Lợi dụng sự phát triển công nghệ để thực hiện hành vi phạm pháp

Ngày 8/5, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức phiên giải trình về việc chấp hành pháp luật về phòng, chống mua bán người.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc phát biểu giải trình các nội dung liên quan

Tại phiên giải trình, Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc - Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, qua 12 năm thực hiện Luật Phòng, chống mua bán người tình hình thế giới, trong nước có nhiều biến động. Trong đó, tội phạm hiện đang lợi dụng sự phát triển công nghệ để thực hiện hành vi phạm pháp.

Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, tỷ lệ xử lý nhóm tội phạm này chưa đạt như các nhóm tội phạm khác là do nhiều nguyên nhân, trong đó đây là loại tội phạm ẩn, liên quan tâm lý người bị hại, việc thu thập chứng cứ vật chất ở nước ngoài, hành vi phạm tội diễn ra từ lâu...

Một trong những vấn đề quan trọng, theo Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc là cần chính sách hỗ trợ với người yếu thế, đồng thời, đảm bảo đời sống để người dân không bị lợi dụng dòng di cư việc làm rồi rơi vào bẫy lừa đảo mua bán...

Đề cập đấu tranh việc lợi dụng công nghệ để hoạt động phạm tội trên không gian mạng và mạng viễn thông, ông Ngọc cho biết, qua Đề án 06 xác thực Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với số điện thoại đã góp phần làm chuyển biến tình hình.

Thứ trưởng Bộ Công an chỉ rõ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã thực hiện mạnh mẽ và đến ngày 15/4, với những thuê bao không xác thực chính chủ đã bị cắt liên lạc 2 chiều.

Qua đó, đã phát hiện 1,2 triệu thuê bao không xác thực chính chủ và không ít trong đó tiềm ẩn việc tội phạm sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội, còn lại có những dạng sim được khuyến mãi, sau đó không dùng nữa bỏ.

Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc thông tin sắp tới, Bộ sẽ bàn với ngân hàng tiến hành xác thực tài khoản thanh toán. "Như vậy, chúng ta sẽ tiếp cận và hạn chế được vấn đề tội phạm lừa đảo, phạm tội trên không gian mạng, lợi dụng công nghệ cao dưới hình thức sim điện thoại hay thanh toán tài khoản, tiền" - Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc nêu.

Ngoài ra, hợp tác quốc tế cũng được tăng cường để phối hợp giải quyết vụ việc, truy xét và xử lý tội phạm, nhất là với các quốc gia có chung đường biên giới.

Cũng theo Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, thời gian tới sẽ phối hợp với các ngành như phối hợp với Tổng Cục dạy nghề (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) để có dữ liệu dạy nghề. Từ đó, giúp kiểm soát các trường hợp đi ra nước ngoài lao động, giảm việc lợi dụng buôn bán người thông qua việc đưa người đi lao động nước ngoài...

Sẽ quản lý các ứng dụng OTT nước ngoài như các nền tảng trong nước

Về việc xác thực các tài khoản trên mạng, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho biết giữa Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an đã có cơ chế phối hợp cụ thể.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm phát biểu tại phiên giải trình

Khi cơ quan điều tra ở địa phương làm văn bản gửi bộ đề nghị xác thực các tài khoản trên mạng có dấu hiệu vi phạm pháp luật sẽ có cơ chế phối hợp với Cục An toàn thông tin, Trung tâm Internet Việt Nam, Cục phát thanh truyền hình và thông tin điện tử xác thực xem chủ tài khoản đó là ai.

Trong đó có trường hợp xác định được, có trường hợp còn gặp khó khăn do một số đối tượng phạm tội sử dụng tin nhắn bằng ứng dụng OTT xuyên biên giới.

Theo ông Nguyễn Thanh Lâm, việc này tới đây sẽ được giải quyết bằng khuôn khổ pháp lý cụ thể, khi Quốc hội xem xét, cho ý kiến đối với dự án Luật Viễn thông sửa đổi. Trong dự luật này đã quy định sẽ quản lý các ứng dụng OTT nước ngoài như là các nền tảng trong nước.

"Nếu như không đáp ứng yêu cầu quản lý sẽ ngăn chặn. Ngăn chặn việc sử dụng các ứng dụng này để lập hội nhóm làm những việc lừa đảo, không truy vết được" - ông Lâm nói.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng chỉ rõ, nghị định thay thế các nghị định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng sẽ được ban hành trong cuối năm 2023 với thay đổi rất quan trọng.

Cụ thể, yêu cầu tất cả chủ tài khoản mạng xã hội là cá nhân hay tổ chức phải thực hiện việc định danh. Việc này áp dụng cho cả mạng xã hội nước ngoài như Facebook, YouTube, TikTok... "Với các tài khoản mạng xã hội không định danh sẽ bị đấu tranh, ngăn chặn, xử lý với các mức độ khác nhau" - ông Lâm cho hay.

Theo Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, việc ngăn chặn, xóa bỏ các tài khoản mạng xã hội vi phạm cho dù là của ứng dụng nước ngoài thì Bộ làm được. Tuy nhiên, khi ngăn chặn, xóa bỏ thì vô hình chung làm mất đi dấu vết, chứng cứ, gây khó khăn cho việc củng cố chứng cứ, đấu tranh của các lực lượng khác.