Thị trường bán lẻ dù tăng trưởng thấp trong 2021 nhưng vẫn được đánh giá là đầy tiềm năng, hứa hẹn sẽ tiếp tục bùng nổ cuộc đua mới giữa các "ông lớn" trong và ngoài nước.

Thích ứng và tăng tốc

Hai năm 2020-2021 là khoảng thời gian đầy biến động đối với lĩnh vực phân phối bán lẻ hiện đại nói chung. Hầu hết doanh nghiệp (DN) phải đương đầu với nhiều khó khăn, thử thách không chỉ do sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng của khách hàng mà còn về nhân sự, vận hành kho lẫn việc cung ứng hàng hóa đến khách hàng.

Đặc biệt, tại TP HCM, trong đợt dịch Covid-19 lần thứ 4, chuỗi cung ứng hàng hoá chịu nhiều biến động, một số thời điểm đứt gãy, DN bán lẻ hiện đại đảm đương nhiệm vụ choàng gánh cho hệ thống phân phối truyền thống trong việc cung ứng hàng hoá đến tay người tiêu dùng. Thực tế đó buộc DN bán lẻ phải nhanh chóng đầu tư đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ vào vận hành, kinh doanh, dịch vụ giao hàng… để đáp ứng đủ và kịp thời nhu cầu của khách.

Đón đầu xu hướng số hoá, hệ thống MM Mega Market Việt Nam ("MM") đã bắt đầu triển khai chiến lược phát triển bán hàng đa kênh, cùng với đó là hoàn thiện giải pháp bán hàng trực tuyến với 3 hình thức là website MM Click & Get; Zalo và Telesales. Hệ thống này còn chuẩn bị ra mắt MMPro - website mua sắm trực tuyến dành cho khách hàng chuyên nghiệp với giá sản phẩm và giải pháp được thiết kế cho từng khách hàng chuyên biệt.

G Market - một thành viên mới của thị trường bán lẻ Việt Nam vừa mở những cửa hàng đầu tiên từ cuối năm 2021

Tương tự, Saigon Co.op, AEON, LOTTE Mart… cũng đẩy mạnh bán hàng qua điện thoại, Zalo, app và các đối tác thương mại điện tử. Ngoài ra, trong năm 2021, các hệ thống bán lẻ lớn như Saigon Co.op, MM, Central, Aeon, LOTTE Mart, Emart… đã tích cực triển khai các hình thức thanh toán không tiền mặt trên cả hai kênh mua sắm trực tuyến và trực tiếp.

Dự báo năm 2022 dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, các DN đã chủ động chuẩn bị nhiều kế hoạch để sống chung với biến động và tăng tốc phục hồi.

Ông Nguyễn Anh Đức, Tổng giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op), cho biết hệ thống gần 1.000 điểm bán thuộc Saigon Co.op tiếp tục đẩy mạnh phát triển các loại hình thương mại hiện đại, các kênh phân phối tiên tiến đối với tiêu thụ hàng Việt, đảm bảo phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới như: online, e-commerce, thanh toán không tiền mặt, thanh toán không tiếp xúc...

"Các hệ thống bán lẻ "án binh bất động" hoặc chỉ phát triển theo mô hình cửa hàng, siêu thị nhỏ cũng là xu hướng tất yếu của thị trường bởi người tiêu dùng ngày một quan tâm đến sự tiện lợi, thêm vào đó là tránh nơi tập trung đông người do ảnh hưởng dịch COVID-19. Thay vì tập trung phát triển cửa hàng vật lý, Saigon Co.op tập trung cải tiến, hoàn thiện kênh bán hàng online và hệ thống chuỗi cung ứng" – ông Đức thông tin.

Dồn lực phát triển bán lẻ đa kênh

Ông Đức nhận định trong năm 2022, xu hướng hiện đại hóa kênh bán hàng truyền thống, thay đổi mô hình mua nhanh bán gọn sẽ sớm đi vào thực tiễn. Một xu hướng nữa là chiến lược bán lẻ đặt khách hàng cá nhân lên hàng đầu. Các nhà bán lẻ tối ưu hóa trải nghiệm để giữ chân khách hàng và áp dụng nhiều chỉ số đánh giá quá trình bán hàng sẽ có được lợi thế tốt hơn để chiếm lĩnh thị trường.

Với chiến lược chuyển đổi số trong lĩnh vực bán lẻ, tập trung vào khách hàng theo mô hình chuỗi giá trị dựa trên dữ liệu, Saigon Co.op không ngừng nâng cấp công nghệ cho các giải pháp thu thập, lưu trữ, quản lý và phân tích dữ liệu một cách toàn diện, dựa trên nền tảng hạ tầng điện toán đám mây vững chắc, an toàn, có tính linh hoạt và khả năng tự vận hành cao.

MM cũng sẽ tiếp tục đầu tư và phát triển kênh bán hàng đa kênh. Hệ thống này đang nghiên cứu và hy vọng sẽ sớm đưa vào sử dụng phần mềm Pick & Go.

"Mục tiêu của MM từ nay đến năm 2025 là trở thành nhà cung cấp thực phẩm hàng đầu trong ngành bán lẻ. Chúng tôi dự kiến mở thêm trung tâm có qui mô nhỏ hơn tại nội thành với mô hình Food service (siêu thị cung cấp thực phẩm); Depot (kho lưu trữ và phân phối) cho các tỉnh phát triển du lịch và mô hình Hybrid Food Service – một địa điểm kết hợp mua sắm tại trung tâm cho khách hàng hộ gia đình đồng thời bán hàng cho khách hàng chuyên nghiệp ở các thành phố du lịch lớn phát triển về dịch vụ lữ hành, nhà hàng, khách sạn" – đại diện MM tiết lộ.

AEON Việt Nam thì tập trung mở thêm nhiều địa điểm kinh doanh với đa dạng mô hình bán lẻ, bao gồm trung tâm mua sắm, trung tâm bách hóa tổng hợp và siêu thị, siêu thị, cửa hàng tiện lợi và cửa hàng chuyên doanh; chuyển đổi số, đặc biệt tập trung thúc đẩy O2O (Offline – To – Online; tạo giá trị độc đáo bằng ý tưởng mới cho chuỗi cung ứng; phát triển sản phẩm để đáp ứng nhu cầu khách hàngđồng nỗ lực hơn nữa trong các hoạt động phát triển bền vững vềmôi trường và trách nhiệm xã hội. AEON Việt Nam đặt mục tiêu mở 30 trung tâm mua sắm cho tới năm 2030 cùng các mô hình khác" – Tổng giám đốc AEON Việt Nam Furusawa Yasuyuki khẳng định.

Cũng trong xu hướng này, ngoài việc đẩy mạnh kênh bán hàng trực tuyến, Emart với pháp nhân mới là THISO Retail (thuộc tập đoàn Thaco), sẽ đưa vào hoạt động 2 trung tâm thương mại mới. Đây sẽ là 2 trung tâm "một điểm đến nhiền tiện ích" bao gồm siêu thị Emart, các thương hiệu thuê mướn, trung tâm tiệc cưới và showroom ô tô.

Theo các DN, mặc dù năm 2021, thị trường bán lẻ Việt Nam có mức tăng trưởng thấp do ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19 nhưng về dài hạn vẫn là một thị trường đầy tiềm năng. Theo phân tích của Aeon, trong 5-10 năm tới, kinh tế Việt Nam nói chung và ngành bán lẻ nói riêng đều rất tiềm năng với nhiều điều kiện phát triển thuận lợi, khi Việt Nam là một trong những nước đứng đầu về tỉ lệ tăng trưởng tầng lớp trung lưu trong khu vực Đông Nam Á (9,2%/năm). Cùng với sự tăng trưởng nhanh chóng của kinh tế Việt Nam và sự thay đổi mạnh mẽ về cấu trúc của ngành bán lẻ trong thời gian tới, doanh thu của các nhà bán lẻ hàng đầu dự đoán sẽ gấp 3 lần so với thời điểm hiện tại.