Trao đổi với phóng viên Vuasanca , ông Trần Văn Lâu - Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết, hiện nay tỉnh đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc quản lý, cấp phép khai thác cát biển phục vụ các dự án được áp dụng cơ chế đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội.

Do đó, UBND tỉnh Sóc Trăng vừa ban hành Văn bản số 1553/UBND-KT, ngày 28/5/2024 gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; đồng kính gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo vấn đề này.

Ông Trần Văn Lâu cho biết, tỉnh Sóc Trăng đã chỉ đạo các ngành chức năng khẩn trương, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các trình tự, thủ tục liên quan đến khai thác cát biển để phục vụ các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị trọng điểm quốc gia góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện và qua rà soát về cơ sở pháp lý, tỉnh Sóc Trăng còn gặp một số khó khăn, vướng mắc và chưa thể triển khai thực hiện.

Tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho tỉnh được cấp phép khai thác cát biển khu vực B1 - (Ảnh minh hoạ).

Cụ thể, về áp dụng cơ chế đặc thù, theo Nghị quyết số 106/2023/QH15, ngày 28/11/2023 của Quốc hội không đề cập cơ chế đặc thù đối với cát biển. Tại khoản 3 Điều 4 Nghị quyết số 106/2023/QH15, ngày 28/11/2023 của Quốc hội thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ quy định: “UBND cấp tỉnh căn cứ điều kiện thực tế để xem xét, hướng dẫn nhà thầu thi công quy định tại khoản 1 điều này tự lập đánh giá tác động tới lòng, bờ, bãi sông đối với mỏ cát, sỏi lòng sông nằm ở đoạn sông, suối có nguy cơ sạt lở cao bảo đảm bảo tuân thủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Nhà thầu thi công chịu trách nhiệm đối với kết quả đánh giá”.

Trong khi đó, theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội quy định chỉ có hiệu lực trong 2 năm (năm 2022 và 2023).

Về thẩm quyền cấp phép khai thác cát biển tại khu vực biển nằm ngoài phạm vi vùng biển 6 hải lý thì tại khoản 2 Điều 82 Luật Khoáng sản năm 2010 quy định: “UBND cấp tỉnh cấp Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường”. Tại Nghị định số 11/2021/NĐ-CP, ngày 10/02/2021 của Chính phủ thì “UBND cấp tỉnh quản lý, giao khu vực biển nằm trong phạm vi vùng biển 6 hải lý tính từ đường mép nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm của đất liền”.

Theo hồ sơ, tài liệu, bản đồ liên quan đến kết quả đánh giá tài nguyên cát biển khu B1 tỉnh Sóc Trăng do Bộ Tài nguyên và Môi trường bàn giao cho tỉnh Sóc Trăng, khu B1 tỉnh Sóc Trăng có diện tích chồng lấn với tỉnh Trà Vinh. Tuy nhiên, hiện nay ranh giới hành chính trên biển đối với các địa phương có biển chưa được cấp có thẩm quyền ban hành và công bố nên chưa thể xác định cụ thể diện tích nào thuộc tỉnh Sóc Trăng và diện tích nào thuộc tỉnh Trà Vinh.

Ngoài ra, tại Thông báo số 136/TB-VPCP, ngày 3/4/2024 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về bảo đảm nguồn vật liệu cho Dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh và các dự án đường cao tốc khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm có văn bản hướng dẫn, ủy quyền cho UBND các địa phương làm thủ tục lựa chọn nhà đầu tư và cấp phép khai thác cát biển làm vật liệu san lấp.

Như vậy, các mỏ cát biển trong khu B1 tỉnh Sóc Trăng (do Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá và bàn giao cho tỉnh) nằm ngoài phạm vi vùng biển 6 hải lý (không thuộc thẩm quyền quản lý và cấp phép của tỉnh). Đồng thời, hiện nay chưa có văn bản của cơ quan có thẩm quyền giao hoặc ủy quyền cho UBND tỉnh Sóc Trăng cấp phép khai thác cát biển tại khu vực biển nằm ngoài phạm vi vùng biển 6 hải lý.

Nhằm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc khai thác cát biển phục vụ san lấp các dự án cao tốc trọng điểm quốc gia, cũng như đảm bảo cơ sở pháp lý, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ giao thẩm quyền cho UBND tỉnh Sóc Trăng hoặc chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản ủy quyền cho tỉnh Sóc Trăng được cấp phép khai thác cát biển đối với khu vực B1 đã được Bộ này đánh giá. Đồng thời, chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm giao khu vực biển cho nhà thầu được giao khu vực mỏ khai thác khoáng sản (cát biển) theo cơ chế đặc thù theo quy định.