Đại dịch Covid-19 khiến cả thế giới không chỉ rơi vào cuộc khủng hoảng về y tế, mà còn khơi mào cho một khủng hoảng kinh tế. Do đó, chính phủ các nước đã bắt buộc phải bổ sung những biện pháp hỗ trợ đời sống của người dân, kèm theo chính sách bảo vệ y tế cộng đồng.

Việt Nam có tỷ lệ lao động phi chính thức ở mức cao

Tại Việt Nam, ngay khi đại dịch bùng phát, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Tuy nhiên, Nghị quyết 68/NQ-CP của Chính phủ Việt Nam về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 (hay còn gọi là gói hỗ trợ lần thứ 2) vừa ban hành đã nhận được sự đánh giá tích cực của các bộ, ban, ngành, tổ chức quốc tế, người lao động.

Theo đại diện ILO, Việt Nam có tỷ lệ lao động phi chính thức trong lực lượng lao động ở mức cao (71%, bao gồm cả lao động trong ngành nông nghiệp). Điều này đặt ra thách thức lớn khi thiết kế và thực hiện gói hỗ trợ liên quan đến Covid-19. Do nhiều người lao động không được ghi nhận trong các hệ thống dữ liệu chính thức, chương trình hướng tới một số nhóm lao động cụ thể có thể trở nên rất phức tạp, tốn kém, mất thời gian để có thể thực hiện được. Song Nghị quyết 68-NQ/CP là bước đi quan trọng hướng tới mở rộng độ bao phủ, tăng cường hiệu quả các gói hỗ trợ của Chính phủ tại Việt Nam, bằng cách thêm nhóm lao động được nhận hỗ trợ, giảm bớt gánh nặng thủ tục hành chính. Giờ là lúc chúng ta cần chờ đợi quá trình thực hiện, để có thể đánh giá mức độ thành công của chính sách mới này.

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng khẳng định, việc triển khai Nghị quyết 68/NQ-CP là cuộc cách mạng về thủ tục. Gói hỗ trợ 62.000 tỷ trước đây có những tiêu chí chặt chẽ, nhiều thủ tục, thời gian xem xét có khi kéo dài cả tháng. Nhưng với chính sách hỗ trợ mới, chỉ còn 4 ngày xét thủ tục và thêm 3 ngày để giải ngân, tức là tối đa 7 ngày tiền hỗ trợ sẽ đến tay người dân. “Bình thường, để ban hành quyết định này phải mất cả tháng, nhưng chỉ trong mấy ngày vừa qua, các đơn vị liên quan đã làm ngày làm đêm để hoàn thiện, trình Thủ tướng ban hành trong thời gian ngắn nhất, với tinh thần hỗ trợ người dân càng nhanh ngày nào tốt ngày đó...”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Đại diện ILO chúc mừng Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng triển khai chương trình ngay cả khi làn sóng Covid-19 hiện tại vẫn đang diễn tiến phức tạp; đồng thời tin tưởng, các gói hỗ trợ kinh tế của Chính phủ Việt Nam đang đi đúng hướng và người dân Việt Nam không nên nhìn nhận các gói hỗ trợ kinh tế như Nghị quyết số 68/NQ-CP trên khía cạnh chi phí, mà nên coi đó là sự đầu tư, là chiếc cầu bắc qua dòng nước siết, giúp các gia đình không bị rơi vào nghèo khó, giúp đất nước hồi phục nhanh hơn và mạnh mẽ hơn từ cơn bão Covid-19.

“Chúng ta cần nhớ, quá trình vượt qua những dòng nước siết ấy cũng đồng thời mở ra cơ hội quan trọng. Nhiều chính phủ trên thế giới hiện đang mở rộng cánh cửa đăng ký để người lao động phi chính thức có thể tham gia bảo hiểm xã hội bằng cách miễn giảm đóng góp và cho họ được tiếp cận với các chương trình hỗ trợ Covid-19 nhất định. Nếu Việt Nam có thể áp dụng một sáng kiến tương tự, điều đó sẽ trở thành thành tố quan trọng, bổ sung cho những nỗ lực hiện tại để đạt được mục tiêu che phủ bảo hiểm xã hội đặt ra trong Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân”, ông André Gama nêu ý kiến.

Tuy nhiên, để chèo lái con thuyền vượt qua giông bão, Chính phủ cần thảo luận và đưa ra quyết định để tìm được sự cân bằng tối ưu giữa các phương diện khác nhau. Khi chúng ta tìm cách vượt qua dòng lũ quét do đại dịch Covid-19 mang lại, điều quan trọng là phải đứng vững, dựa trên chính các nguyên tắc đoàn kết đã tạo dựng nên xã hội. Trong quá trình đó, nên chấp nhận phương án sẽ hỗ trợ cả những người không cần giúp đỡ hơn là rủi ro sẽ không hỗ trợ được những người đang rất cần được giúp.

Một lần nữa, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội khẳng định: Các chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 68/NQ-CP sẽ được thực hiện công khai, minh bạch. Cơ quan hay tổ chức cá nhân nào chậm triển khai là có lỗi với dân; để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách là có tội với dân.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ).