Gia tăng nhận BHXH một lần

Cuối tháng 11, chị L.T.K.A (39 tuổi) cùng chồng là anh N.V.T (44 tuổi) ở xã Hưng Thái – huyện Hưng Nguyên ( Nghệ An) đến BHXH huyện Hưng Nguyên làm thủ tục thanh toán BHXH một lần. Chị K.A từng làm công nhân may tay ở công ty TNHH Matrix Việt Nam. Vì lâu nay nghỉ việc, không có điều kiện tiếp tục đóng BHXH tiếp, và chờ đến về hưu lâu quá nên chị đã quyết định làm thủ tục thanh toán BHXH một lần của một trong 2 vợ chồng để giải quyết khó khăn trước mắt.

ông Trần Duy Sơn – Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Hưng Nguyên tư vấn cho người lao động khi đến rút BHXH một lần.

Điều đáng nói, dù cả hai đã nghỉ ở công ty cũ hơn một năm và đã có công việc mới nhưng cả hai vợ chồng đều chần chừ chưa đóng lại bảo hiểm vì chưa hiểu được đầy đủ quyền lợi. Sau khi được nhân viên ở cơ quan BHXH tư vấn, đưa ra những lý do khiến người lao động có thể “thiệt hơn, thiệt kép”, chị K.A đã tạm dừng chưa xin rút một lần để về xem xét lại.

Không riêng gì chị K.A, mỗi ngày có hàng chục lao động đến BHXH huyện Quỳnh Lưu đăng ký thanh toán BHXH một lần. Việc nhận BHXH một lần chỉ giúp người lao động giải quyết được khó khăn trước mắt. Về lâu dài, người lao động sẽ mất đi nhiều quyền lợi từ chính sách BHXH mang lại cho bản thân. Đặc biệt sẽ rất khó khăn khi tuổi cao, không còn khả năng lao động, bệnh tật… nhưng không có lương hưu, không có thẻ BHYT.

Ở tuổi 43 nhưng chị H.T.H (ở xã Quỳnh Lâm, huyện Quỳnh Lưu) cũng vừa đến Bảo hiểm xã hội Quỳnh Lưu để xin rút được rút BHXH một lần. Chị H từng làm công nhân ở Công ty TNHH PH có mức thu nhập chỉ khoảng 3 triệu đồng mỗi tháng, số tiền này chỉ đủ để chị trang trải cuộc sống, Hiện gia đình chị H cũng được xếp vào diện hộ nghèo bởi chồng chị đã mất nhiều năm, hai con đang học phổ thông. Với trường hợp của chị H.T.H cũng được nhà nước hỗ trợ 30% khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nhưng chị H vẫn quyết định rút vì khoản tiền đóng mỗi tháng dù chỉ hơn 100.000 đồng vẫn là số tiền khó xoay xở. Đại dịch Covid-19 lan rộng, nhiều công ty phải cắt giảm nhân sự, chị H mất việc. Sau hơn 4 tháng chưa tìm được công việc phù hợp, chị H.T.H quyết định làm thủ tục thanh toán BHXH một lần để giải quyết khó khăn trước mắt.

"Mình đóng bảo hiểm xã hội mới được 4 năm, và số tiền được rút một lần không đáng là bao, chưa đến 15 triệu đồng. Dù biết nhận một lần sẽ ảnh hưởng về sau nhưng hiện gia đình đang gặp khó khăn. Giờ phải nhận tiền giải quyết công việc đã rồi tính sau", chị H.T.H chia sẻ.

Quỳnh Lưu là một trong những địa phương có số lao động xin rút BHXH một lần đông nhất tỉnh Nghệ An với số lượng hơn 1000 người chỉ trong thời gian ngắn. Theo đại diện BHXH huyện Quỳnh Lưu có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến người lao động không còn mặn mà với việc đóng BHXH, trong đó một nguyên nhân chính là do ảnh hưởng của dịch bệnh, người lao động bị mất việc, không có việc làm hoặc là lao động từ các tỉnh có dịch ở phía Nam trở về nhiều. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp lao động chưa thấy được lợi ích của việc tham gia BHXH lâu dài. Thay vào đó, lại muốn rút BHXH một lần để có một khoản tiền lớn để sử dụng.

Người lao động sẽ chịu thiệt

Theo tổng hợp của Bảo hiểm xã hội Nghệ An, từ đầu năm đến nay, tỉnh này có hơn 14.800 trường hợp người lao động đến xin rút BHXH một lần. Trong số này, có khoảng 3.300 người là lao động đang làm việc tại địa phương, còn lại là lao động ngoài tỉnh. Cũng theo đơn vị này, trong số những lao động rút BHXH một lần, số lao động tham gia BHXH dưới 5 năm chiếm đa số với hơn 12.000 người, hơn 1.900 lao động có thời gian đóng trên 5 năm và dưới 10 năm. Đặc biệt, có hơn 600 lao động đã có thời gian đóng trên 10 năm vẫn xin rút BHXH. Đây là một thực tế rất đáng lo ngại, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động mà còn làm ảnh hưởng tới tình hình kinh tế - xã hội.

Người lao động đi làm được đóng BHXH và sẽ được hưởng lương hưu khi về già, khi ốm đau, thai sản

Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Duy Sơn – Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Hưng Nguyên cho hay, có nhiều nguyên nhân khiến người lao động xin rút BHXH một lần. Ngoài những nguyên nhân khách quan như hoàn cảnh quá khó khăn, mất việc làm thì còn có nhiều lao động xin rút BHXH với lý do chưa hiểu được đầy đủ quyền lợi của người tham gia BHXH. Trong nhiều trường hợp chúng tôi phải tính toán chi tiết các lợi ích cho người lao động, chỉ ra cho họ những ưu điểm của việc tham gia BHXH và khuyên họ cần suy nghĩ cẩn thận, cân nhắc kỹ càng thì người lao động mới chấp nhận thay đổi quyết định của mình.

Bởi thực tế cũng cho thấy, hiện nay chính sách Bảo hiểm tự nguyện khá linh hoạt cho người lao động muốn đóng BHXH. Trong trường hợp nếu người lao động ở thời điểm khó khăn không thể đóng tiếp BHXH, người lao động vẫn có quyền bảo lưu và sau đó đóng tiếp (bằng cách tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện) để đủ điều kiện nhận lương hưu và được cấp thẻ BHYT giúp chăm sóc sức khỏe khi về già.

"Từ đầu năm đến nay, tại BNXH huyện Hưng Nguyên cũng đã có 367 lượt người đến xin rút BHXH một lần. Dù con số này so với nhiều địa phương khác chưa quá nhiều nhưng đây cũng là một điều khá băn khoăn với những người làm công tác Bảo hiểm. Trong khi đó, số người vận động để quay trở lại tham gia bảo hiêm xã hội tự nguyện chỉ mới có 19 người" - ông Trần Duy Sơn cho biết.

Bà Lê Thị Dung – Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Nghệ An cũng cho biết, những năm gần đây, số lao động có nhu cầu xin giải quyết trợ cấp BHXH một lần có xu hướng gia tăng, trong đó riêng năm 2021 tăng 2,96% so với năm 2020.

Để tránh thiệt thòi cho người lao động, nhân viên của BHXH Nghệ An luôn tư vấn, vận động người lao động không nên thanh toán BHXH một lần. Tuy nhiên số lao động thay đổi quyết định cũng không nhiều.

"BHXH tỉnh đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về lợi ích của việc tham gia BHXH để người lao động nâng cao ý thức, tiếp tục tham gia BHXH. Đây là giải pháp duy nhất nhằm giảm số lao động thanh toán BHXH một lần, tránh thiệt thòi cho người lao động về sau...", bà Dung chia sẻ.