Ngày Hạ chí là ngày có thời gian ban ngày dài nhất và đêm ngắn nhất trong năm. Theo lịch dương, ngày Hạ chí rơi vào khoảng ngày 21 hoặc 22/6 tại Bắc bán cầu và khoảng ngày 21 hoặc 22/12 tại Nam bán cầu.

Ngày Hạ chí và tiết Hạ chí là hai khái niệm riêng. Ngày Hạ chí chính là ngày đầu tiên của tiết Hạ chí - một trong 24 tiết khí của năm và là tiết khí giữa mùa hè.

24 tiết khí hàng năm gồm: Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân, Thanh minh, Cốc vũ, Lập hạ, Tiểu mãn, Mang chủng, Hạ chí, Tiểu thử, Đại thử, Lập thu, Xử thử, Bạch lộ, Thu phân, Hàn lộ, Sương giáng, Lập đông, Tiểu tuyết, Đại tuyết, Đông chí, Tiểu hàn và tiết Đại hàn.

Ngày Hạ chí: là một trong các mốc thời gian quan trọng trong năm, là thời điểm giữa của mùa hạ, cũng thường rơi vào giữa năm. Đây là một ngày rất đặc biệt đánh dấu bước chuyển biến của mùa hè.

Tiết Hạ chí: là khoảng thời gian bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22/6 Dương lịch (khi kết thúc tiết Mang chủng) và kết thúc vào khoảng ngày 6 đến ngày 8/7 Dương lịch (khi tiết Tiểu thử bắt đầu).

Ngày Chí diễn ra hai lần trong năm, một vào mùa hè được gọi là ngày Hạ chí - tháng 6; một vào mùa đông được gọi là ngày Đông chí - tháng 12. Ngày Hạ chí, Mặt trời nằm cao nhất về hướng Bắc, ngày Đông chí thì Mặt trời nằm cao nhất về hướng Nam.

Vào ngày Hạ chí, cực Bắc của Trái đất sẽ nghiêng tối đa về phía Mặt trời. Mặt trời sẽ chiếu sáng thẳng lên đường chí tuyến Bắc tại 23,44 vĩ độ Bắc.

Bán cầu Bắc vào thời gian tiết Hạ chí sẽ ngả về phía Mặt trời nhiều hơn so với bán cầu Nam nên nhận lượng bức xạ lớn, thời gian ban ngày dài hơn ban đêm, trời lâu tối và nhanh sáng. Thậm chí, một số thành phố ở Bắc Âu còn có hiện tượng "đêm trắng", tức là hoàn toàn không có ban đêm. Ngày Hạ chí cũng là ngày có hoàng hôn dài nhất trong năm.

Ngày Hạ chí đánh dấu điểm cao nhất của Mặt trời nhưng không phải là ngày nhiệt độ cao nhất do nhiệt độ ở đại dương bắt đầu giảm dần.

Ngày Hạ chí có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống con người và tự nhiên. Tại các nước nông nghiệp, ngày Hạ chí là thời điểm bắt đầu thu hoạch các loại cây trồng mùa hè, chẳng hạn như lúa, ngô, khoai, sắn... Ngoài ra, ngày Hạ chí còn là thời điểm các loài động vật bắt đầu sinh sản và phát triển mạnh mẽ.

Ở Việt Nam, ngày Hạ chí thường được coi là ngày bắt đầu của mùa hè. Trong ngày này, thời tiết thường nắng nóng gay gắt, nhiệt độ có thể lên tới 38-40 độ C.

Ngày Hạ chí năm 2024 diễn ra lúc 3h46 (giờ Việt Nam) thứ Sáu ngày 21/6 dương lịch (tức ngày 16/5 âm lịch). Đây cũng là ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.