Năm 2021, thị trường điện máy nhộn nhịp nhất là vào tháng 1. Thời điểm đó gần Tết Nguyên đán Tân Sửu nên nhu cầu mua sắm tăng cao, hàng tiêu thụ tốt. Tuy nhiên, sang tháng 2 có kỳ nghỉ Tết dài, từ đó đến hết tháng 3 do nhu cầu thấp, hàng hóa tiêu thụ chậm.

Đến cuối tháng 4 bước vào kỳ nghỉ lễ, nhu cầu mua sắm vừa khởi sắc trở lại thì dịch Covid-19 bùng phát. Từ tháng 5 kéo dài tới hết tháng 9 là giai đoạn khó khăn nhất của ngành bán lẻ điện máy. Dịch bệnh bùng phát trên diện rộng, khiến hoạt động mua sắm bị hạn chế.

Ti vi giảm giá sốc vẫn vắng khách

Đặc biệt từ tháng 7 đến tháng 9, nhiều tỉnh, thành trên cả nước phải thực hiện giãn cách xã hội, các cửa hàng, siêu thị bắt buộc phải đóng cửa - đây là giai đoạn khó khăn nhất.

Chuyển sang bán hàng online, nhưng lại bị cách ly và hàng điện máy không thuộc danh sách hàng hóa thiết yếu nên không vận chuyển tới giao và lắp đặt cho khách. Hàng hóa không bán được, tồn kho tăng nhưng chi phí thuê mặt bằng, lương người lao động, lãi ngân hàng,... vẫn phải trả, vì vậy rất khó khăn. Nhiều cửa hàng, siêu thị có doanh thu bằng không, nên thua lỗ.

Chỉ tính riêng chuỗi cửa hàng Thế giới Di động phải đóng hơn 400 điểm bán tại Hà Nội và TP.HCM một tháng, thiệt hại doanh thu tương đương hơn 1.600 tỷ đồng.

Trong khi đó, nhiều DN cho biết các chính sách hỗ trợ như giãn thời gian nộp thuế giá trị gia tăng, giảm thuế thu nhập DN, không có nhiều tác dụng do nhiều cửa hàng, siêu thị có doanh thu rất thấp và thua lỗ.

Ngoài ra, một số ngân hàng có giảm lãi suất cho vay hiện hành khoảng 0,3-1% và giãn thời gian trả nợ, nhưng cũng không thấm vào đâu so với khó khăn chồng chất. Gói vay lãi suất 0 đồng để trả lương nhân viên thì các DN điện máy không tiếp cận được. Ngược lại, chi phí chống dịch tăng, phí logistics tăng, chi phí thuê mặt bằng có được bên cho thuê chia sẻ giảm bớt nhưng vẫn là gánh nặng lớn. Đặc biệt, hàng tồn kho trong thời gian giãn cách tăng cao.

Gặp khó khăn, các cửa hàng, siêu thị phải đại hạ giá nhưng vẫn không bán được. Khảo sát trên thị trường điện máy thời gian qua cho thấy, nhiều mặt chủ lực giảm giá mạnh. Thống kê chung, tivi giảm giá từ 30-82%, máy giặt giảm từ 20-50%, máy điều hòa không khí giảm 15%, giá tủ lạnh giảm từ 10- 45%, các sản phẩm thiết bị âm thanh giảm 20%, máy ảnh giảm 35-41%...

Theo số liệu của Công ty nghiên cứu thị trường JFK, tính đến hết quý 3/2021, trên toàn quốc, mặt hàng tivi giảm 16,9% về doanh số và 9,4% về giá trị; điều hòa giảm 10,4% về doanh số, 12,2% về giá trị; tủ lạnh giảm 9,1% về doanh số, 3,9% về giá trị và máy giặt giảm 8,3% về doanh số, 5,4% về giá trị so với năm 2020.

Đại hạ giá cả siêu thị

Đến nay, chỉ cần 20-35 triệu đồng, khách hàng có thể mua được những chiếc tivi cỡ lớn, của các thương hiệu tên tuổi. Chẳng hạn, chiếc Smart Tivi 4k 70 inch của LG có giá niêm yết là 36,4 triệu đồng nay giảm xuống còn 18,4 triệu đồng; Smart Tivi Sharp 4K 70 inch LC giảm mạnh 80% từ 125 triệu đồng xuống còn 24,99 triệu đồng; Tivi màn hình cong Samsung 4k 65 inch giảm 60% xuống còn 15,9 triệu đồng; Smart Tivi 4k 78 inch giảm mạnh 69% xuống 27,9 triệu đồng; Smart Tivi QLED Samsung 4K 75 inch có giá niêm yết là 199 triệu đồng, giảm 82% chỉ còn 34,9 triệu đồng...

Nhiều mẫu tủ lạnh dung tích lớn, công nghệ mới cũng giảm giá mạnh. Tủ lạnh 4 cánh Sharp 626 lít giảm 41%, từ 30 triệu đồng xuống còn 17,9 triệu đồng; tủ lạnh LG side by side 613 lít Inverter Linear giảm 25% từ 24,5 triệu đồng xuống còn 18,49 triệu đồng; tủ lạnh LG side by side 626 lít Inverter Linear, giảm 43%, 34,9 triệu đồng xuống còn 19,9 triệu đồng; tủ lạnh side by side 3 cánh Hitachi 584 lít giảm 37%, từ 93,9 triệu đồng về còn 59,9 triệu đồng...

Với máy giặt cũng tương tự. Chỉ cần từ 4-8 triệu đồng đã có thể chọn được sản phẩm ưng ý. Máy giặt Samsung Inverter 8,5 kg, lồng ngang giảm 41%, xuống còn 7,99 triệu đồng; máy giặt Samsung Inverter 8 kg lồng ngang giảm 52% từ 12,49 triệu đồng xuống 5,99 triệu đồng; máy giặt Hitachi 9.5 kg lồng đứng giảm 44% còn 4,99 triệu đồng; máy giặt lồng đứng Toshiba 7 kg giảm 21% còn 3,69 triệu đồng…

Quý 4/2021, thị trường có khởi sắc hơn, nhưng sức mua vẫn rất thấp và ước tính cả năm ngành hàng này có tăng trưởng âm so với 2020.

Tại một siêu thị điện máy trên đường Quang Trung - Hà Đông (Hà Nội) dù đang vào thời điểm cuối năm, có khoảng chục nhân viên đứng bán hàng, nhưng không thấy khách tới xem. Tại gian hàng tivi, không có nhiều sản phẩm mới dành cho năm 2022 trưng bày. Thậm chí chỉ có một vài mẫu tivi đang mở, còn lại tắt hết, lý do là ít khách xem nên tiết kiệm điện. Bước vào siêu thị điện máy mà có cảm giác như vào kho hàng vì vắng vẻ quá.

Một số siêu thị điện máy khác giờ bày bán thêm cả những sản phẩm không thuộc ngành hàng như trái cây, sữa, nước mắm, tương ớt, nước tương, các loại hóa mỹ phẩm như bột giặt, nước xả vải, nước lau sàn, nước rửa chén, khăn giấy, sản phẩm vệ sinh sàn nhà, bồn cầu,...

Thời điểm cuối năm, các DN đang chạy nhiều chương trình khuyến mãi giảm giá. Chuỗi siêu thị Pico giảm giá thêm nhiều sản phẩm đến 50%. Bên cạnh đó, phối hợp với các đơn vị tài chính để kéo dài thời gian trả góp, tăng thời gian bảo hành sản phẩm... Nguyễn Kim có chương trình “đấu giá giờ vàng” với nhiều sản phẩm tủ lạnh, máy lọc nước có mức giá khởi điểm để đấu chỉ từ 200.000-600.000 đồng.

Một số DN điện máy khác có nguồn hàng lên đến cả ngàn sản phẩm, tổng trị giá khoảng hàng trăm tỷ đồng thực hiện các chương trình giảm giá lịch sử, nhằm giải phóng hàng tồn kho.

Các DN điện máy nhận định, xu hướng chung tới giữa năm 2022 là tiếp tục cắt giảm chi phí, đóng cửa những điểm bán không hiệu quả, đẩy mạnh kênh bán hàng online và tung ra những chương trình giảm giá sốc, để nhanh chóng giải phóng hàng tồn kho.