Bắt đầu từ năm 2015, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa được Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức nhằm khích lệ, tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu xuất sắc về khoa học tự nhiên và công nghệ; tham gia tổ chức triển khai ứng dụng các kết quả đó để đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của đất nước.

Phát biểu tại Lễ phát động, GS.TS. Chu Hoàng Hà - Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam - cho biết: Giải thưởng Trần Đại Nghĩa về khoa học ứng dụng công nghệ, được trao tặng cho nhà khoa học - công nghệ người Việt Nam và nước ngoài đã chủ trì các công trình nghiên cứu xuất sắc thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ gồm: Toán học; cơ học; khoa học thông tin và máy tính; vật lý; hóa học; khoa học về sự sống; khoa học về trái đất, khoa học biển, khoa học môi trường và năng lượng, các công trình đã tham gia triển khai ứng dụng các kết quả đó trên lãnh thổ Việt Nam, có đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng của đất nước.

Theo GS.TS Chu Hoàng Hà, đây là lần thứ ba, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa được tổ chức. Hai lần trước (năm 2016 và 2019), Cơ quan thường trực giải thưởng, các hội đồng khoa học chuyên ngành đã làm việc tích cực, trách nhiệm và đề cử 06 công trình để trao tặng Giải thưởng. Những công trình này trải dài trên nhiều lĩnh vực, trải rộng trên phạm vi ứng dụng và các ảnh hưởng, tác động là minh chứng rõ ràng, xác thực và khách quan khẳng định chất lượng của các công trình được đề cử là có ứng dụng tốt trong thực tiễn để phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh.

Theo đó, tiêu chí lựa chọn công trình để xét Giải thưởng Trần Đại Nghĩa kết hợp cả hàn lâm và ứng dụng. Vì thế, Ban Tổ chức khuyến khích các nhà khoa học nghiên cứu cơ bản hãy phối hợp cùng các nhà khoa học phát triển ứng dụng để đưa kết quả vào thực tế một cách hiệu quả và thiết thực.

Các công trình được trao giải là kết quả của quá trình nghiên cứu dài lâu của các nhà khoa học và hội tụ được các tiêu chí quan trọng: Công trình nghiên cứu thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ; đã công bố bài báo hoặc được cấp văn bằng sở hữu trí tuệ trong nước hoặc quốc tế; tham gia triển khai ứng dụng công trình tại Việt Nam, đem lại hiệu quả lớn về kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng cho đất nước.

Về cơ cấu giải thưởng, Ban Tổ chức sẽ trao từ một đến ba giải thưởng dành cho tác giả của công trình khoa học; mỗi công trình gồm tối đa ba thành viên chính tham gia xét tặng giải thưởng.

Thời gian tiếp nhận hồ sơ tham dự giải thưởng từ 1/10/2024 đến 31/12/2024. Giải thưởng được dự kiến trao vào tháng 5/2025.

Hồ sơ tham gia xét tặng giải thưởng cần được gửi về Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội) qua Ban Ứng dụng và Triển khai công nghệ, trước ngày 31/12/2024 tính theo dấu bưu điện.