Tiêu dùng không chất thải

Là một phần của nền kinh tế tuần hoàn, mô hình chuỗi cung ứng không chất thải đang là cách mà nhiều nhãn hàng trên thế giới thực hiện nhằm giảm chi phí thu hồi, tái chế, xử lý sản phẩm thải bỏ. Đây cũng là cách mà các nhãn hàng xác định lại các sản phẩm và dịch vụ để thiết kế, loại bỏ chất thải, mang lại các giá trị về xã hội và môi trường.

Chương trình đổi vỏ hộp sữa lấy cây xanh ở Hà Nội

Đi tiên phong trong mô hình này là Liên doanh Loop - sản phẩm trí tuệ của doanh nghiệp tái chế TerraCycle có trụ sở tại Hoa Kỳ. Tương tự như các dịch vụ giao hàng trực tuyến, Loop có một bước ngoặt thân thiện với môi trường đó là mọi thứ từ hộp giao hàng có đệm đến bao bì sản phẩm đều có thể tái sử dụng 100%. Giờ đây, ngoài Hoa Kỳ, Pháp và Anh, một dự án thử nghiệm Vòng lặp nhắm mục tiêu 5,000 người tiêu dùng ở Nhật Bản vào đầu năm 2021 với sự chấp thuận và tài trợ của Chính quyền Thủ đô Tokyo.

Ajinomoto Co., Inc. là một trong những thương hiệu toàn cầu hợp tác với Loop trong dự án thử nghiệm Tokyo. Ajinomoto tuyển chọn các sản phẩm gia vị phổ biến nhất của họ và đóng gói hấp dẫn trong hộp thủy tinh. Ngay cả các nhãn sẽ được tái chế mỗi khi sử dụng bao bì, giảm thiểu chất thải xuống mức gần như bằng không. Tại Philippines, Ajinomoto đã nỗ lực nhằm giảm thiểu nhựa bằng cách giảm kích thước và độ dày bao bì để tăng khả năng tái chế của vật liệu đóng gói thông qua cơ chế lớp ngoài bao bì là vật liệu nhựa lớp trong của bao bì bằng vật liệu sinh học, dễ phân hủy…

Vòng lặp xử lý các đơn đặt hàng, thanh toán và giao hàng trực tuyến, cộng với việc thu gom và khử trùng các thùng chứa đã qua sử dụng, mà nó sẽ trả lại cho nhà cung cấp để đổ đầy và gửi lại cho người tiêu dùng, khép lại vòng lặp không có rác thải. Người dùng trả một khoản tiền đặt cọc nhỏ cho mỗi mặt hàng và số tiền này sẽ được hoàn lại trực tiếp vào tài khoản của họ sau khi thùng hàng được trả lại. Điều này đảm bảo mức độ tuân thủ cao, do đó, chu trình đạo đức vẫn không bị gián đoạn.

Chuỗi cung ứng xanh ở Việt Nam

Đi tiên phong trong hoạt động này lại không phải từ các nhãn hàng lớn trên thế giới đang hoạt động tại Việt Nam mà bắt đầu từ các mô hình cửa hàng kinh doanh rất nhỏ hoặc từ các nhãn hàng đồ uống của doanh nghiệp Việt Nam.

Từ những năm 90 của thế kỷ XX, những chai bia Hà Nội được bán ra thị trường, các đại lý yêu cầu người tiêu dùng đặt cọc một khoản tiền để người tiêu dùng có trách nhiệm đem trả vỏ chai. Các vỏ chai này sẽ được nhà máy thu hồi và vệ sinh, tiệt trùng để tái sử dụng, hoặc các hộ kinh doanh bán sữa đậu nành cũng thực hiện hình thức đặt cọc vỏ chai… Hiện nay, mô hình này vẫn được duy trì tại các cửa hàng kinh doanh nước hoa quả đóng chai thủy tinh tại các đô thị lớn của Việt Nam.

Ngoài ra, còn rất nhiều mô hình kinh doanh các sản phẩm được tái chế từ rác thải, các sản phẩm thân thiện môi trường cũng đã hình thành và phát triển. Điển hình, phải kể đến hoạt động nổi bật của nhiều nhãn hàng là thành viên của các liên minh này như Unilever hay Nestlé. Cụ thể, tại Việt Nam Nestlé đang triển khai một số chương trình nhằm đạt mục tiêu “không chất thải rắn ra môi trường”, bao gồm tái chế và tái sử dụng vỏ hộp sản phẩm sữa.

Unilever trong chiến lược toàn cầu của mình đã ký cam kết không chất thải nguy hại vào các bãi chôn lấp bao gồm 240 nhà máy trên toàn thế giới, trong đó, có Việt Nam cũng như các trung tâm phân phối, văn phòng và nhà kho. Kết quả, 140.000 tấn chất thải nguy hại đã được xử lý và không đưa vào các bãi chôn lấp, thành công này là nhờ Unilever xác định một tầm nhìn rõ ràng: “Zero Waste” và thông qua tiếp cận phương pháp 4 R: Giảm thiểu, tái sử dụng, khôi phục và tái chế.

Bằng việc lập ra một tầm nhìn rõ ràng: “Zero Waste”, thiết lập mạng lưới kiến thức và khuyến khích nhân viên hành động. Nhờ đó, năm 2015, Unilever trở thành doanh nghiệp đầu tiên trong ngành sản xuất ra “Zero Waste” tại các bãi rác và các cơ sở của Unilever trên toàn thế giới. Để đạt kết quả này Unilever đã tốn 200 triệu Euro để tái đầu tư vào công ty. Các chất thải được tái sử dụng để chuyển hóa những nguyên liệu thay thế, phân hữu cơ, năng lượng xanh…