn địa chấn xảy ra – một trong số đó được tổ chức trước thảm họa. Charles Lister, giám đốc chương trình Syria của Viện Trung Đông, đã đổ lỗi cho chính phủ Assad và yêu cầu kiểm soát tất cả các hoạt động vận chuyển viện trợ động đất vào nước này đã làm tình hình ở phía tây bắc trở nên tồi tệ hơn.

Cùng với các đồng minh như Trung Quốc và Nga, rất muốn áp dụng các biện pháp trừng phạt của phương Tây vì làm xấu đi tình hình nhân đạo, nên quyền miễn trừ của Washington có phát huy tác dụng.