Thêm chế tài xử phạt
Các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng, mẩu thuốc lá cũng độc hại không kém gì thuốc lá. Khi vứt ra môi trường với số lượng lớn, nó vẫn chứa hàng trăm tấn nicotin, hàng tỷ Bq (đơn vị đo phóng xạ) chất Polonium-210 và hàng nghìn tấn các chất hữu cơ bay hơi gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Ngoài ra còn rất nhiều hóa chất độc hại gây ảnh hưởng đến chất lượng đất, nguồn nước và không khí.
Thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy, ở Việt Nam, mỗi năm có khoảng 80 tỷ điếu thuốc được tiêu thụ. Điều này cũng đồng nghĩa với việc sẽ có 80 tỷ mẩu thuốc bị thải bỏ ra môi trường khắp mọi nơi và phải sau từ 1-3 năm nó mới tự phân hủy.
Nhằm thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 176/NĐ - CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có các quy định về phòng chống tác hại thuốc lá. Cụ thể, đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm; bỏ mẩu, tàn thuốc lá không đúng nơi quy định khi hút thuốc lá tại những địa điểm được phép hút thuốc lá thì lực lượng chức năng có thể cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 - 300.000 đồng.
Nghị định cũng quy định rõ những người có quyền được phạt bao gồm: Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Thanh tra y tế, Quản lý thị trường và lực lượng Công an nhân dân. Ngoài ra còn có: Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, Hải quan, cơ quan Thuế, Cục trưởng Cục Hóa chất, Thanh tra các ngành: Khoa học và Công nghệ, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông, Tài nguyên và Môi trường, Giao thông vận tải, Tài chính và các cơ quan khác có thẩm quyền xử phạt theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính đối với những hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế có liên quan trực tiếp đến lĩnh vực mình quản lý được quy định tại Nghị định này.
Tuy nhiên qua hơn 3 năm thực hiện, việc xử phạt dường như mới dừng lại ở việc nhắc nhở nhưng cũng chỉ ở một số nơi như bệnh viện, nơi có nguy cơ xảy ra cháy nổ như kho hàng, cây xăng... Chính vì vậy người nghiện thuốc lá vẫn ngang nhiên hút thuốc và vứt mẩu thuốc, tàn thuốc ra đường.
Nhằm tăng chế tài đối với người hút thuốc vô ý thức, tại Nghị định 155/2016/NĐ-CP ban hành tháng 11/2016 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường có thêm quy định mức xử phạt hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Cụ thể, mức phạt tiền sẽ từ 500.000 - 1 triệu đồng, cao hơn nhiều so với mức phạt được quy định tại Nghị định số 176/NĐ - CP. Nhiều ý kiến cho rằng, với việc thêm mức xử phạt, đánh trực tiếp vào túi tiền của người hút thuốc, không chỉ ngăn chặn hành vi thiếu ý thức của nhiều người làm ảnh hưởng đến môi trường mà còn hạn chế việc hút thuốc.
Tuy nhiên, để Nghị định đi vào cuộc sống, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức; đẩy mạnh kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, xử phạt người vi phạm, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá tại các nơi công cộng.
Mặt khác, cần sử dụng hiệu quả Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá để phục vụ mục đích tuyên truyền; đầu tư trang thiết bị như máy quay ở nơi công cộng phục vụ việc theo dõi, giám sát và xử lý vi phạm. Ở những nơi được phép hút thuốc cũng nên có các biển hướng dẫn và có nơi chứa rác để người hút thuốc không vi phạm.