Bộ Kế hoạch và Đầu tư được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia. Đây là quy hoạch lần đầu tiên được triển khai lập ở Việt Nam theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017.

Quy hoạch tập trung vào các mục tiêu: Nâng cao năng lực cạnh tranh của lãnh thổ; kết nối thông suốt giữa các vùng, địa phương bên trong quốc gia; kết nối thông suốt giữa quốc gia và quốc tế; thúc đẩy sự phát triển kinh tế, thịnh vượng, tạo ra nhiều sinh kế, phù hợp với bối cảnh mới; bảo vệ môi trường; bảo tồn di sản văn hóa và thiên nhiên.

Các nội dung chính của Quy hoạch tập trung nghiên cứu phân vùng chức năng, bố trí không gian cho các ngành kinh tế chính, các đô thị lớn, các hành lang kinh tế; xác định vùng trung tâm (động lực) tăng trưởng; các khu vực bảo tồn; các khu vực phòng ngừa thảm họa; hài hòa mối quan hệ đô thị - nông thôn.

Quy hoạch tổng thể quốc gia là quy hoạch lần đầu tiên được triển khai lập ở Việt Nam theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017

Quan điểm, tư tưởng chủ yếu của Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là phát triển có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào yếu tố hiệu quả trong giai đoạn đến năm 2030, sau đó dần phát triển hài hòa, bền vững, cấn đối giữa các vùng miền, địa phương.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn đến năm 2030, do nguồn lực phát triển có hạn, cần ưu tiên, tập trung đầu tư cho một số lãnh thổ có điều kiện thuận lợi nhất về vị trí địa lý, kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực, tiềm lực khoa học công nghệ và cơ sở vật chất kỹ thuật sẵn có để các lãnh thổ đó phát triển đi trước một bước, tạo động lực và làm đầu tàu lôi kéo các lãnh thổ khác cùng phát triển. Cụ thể là tập trung hình thành và phát triển một số hành lang kinh tế, vùng động lực, các cực tăng trưởng và bộ khung kết cấu hạ tầng quốc gia.

Phát biểu tại Hội thảo tham vấn ý kiến chuyên gia Ngân hàng Thế giới đối với Báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 diễn ra vào sáng 16/8, Bộ Trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng: Quy hoạch tổng thể quốc gia là nhiệm vụ mới, lần đầu tiên được thực hiện ở cấp quốc gia theo phương pháp mới tích hợp với các loại quy hoạch nên rất khó, phức tạp và liên quan đến các vấn đề quan trọng của đất nước.

Trên cơ sở đó, trong quá trình xây dựng Luật Quy hoạch và triển khai lập quy hoạch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham khảo nhiều kinh nghiệm quốc tế, trong đó có cử các đoàn cán bộ sang Malaysia, Hàn Quốc để tham khảo, tìm hiểu kinh nghiệm tổ chức lập và nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng ở các nước trên. Bởi đây là hai nước có nhiều điều kiện tương đồng và mức độ phát triển cao hơn trong khu vực.

Các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới đánh giá cao bản báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Việt Nam. Mặc dù là lần đầu tiên được xây dựng, nhưng phương pháp nghiên cứu, các nội dung chủ yếu của Quy hoạch đã tiếp cận với thông lệ quốc tế.

Tuy vậy, các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới cho rằng, Quy hoạch cần trình bày thêm các nội dung liên quan đến tổ chức không gian theo các hành lang kinh tế, phát triển các vùng động lực, các cực tăng trưởng, các vùng đô thị lớn, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đồng thời khuyến nghị, để Quy hoạch được xây dựng theo hướng nâng cao khả năng chống chịu rủi ro môi trường, biến đổi khí hậu; bảo đảm nguồn lực tài chính cho thực hiện quy hoạch.