Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) được coi là ngày quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Năm nay, Rằm tháng Giêng rơi vào thứ sáu, ngày 26/2/2021 dương lịch. Người dân thường sắm sửa lễ vật, hương hoa để dâng cúng Phật và gia tiên nhằm bày tỏ tấm lòng biết ơn thành kính, cầu mong một năm mới thật nhiều may mắn và thuận lợi.

Với tâm niệm ăn chay để thanh tịnh cơ thể, cầu phúc lộc trong năm mới, nên vào ngày rằm tháng Giêng người dân có xu hướng chuyển sang sử dụng thực phẩm chay. Vì vậy những ngày này, mặt hàng thực phẩm chay phục vụ nhu cầu cúng lễ bắt đầu sôi động, sức tiêu thụ tăng mạnh, nhất là sản phẩm do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất.

Tuy nhiên cũng tùy vào khẩu vị của mỗi người, mỗi gia đình mà chọn cửa hàng để mua, giá cả một mâm cỗ chay thường dao động từ 750.000 - 1.100.000 đồng/mâm

Các hệ thống siêu thị như Hapro, Fuji Mart, Co.op Mart, Vinmart, Big C... đang tung ra thị trường nhiều sản phẩm đồ chay do doanh nghiệp Việt Nam như Âu Lạc, Cầu Tre, Vissan sản xuất với giá khá rẻ. Cụ thể nem chay dao động từ 58.000 - 74.000 đồng/kg; há cảo chay 62.000 - 66.000 đồng/kg, gà chay 70.000 - 100.000 đồng/con; giò nạc, giò bò, giò nấm: 60.000 - 100.000 đồng/kg; cá, tôm chay dao động từ 100.000 - 300.000 đồng/kg…

Theo các siêu thị, những ngày gần đây sức tiêu thụ thực phẩm chay tăng từ 20 - 25% so với ngày thương, nguyên nhân là bởi người tiêu dùng Việt Nam đang có xu hướng thuần chay organic (hữu cơ) qua đó giảm bớt lượng đường, mỡ trong máu. Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất quảng bá sản phẩm, qua đó chiếm lĩnh thị trường, tiêu thụ sản phẩm, các doanh nghiệp bán lẻ, siêu thị đang đồng loạt tổ chức chương trình khuyến mại, giảm giá từ 5 - 20% thực phẩm chay.

Năm nay, do ảnh hưởng dịch Covid-19, để phục vụ nhu cầu ăn chay, cúng chay ngày càng tăng, các nhà hàng đẩy mạnh bán các món chay, cỗ chay mang về. Dịch vụ nấu cỗ chay trọn gói cũng được các nhà hàng chuyên kinh doanh như Vô Ưu chay, Bồ Đề Tâm, Vị Lai, Thiên Phúc… giới thiệu. Với mức giá từ 500.000 - 700.000 đồng, người tiêu dùng có thể đặt một mâm cỗ chay gồm 5 - 7 món như: Gà chay hấp, nem, giò lụa, đậu chiên xù, nấm kho, nộm, rau xào, xôi vò hạt sen, canh… Mâm cỗ chay 10 - 12 món có giá từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng. Với những mâm cỗ chay bao gồm những món cao cấp như tôm chay nướng, bò chay xào lúc lắc, sườn chay chua ngọt, cá thu chay sốt, nộm cung đình… có mức giá dao động từ 1,5 - 2 triệu đồng/mâm.

Theo các nhà hàng, combo mang về sẽ là món không bị ảnh hưởng chất lượng khi để lâu hơn, những combo này sẽ dễ bày, được bày trí đẹp và xu hướng truyền thống nhiều hơn. Khách hàng chỉ mất khoảng 5-10 phút làm nóng lại thức ăn là có thể có hoàn thành một mâm cỗ chay.

Chị Trần Thị Liên, chủ cửa hàng chuyên bán đồ ăn chay ở phố 8/3, quận hai Bà Trưng Hà Nội cho biết, năm nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên đơn đặt hàng cúng rằm tháng Giêng cửa hàng chị cũng kém hơn so với mọi năm. Giá cả các mặt hàng cũng không tăng. Cụ thể, bánh chưng giá 30.000 - 40.000 đồng/chiếc, trả cốm 30.000 đồng/cái, giò lụa, giò nấm, giò thủ, chả quế có giá từ 75.000 - 150.000 đồng/kg, nem chay 50.000 đồng/hộp, chả tôm chay 55.000 đồng/hộp, gà 450g giá 80.000 đồng/con, gà trống 1,2kg giá 280.000 đồng, khoai lang kén, khoai lệ phố 40.000 - 45.000 đồng/hộp, canh ốc chuối đậu 45.000 đồng/hộp, canh măng mọc 50.000 đồng/hộp, nộm rong sụn 40.000 đồng/gói, mọc nấm, bò xào xả ớt 40.000 đồng/hộp, chả mực, cá kho riềng, cá điêu hồng, cá thu cắt lát,...

Nhìn chung đồ chay nhưng cũng rất đa dạng, phong phú để cho các gia đình lựa chọn khi làm mâm cơm chay cúng vào ngày rằm tháng Giêng. Chị Nguyễn Thị Hằng, ở phố Võ Thị Sáu, quận Hai Bà Trưng Hà Nội cho biết, do gia đình chị luôn cúng cơm chay vào những dịp lễ quan trọng trong năm như Tết, rằm tháng Giêng, lễ Vu Lan, ngày giỗ của ông bà cha mẹ... Các sản phẩm để làm mâm cơm chay rất đa dạng phong phú và nhiều cửa hàng mở bán, nên rất dễ dàng cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn mua thực phẩm về làm hoặc có thể đặt sẵn mâm cơm chay. Tuy nhiên cũng tùy vào khẩu vị của mỗi người, mỗi gia đình mà chọn cửa hàng để mua, giá cả một mâm cỗ chay thường dao động từ 750.000 - 1.100.000 đồng/mâm.

Cũng theo chị Hằng, nấu cỗ chay cũng không quá khó, người tiêu dùng mua giò chả, bánh chưng chay, gà chay thì chỉ cần xào thêm rau, nấu thêm canh là có thể dễ dàng hoàn thành mâm cỗ chay.

Cùng với các thực phẩm chay, tại một số chợ truyền thống tại Hà Nội như chợ Gốc Đề, chợ Mơ, chợ Kim Liên… thị trường đồ cúng cho ngày rằm tháng Riêng khá phong phú, giá cả các mặt hàng như thực phẩm, hoa quả tươi, vàng mã… ít biến động. Theo các tiểu thương, năm nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên khách hàng thưa vắng, sức mua yếu. Song, do lường trước được lượng mua của khách hàng nên nhiều cửa hàng chủ yếu mua đến đâu bán đến đó, không găm hàng, tăng giá như các năm trước.