Siết quản lý thu thuế từ thương mại điện tử

Theo Bộ Công Thương, năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam đạt khoảng 20,5 tỷ USD, tăng khoảng 4 tỷ USD (tương đương 25%) so với năm 2022. Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử của Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới, tính đến tháng 12/2023 theo Statista.

Với sự tác động mạnh mẽ và tiện ích to lớn, thương mại điện tử đã trở thành xu thế tất yếu, khách quan, không thể đảo ngược trên thế giới. Chính sự phát triển nhanh chóng, bùng nổ cùng nhiều hình thức mới của thương mại điện tử trong thời gian qua cũng đặt ra những thách thức mới và không nhỏ đối với cơ quan thuế trong công tác quản lý thuế.

Nhu cầu mua hàng online ngày càng tăng

Bàn về các giải pháp cụ thể chống thất thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết, để tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, Bộ Tài chính đã phê duyệt Đề án “Quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam”.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch tổng thể thực hiện các giải pháp tại Đề án quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam (ban hành kèm theo Quyết định số 2146/QĐ-TCT ngày 12/11/2021). Trên cơ sở kế hoạch tổng thể của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã ban hành Kế hoạch chi tiết kèm theo Quyết định số 1741/QĐ-TCT ngày 29/11/2021 để triển khai Đề án.

"Theo đó, Tổng cục Thuế chú trọng và kịp thời xây dựng, đề xuất, triển khai các giải pháp quản lý thuế trong ngắn hạn và dài hạn nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử" - Tổng Cục trưởng Tổng Cục thuế cho hay.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Tổng Cục trưởng Tổng Cục thuế cũng chỉ ra, kết quả triển khai đến nay vẫn còn hạn chế, yêu cầu đặt ra cho cơ quan thuế phải rà soát thực tế quản lý thuế tại các địa phương để đưa ra các giải pháp quản lý nhằm triển khai công tác quản lý thu thuế với thương mại điện tử mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

"Thực tế cho thấy, hiện người bán hàng online cần đóng thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân nếu có doanh thu từ kinh doanh trực tuyến trên 100 triệu đồng mỗi năm. Tuy nhiên, cơ quan thuế không dễ quản lý đầy đủ các nguồn thu, xác định đối tượng nộp thuế, căn cứ tính thuế, phân biệt rõ loại thu nhập, kiểm soát giao dịch kinh doanh, dòng tiền" - Tổng cục trưởng Thuế Mai Xuân Thành thông tin.

Bán hàng online nợ thuế sẽ bị công khai trên truyền thông và cấm xuất cảnh

Theo đó, Bộ Tài chính cho biết, thời gian tới, cơ quan này sẽ tiếp tục siết quản lý thu thuế từ thương mại điện tử. Danh sách những người bán hàng online nợ thuế sẽ bị công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cùng đó, cơ quan này sẽ cưỡng chế, trong đó có biện pháp cấm xuất cảnh với người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ.

Thực tế, các biện pháp này mấy năm qua đã được áp dụng với cá nhân, đại diện doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, riêng với người bán hàng qua thương mại điện tử, cơ quan thuế chủ yếu tuyên truyền, khuyến khích, đôn đốc để các tổ chức, cá nhân kinh doanh và các bên thứ ba tự giác kê khai, nộp thuế.

Luật Quản lý thuế năm 2019 và Nghị định 126 năm 2020 quy định tạm hoãn xuất cảnh với người nộp thuế đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế. Thủ trưởng cơ quan quản lý trực tiếp người nộp thuế có quyền quyết định tạm hoãn, gia hạn, hủy bỏ tạm hoãn xuất cảnh.

Theo quy định, để quản lý thuế, các sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo còn phải cung cấp thêm doanh thu của từng người bán. Ảnh minh họa.

Cũng theo Bộ Tài chính, trước kia khi chưa được bổ sung thẩm quyền này, các cá nhân nợ thuế, chủ doanh nghiệp, nhất là các chủ doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài đã bỏ trốn trước khi cơ quan Hải quan đề nghị tạm hoãn xuất cảnh. Do đó, chống thất thu ngân sách nhà nước và thu hồi số thuế nợ đọng từ các cá nhân, doanh nghiệp chây ỳ, quy định này là cần thiết.

Ông Mai Sơn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho rằng, để thu thuế với thương mại điện tử đạt hiệu quả hơn, các đơn vị liên quan nghiên cứu cách quản lý, thu thập dữ liệu về hộ, người kinh doanh online thông qua chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam, các đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán...

Theo quy định hiện hành, sàn giao dịch thương mại điện tử phải cung cấp thông tin về người bán. Riêng các sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo còn phải cung cấp thêm doanh thu của từng người bán.

Bên cạnh đó, Tổng Cục trưởng Mai Xuân Thành đề cập các nội dung trọng tâm cần triển khai ngay trong thời gian tới. Cụ thể, đơn vị chủ trì có báo cáo toàn diện công tác quản lý thuế với thương mại điện tử, trong đó đánh giá kết quả, nhìn nhận lại những vấn đề còn tồn tại và kiến nghị cụ thể các giải pháp quản lý theo từng nhóm đối tượng để chống thất thu thuế thương mại điện tử.

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân thực hiện việc khai thuế, nộp thuế với thu nhập nhận được từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử theo quy định.

Nghiên cứu áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế đối với người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật.

Đối với phương pháp quản lý thuế và cách thức thu thập thông tin thông qua các chủ thể có liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử như chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam, các đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán... cần được đặc biệt lưu ý và nghiên cứu để có giải pháp triển khai phù hợp với thực tiễn vận động của sự phát triển thương mại điện tử trong thời gian tới.

Các cơ quan tham mưu của Tổng cục Thuế cần tập trung nghiên cứu thấu đáo các loại hình phát triển của thương mại điện tử, đồng thời phối hợp với các bộ, ngành có liên quan đề xuất những giải pháp phù hợp với yêu cầu phát triển và thực tiễn để đề xuất các bước, các giải pháp phải hướng đến hiệu quả quản lý tại các cơ quan thuế địa phương.