Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định đưa Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh (xã Cẩm Thanh, thành phố Hội An) và nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam) vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Lanh - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An cho biết, việc công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề đan võng ngô đồng; nghề làm nhà tre, dừa là một sự ghi nhận, tôn vinh nghề truyền thống, sự sáng tạo của cư dân địa phương trong việc tạo ra nghề và không ngừng đổi mới, sáng tạo, gìn giữ, lưu truyền, nhất là tạo nên những sản phẩm du lịch.

Các danh hiệu này cũng ghi nhận năng lượng sáng tạo của thành phố Hội An đối với nghề thủ công, thể hiện hướng đi của thành phố là đúng đắn khi tham gia vào mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO. Đây là một cú hích, tạo sự phấn khởi để người dân cũng như chính quyền địa phương làm tốt hơn trong việc đẩy mạnh các hoạt động, kế hoạch, chương trình, dự án của thành phố sáng tạo chứ không riêng gì về du lịch.

Nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghề làm nhà tre, dừa (xã Cẩm Thanh, thành phố Hội An) phản ánh lịch sử hình thành, phát triển làng xã và các làng nghề, ngành nghề truyền thống ở xã Cẩm Thanh nói riêng và đô thị - thương cảng Hội An nói chung.

Dựa vào nguồn vật liệu sẵn có, cư dân địa phương nơi đây đã sáng tạo nên những tri thức liên quan đến việc gia công, lắp dựng nhà tre, dừa phù hợp với điều kiện, môi trường sống.

Phương thức làm nhà tre, dừa mang đặc trưng riêng của vùng đất Hội An mà không phải nơi nào cũng có được, từ kiểu dáng hình thức đến kỹ thuật xử lý nguyên liệu, kỹ thuật gia công, lắp dựng đều thể hiện sự sáng tạo, tính cần cù, ham học hỏi của những người thợ làm nghề. Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh, thành phố Hội An đã hình thành nên một hệ thống tri thức dân gian đồ sộ trong quy trình khai thác, chế tác, lắp dựng, tiêu thụ.

Ngoài việc sử dụng các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của nghề trong lao động sản xuất, gìn giữ và phát huy, di sản văn hóa phi vật thể của nghề làm nhà tre, dừa còn được trình diễn tại chỗ để phục vụ cho du khách tham quan, phục vụ trong các hoạt động lễ hội, xúc tiến du lịch, làng nghề truyền thống, triển lãm trưng bày các làng nghề lớn diễn ra tại địa phương và trong cả nước; góp phần thúc đẩy sự phát triển làng nghề, giới thiệu quảng bá hình ảnh, sản phẩm làng nghề đến đông đảo nhân dân, du khách trên cả nước.

Với nghề đan võng ngô đồng, nghề này đã tồn tại và phát triển ở vùng biển đảo Cù Lao Chàm trong nhiều thế kỷ qua. Không chỉ mang giá trị vật chất đơn thuần, chiếc võng ngô đồng còn gắn liền với sự hình thành và phát triển của vùng đất Cù Lao Chàm, trong đó ẩn chứa những tâm tư, tình cảm của người dân xứ đảo.

Sản phẩm của nghề là kết quả của quá trình lao động và sáng tạo liên tục của cư dân nơi đây. Sản phẩm nghề đan võng ngô đồng truyền thống của cư dân Cù Lao Chàm là một dạng thức văn hóa dân gian, góp phần minh chứng cho sự tiếp cận, khai thác khá sớm nguồn tài nguyên rừng, nhằm thích ứng với địa hình biển đảo của cộng đồng cư dân nơi đây.

Nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm là nghề truyền thống đặc trưng của địa phương nói riêng, của dân tộc nói chung. Những tri thức dân gian trong việc khai thác nguyên liệu và đan võng ngô đồng là cơ sở quan trọng để đảm bảo sự tồn tại của nghề truyền thống này ở Cù Lao Chàm, duy trì bền vững di sản văn hóa của tiền nhân để lại. Do đó, đây là một nghề truyền thống có vai trò rất quan trọng đối với đời sống cộng đồng cư dân Cù Lao Chàm.