Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị

Vận tải chiếm chi phí cao nhất trong tổng chi phí logistics

Với vị trí là trung tâm của khu vực ASEAN, độ mở của nền kinh tế cao, xuất nhập khẩu chiếm tỷ lệ quan trọng trong nền kinh tế, Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển ngành dịch vụ logistics. Tuy nhiên, đến nay, ngành nghề này vẫn chưa phát triển mạnh như kỳ vọng. Chi phí cao, doanh nghiệp (DN) mới chỉ đáp ứng được từng khâu thay vì toàn bộ dịch vụ logistics chính là yếu tố khiến sức cạnh tranh của DN dịch vụ logistics Việt Nam còn kém so với các DN nước ngoài.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chỉ rõ, theo khảo sát của Ngân hàng Thế giới (WB), chi phí logistics của nước ta hiện tương đương với khoảng 20,9% GDP, là mức chi phí khá lớn nếu so sánh với các quốc gia khác. Đơn cử, chi phí logistics của Trung Quốc là khoảng 19%; Thái Lan 18%; các nước EU khoảng 10%...

“Ta cứ lo sản xuất trái cây, chế biến thủy sản nhưng chi phí vận chuyển lớn sẽ khiến trái cây, thủy sản không cạnh tranh. Chi phí logistics quá cao sẽ nhấn chìm “con tàu” của chúng ta. Chi phí này có sự đóng góp tương đối lớn của chi phí vận tải. Cho nên, cùng với việc cải cách hành chính, chủ động đàm phán các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), việc cắt giảm các chi phí lên DN, đặc biệt là chi phí vận tải cần phải được thực hiện hiệu quả hơn” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Hội nghị thu hút rất đông các Bộ ngành, lãnh đạo địa phương, Hiệp hội, DN, chuyên gia kinh tế...

Lý giải rõ hơn, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Công thông tin, Việt Nam cũng như nhiều nước khác trên thế giới, chi phí vận tải luôn chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng chi phí logistics. Cụ thể, Việt Nam là 69%; Mỹ khoảng 63,6%; Thái Lan 53,5%...

Nguyên nhân khiến chi phí vận tải của nước ta còn cao là do kết cấu hạ tầng giao thông không đồng bộ, nhất là giữa cảng biển với hệ thống đường bộ, đường sắt và hệ thống dịch vụ hỗ trợ sau cảng biển. Ngoài ra, việc thiếu những cảng cạn, trung tâm logistics có quy mô và vị trí thuận tiện tại mỗi khu vực kinh tế trọng điểm để làm đầu mối trung chuyển, phân phối hàng hóa cũng là một nguyên nhân khiến chi phí vận tải cũng như chi phí logistics nước ta lớn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ rõ: “Hiện nay anh làm sân bay chỉ lo làm sân bay, anh làm cảng biển chỉ lo làm cảng biển, anh làm đường sắt chỉ lo đường sắt. Nhưng kết nối chúng với nhau thì không ai nghĩ đến. Hạ tầng không có sự kết nối sẽ không thể đáp ứng được nhu cầu phát triển”.

Bên cạnh đó, việc sử dụng các loại phương tiện vận tải chưa tối ưu khiến vận tải đường bộ và các loại hình vận tải khác có sự chênh lệch về chi phí. Theo khảo sát của Bộ Giao thông Vận tải, chi phí vận chuyển container loại 40 feet bằng đường bộ từ Hà Nội vào TP. Hồ Chí Minh vào khoảng 35 triệu đồng, cao hơn gấp 2 lần so với vận chuyển bằng đường biển và hơn 3 lần so với vận chuyển bằng đường sắt.

Về phía các DN, ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ logistics Việt Nam cho hay, DN dịch vụ logistics còn gặp khó khăn do nhiều loại chi phí như phí sử dụng kết nối hạ tầng. Cụ thể, việc Hải Phòng tăng phí dịch vụ sử dụng cảng biển từ đầu năm 2017 đã được các DN kiến nghị nhiều lần, đích thân Thủ tướng Chính phủ đã đề nghị các Bộ ngành báo cáo nhưng đến nay chưa giải quyết được. Chưa kể, DN còn than phiền về tình trạng ách tắc giao thông, thời gian thông quan hàng hóa… Phải giảm thiểu được thời gian làm các hoạt động này thì ngành dịch vụ logistics mới có thể phát triển mạnh được.

Cần đa dạng giải pháp hỗ trợ DN

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định ngành dịch vụ logistics Việt Nam có tiềm năng phát triển mạnh trong thời gian tới

Làm rõ hơn về những cơ hội phát triển ngành dịch vụ logistics, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, tăng trưởng thương mại quốc tế và nội địa trong những năm gần đây tăng trưởng ổn định ở mức cao, cho thấy nước ta có điều kiện rất thuận lợi để phát triển ngành nghề này.

“Hiện nay, phải tính đến quy mô xuất nhập khẩu ở mức trên 500 tỷ USD để thấy “miếng bánh” của ta về logistics là lớn. Do đó, việc phát triển ngành dịch vụ logistics hiện nay phải hướng tới mục tiêu kép là bên cạnh việc hoàn thiện cơ chế cho phát triển, phải khẩn trương cắt giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh bởi logistics chính là ngành có đóng góp quan trọng vào nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế có độ mở cao như hiện nay” - Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Đề xuất ý kiến nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành dịch vụ này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị các Bộ ngành, địa phương cần triển khai mạnh hơn Quyết định 200/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam. Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành mã ngành về logistics, tạo điều kiện về pháp lý cho thực hiện dịch vụ logistics. Đặc biệt, khi triển khi Luật Quy hoạch phải chú ý sự kết nối hạ tầng giao thông với các trung tâm logistics để có quy hoạch toàn diện trong phát triển.

Bộ Giao thông Vận tải cũng cần phối hợp với Bộ Công Thương và các địa phương, Bộ ngành để triển khai các quy hoạch. Cần xây dựng và rà soát các trung tâm logistics cả nước gắn kết với quy hoạch cảng cạn, quy hoạch cơ sở hạ tầng đường bộ, đường biển, đường sắt, đường hàng không. Cần lộ trình đặc biệt để khai thác giao thông vận tải đa phương thức, khai thác tối đa hiệu quả cho logistics phục vụ trong và ngoài nước.

Về phía các DN, ông Lê Duy Hiệp đề xuất, hiện nay 80% thị phần vận tải của nước ta là đường bộ. Tuy nhiên do nước ta có chiều dài lớn nên vận tải đường bộ không phải là giải pháp tối ưu mà Nhà nước phải có ưu đãi để tăng cường phát triển vận tải thủy, đặc biệt ở các khu vực như đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh đó, có cơ chế thu hút đầu tư vào các kho hàng hóa, trung tâm logistics các địa phương để giảm thời gian và chi phí vận chuyển. Đặc biệt, đẩy mạnh đào tạo nhân lực trong tất các các ngành nghề như lái xe, kiểm kho, đóng gói bao bì… Ngoài ra, bổ sung cơ chế quản lý ngành dịch vụ logistics thành nhiệm vụ của Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về cơ chế 1 cửa ASEAN, cơ chế 1 cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại nhằm có một cơ quan quản lý chung ngành dịch vụ logistics nước ta.

Trước đòi hỏi cấp thiết của sự phát triển ngành dịch vụ logistics, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng yêu cầu các Bộ ngành xây dựng các giải pháp đồng bộ để đẩy mạnh phát triển ngành dịch vụ này bằng cách rà soát lại các quy định pháp luật theo hướng đẩy mạnh phát triển hệ thống kho bãi. Đồng thời kết nối hạ tầng giao thông, kết nối các loại hình vận tải. Đặc biệt, nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN ngành dịch vụ logistics thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư cho nguồn nhân lực…

Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cho các Bộ ngành như Bộ Giao thông Vận tải phải có cơ chế đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông, trong đó chú trọng phát triển cảng nước sâu, cảng cạn; phát triển các loại hình giao thông song hành với kết nối các loại hình giao thông để tạo thuận lợi, giảm tối đa chi phí cho DN. Bộ Công Thương được giao chủ trì phối hợp các địa phương triển khai Quyết định 200/QĐ-TTg. Chú trọng triển khai quy hoạch phát triển các trung tâm logistics; kêu gọi nguồn vốn đầu tư để xây dựng các trung tâm logistics kết nối Việt Nam với quốc tế…

Các Bộ ngành như Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm xây dựng, triển khai các quy hoạch phát triển ngành gắn với sự phát triển giao thông vận tải; Bộ Tài chính kiểm soát và điều chỉnh các chính sách thuế, dịch vụ một cách đúng đắn nhằm tạo điều kiện cho DN phát triển; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rút ngắn thời gian kiểm tra chuyên ngành hàng hóa. Các địa phương cần dành nguồn đất xây dựng các kho bãi, cảng, trung tâm phân phối hàng hóa…

“Hiệp hội DN logistics, Hiệp hội chủ hàng cần gắn kết chặt hơn với nhau. DN chủ hàng cần tạo điều kiện cho DN dịch vụ logistics tham gia vào các khâu trong dịch vụ này để có điều kiện nâng cao sức cạnh tranh. DN logistics cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm giá phí để cạnh tranh với các DN nước ngoài. Phấn đấu cho mục tiêu phát triển ngành dịch vụ logistics Việt Nam ngang tầm khu vực và thế giới” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kết luận.

TIN LIÊN QUAN