Trả lời câu hỏi của phóng viên Vuasanca về tầm quan trọng của Hiệp định EVFTA đối với chiến lược hợp tác giữa Việt Nam và EU, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, Hiệp định EVFTA cùng với Hiệp định IPA vừa ký kết sẽ tạo nên một nền tảng hết sức quan trọng để nâng tầm quan hệ giữa Việt Nam và EU. Đúng như lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định quan hệ Việt Nam - EU sẽ lên tầm cao mới, xứng đáng với quan hệ đối tác chiến lược giữa hai bên.

Từ trái sang: Cao ủy Thương mại của Liên minh châu Âu Cecilia Malmstrom, Bộ trưởng Bộ Môi trường kinh doanh, Thương mại và doanh nghiệp Romania Stefan-Radu Oprea, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh và Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Vũ Đại Thắng tại cuộc họp báo

Khi đánh giá về hiệp định, Bộ trưởng cho rằng, đây là FTA thế hệ mới có chất lượng cao. Thứ 1 là thể hiện ở tính toàn diện của hiệp định, trải rộng trong tất cả các lĩnh vực truyền thống và phi truyền thống, kể cả những lĩnh vực rất mới như mua sắm Chính phủ, doanh nghiệp trong nước, đầu tư công, sở hữu trí tuệ, bản quyền tác giả…

Đối với Việt Nam, trình độ phát triển và những yêu cầu để có một nguyên tắc cho phù hợp đảm bảo vị thế của Việt Nam khi cùng hội nhập với EU trong quy chế này đã được khẳng định rất rõ trong quá trình đàm phán.

“Nguyên tắc bất cân xứng trong quá trình đàm phán đã đưa ra những kết quả rất phù hợp và thỏa đáng cho các bên tham gia.” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo đó, những điều kiện thuận lợi dành cho Việt Nam đặc biệt là các doanh nghiệp, người dân Việt Nam khi hội nhập với EU đã được khẳng định trong các lĩnh vực, tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, do người dân và doanh nghiệp Việt Nam ở một trình độ phát triển thấp hơn cũng như với quy mô nhỏ, điều này sẽ đặt ra nhiều thách thức và yêu cầu để Việt Nam vừa thực thi có hiệu quả để đối phó với thách thức nhưng vẫn có thể khai thác các cơ hội do hiệp định mang lại.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh

“Tôi cho rằng, thực tiễn trong thời gian qua, chắc chắn các Chương trình hành động sắp tới của Chính phủ sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi cũng như có cơ hội để các doanh nghiệp, người dân tiếp cận một cách thuận lợi.” – Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ rõ.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, những doanh nghiệp Việt Nam muốn khai thác tốt hiệp định này cần tập trung vào việc, thứ 1, chủ động nghiên cứu, nắm bắt và tiếp cận một cách đầy đủ, toàn diện các nội dung của Hiệp định EVFTA và IPA mà hai bên ký kết, đặc biệt trong Chương trình hành động của Chính phủ có những nội dung về tổ chức công tác truyền thông thông tin, cũng như hỗ trợ cho các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp tiếp cận những nội dung thông tin đó.

Thứ 2, trong chiến lược tiếp cận thị trường của châu Âu cả về hoạt động đầu tư, thương mại, Việt Nam đã có những thuận lợi trong cắt giảm thuế quan. Quan trọng, thị trường châu Âu là thị trường có những đòi hỏi rất cao trong quy định về chất lượng sản phẩm, các hàng rào kỹ thuật liên quan đến an toàn thực phẩm, cũng như thực thi các điều kiện pháp luật nâng cao trong việc đầu tư… Vì vậy, các doanh nghiệp cần nghiên cứu và tổ chức để thâm nhập thị trường cũng như trong các hoạt động đầu tư sản xuất, đầu tư kinh doanh, từ đó đảm bảo được năng lực cạnh tranh và sự phát triển nhằm đáp ứng các yêu cầu cao của thị trường này.

Thứ 3, trong các hoạt động thương mại sẽ phải đối mặt với nhiều hoạt động tranh chấp thương mại đầu tư, vì vậy các cơ chế chuẩn bị cũng là những nội dung được Chính phủ rất quan tâm phải xây dựng theo các kế hoạch, hỗ trợ cũng như cùng với các doanh nghiệp nhằm đảm bảo các quyền lợi chính đáng trong hoạt động thương mại, hợp tác và đầu tư nói chung.Vì vậy, doanh nghiệp cần tận dụng, tranh thủ cơ hội để nắm bắt xử lý các vấn đề trên.

Phóng viên Vuasanca đặt câu hỏi tại họp báo

Trả lời câu hỏi liên quan đánh giá hiệp định EVFTA và IPA đối với doanh nghiệp, người dân cũng như nền kinh tế Việt Nam, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, EVFTA cũng như EVIPA sẽ tiếp tục đặt ra các nền tảng xây dựng cơ bản giúp Việt Nam xây dựng các định hướng và hoàn thiện chiến lược trong hợp tác với EU, cũng như thực thi Chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam.

“Thông qua đánh giá ban đầu, riêng trong lĩnh vực thương mại, những thuận lợi của Hiệp định EVFTA sẽ mang lại những đóng góp to lớn cho phát triển xuất nhập khẩu của Việt Nam và tăng trưởng của thương mại có thể lên đến 20% ngay trong những năm đầu tiên và tiếp tục ở những con số cao hơn.” – Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ ra.

Ngoài ra, ý nghĩa của hiệp định sẽ tiếp tục cùng các hiệp định thương mại tự do khác giúp Việt Nam có được động lực quan trọng, tiếp tục thực hiện cải cách thể chế pháp lý, cũng như tiếp tục tái cơ cấu có hiệu quả nền kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, của các doanh nghiệp và sản phẩm của Việt Nam thông qua cơ chế nội dung mà chúng ta cam kết trong hiệp định này.

Là đối tác quan trọng của Việt Nam về mặt thương mại, “chắc chắn, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều của châu Âu và Việt Nam sẽ mang lại những đóng góp to lớn của tăng trưởng cho GDP cũng như đóng góp cho sự phát triển bền vững cho xã hội Việt Nam, giúp Việt Nam xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế trên cơ sở của đa phương hóa, đa dạng hóa trong bối cảnh sắp tới. Đặc biệt trong bối cảnh trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ thương mại.” – Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Liên quan đến mua sắm công, đây không phải lần đầu có đề cập nội dung này với các đối tác, mà trong CPTPP có đề cập đến mua sắm công. Trên thực tế, đây cũng là lĩnh vực, các đối tác luôn đặt ra trong mở cửa thị trường không chỉ là thương mại dịch vụ. Bộ trưởng khẳng định, quan điểm của Chính phủ Việt Nam tiếp tục cải cách, mở cửa kinh tế và hội nhập sâu nền kinh tế.

Sự kiện thu hút sự quan tâm của báo giới trong nước và quốc tế

Chia sẻ thêm về Hiệp định IPA, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cũng cho biết, Hiệp định IPA được ký với EU có những điểm mới hơn và chi tiết hơn cũng như cân bằng hơn đối với Hiệp định bảo hộ đầu tư mà Việt Nam đã ký trước đây với các đối tác khác.

Những nội dung cụ thể đó là có các tiêu chí rất rõ ràng cho những hành vi của Nhà nước mà không thể áp dụng được trong việc thực hiện phân biệt đối xử với nhà đầu tư nước ngoài và có bổ sung các quy định nhằm miễn trừ cho nhà nước một số lĩnh vực mà có ảnh hưởng đến các vấn đề liên quan đến phát triển bền vững, bảo vệ môi trường…

“Đặc biệt với IPA lần này, Việt Nam đã xây dựng được một cơ chế giải quyết tranh chấp thông qua cơ chế thường trực hai cấp khác hẳn với cơ chế trọng tài đối với các hiệp định trước đây.” – Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho hay.

Liên quan đến việc đối phó với các vụ kiện, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, với kinh nghiệm hơn 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài cũng như kinh nghiệm ký các hiệp định về bảo hộ đầu tư với các đối tác trên thế giới, Việt Nam sẵn sàng đối phó với các vụ kiện và nhiệm vụ của các cơ quan Chính phủ là nhanh chóng thực hiện hoàn thiện thể chế chính sách, pháp luật đầu tư kinh doanh trong đó có nhà đầu tư nước ngoài.

Ông cũng khẳng định, sau khi ký hiệp định EVFTA chắc chắn sẽ có thay đổi khá lớn về dòng vốn của các nhà đầu tư EU vào Việt Nam, thể hiện qua việc các nhà đầu tư sẽ cảm thấy an toàn hơn khi đầu tư vào Việt Nam cũng như sẽ lựa chọn Việt Nam trong khuôn khổ hiệp định EVFTA và IPA để có thể tham gia vào thị trường ASEAN và CPTPP.

Ngược lại, Việt Nam cũng có các quy tắc xuất xứ của EVFTA cũng sẽ đảm bảo cho chúng ta rằng, các nhà đầu tư, kể cả nhà đầu tư ngoài EU cũng sẽ đầu tư vào Việt Nam để tận dụng được các ưu thế của xuất xứ hàng Việt Nam trong hiệp định thương mại tự do EVFTA.

Về phía EU, bà Cecila Malmstrom - Cao uỷ thương mại của Liên minh châu Âu nhận định, Hiệp định EVFTA là hiệp định tốt nhất, tham vọng nhất mà EU ký với một quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Theo bà, Hiệp định này với những tiêu chuẩn cao trong hiệp định thương mại này về mua sắm Chính phủ, xuất xứ, sở hữu trí tuệ, thương mại... tạo ra điều kiện để những trở ngại thương mại, đầu tư trước đây được gỡ bỏ, song chính doanh nghiệp, người tiêu dùng sẽ là chủ thể chọn lựa đối tác chứ không phải Chính phủ chỉ đạo.

Cao uỷ thương mại của EU cũng kỳ vọng, EVFTA và IPA được ký sẽ là nền tảng, cầu nối để EU hợp tác chặt chẽ hơn với ASEAN, khu vực mà Việt Nam sẽ là Chủ tịch vào năm sau.