Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, trong danh mục các loại phí thuộc lĩnh vực đường bộ chưa có quy định về phí sử dụng đường bộ thu qua trạm thu phí trên đường cao tốc do Nhà nước đầu tư (bao gồm cả các đoạn đường bộ do Nhà nước đầu tư trên tuyến Cao tốc Bắc - Nam phía Đông).

Do đó, để sớm triển khai việc thu phí trong bối cảnh các dự án đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư đã và đang gấp rút hoàn thành, thông xe, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất trong phương án để Chính phủ xem xét trình Quốc hội chấp thuận việc bổ sung Danh mục phí và lệ phí khoản phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Thu phí đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư: Có lo “phí trùng phí”. Ảnh minh họa.

Sau khi Quốc hội thông qua ban hành Nghị quyết cho phép thu phí, Chính phủ giao Bộ Giao thông Vận tải ban hành Thông tư hướng dẫn tổ chức thu, nộp, quản lý, sử dụng đối với từng tuyến/đoạn tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Phía Bộ Giao thông Vận tải cũng đưa ra nguyên tắc xác định mức thu phí được xác định cơ bản bảo đảm bù đắp chi phí, có tính đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ, bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của công dân.

So với phương án thu giá dịch vụ sử dụng đường cao tốc, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải nhìn nhận mức giá dịch vụ phải đảm bảo bù đắp đủ giá thành, việc điều chỉnh mức phí sử dụng đường cao tốc thuộc thẩm quyền của Nhà nước, có thể điều chỉnh để phù hợp với chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ, không bắt buộc phải bù đắp đủ chi phí đầu tư ban đầu. Trong từng thời kỳ, Nhà nước có quyền điều chỉnh tăng hoặc giảm mức phí để đảm bảo cân đối lợi ích của người sử dụng và khả năng của ngân sách.

Mặt khác, việc quyết định thu theo cơ chế phí cũng phù hợp, thuận lợi cho Nhà nước thực hiện vai trò điều tiết, giảm phí để hỗ trợ doanh nghiệp khi có khó khăn thiên tai dịch họa bất khả kháng như dịch bệnh thời gian qua đồng thời cũng phù hợp với chính sách hỗ trợ vùng miền có khó khăn, khi lưu lượng xe thấp cần khuyến khích thì Nhà nước chủ động quyết định giảm phí, hỗ trợ địa phương.

Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải cũng khẳng định, việc tổ chức thu phí sử dụng đường cao tốc trên các đoạn cao tốc do Nhà nước đầu tư không trùng với phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện mà còn cho phép người tham gia giao thông được lựa chọn sử dụng hình thức dịch vụ phù hợp. Như vậy không phát sinh trường hợp “phí trùng phí”.