Trong những ngày gần đây, thương lái Trung Quốc sang Việt Nam thu mua giun đất khô với khối lượng lớn. Lý do chính là nhu cầu tại Trung Quốc tăng mạnh, từ 400 tấn giun đất khô năm 2010 lên 675 tấn năm 2020 tương đương 6.750 tấn giun đất tươi (10kg giun tươi sấy được 1kg giun khô).

Vài năm trước, mặt hàng này có giá khoảng 9 USD/kg nay có thể lên tới 38-41 USD/kg. Ở Việt Nam, hiện giá rao bán 1 kg giun đất khô từ 700.000 đồng.

Giun đất được làm sạch, sấy khô chế biến thành dược liệu. Ảnh: Allthingshealth

Giun đất còn gọi là địa long (rồng đất), sống trong đất ẩm, hầu hết có màu nâu đỏ, một số màu xanh lục. Y học cổ truyền Trung Quốc, Ấn Độ, Ả rập đã sử dụng giun đất để điều trị các tình trạng như sốt cấp tính.

Ở Trung Quốc, giun đất được thu hoạch ở Quảng Đông, Quảng Tây, Phúc Kiến từ mùa xuân đến mùa thu và vào mùa hè ở nhiều vùng khác. Ngay sau khi bắt, giun được bỏ nội tạng và tạp chất, rửa sạch, phơi nắng hoặc để trong nhà nhiệt độ thấp.

Sử dụng trong y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền Trung Quốc, giun đất có liên quan đến bàng quang, gan, phổi và lá lách, có tính mặn và lạnh. Do đó, giun đất phát huy công dụng bằng cách làm giảm nóng gan và sạch phổi, tốt cho người nóng trong, khôi phục cân bằng âm dương.

Một số người cũng tin rằng giun đất có khả năng cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm mức cholesterol, lượng đường trong máu và huyết áp. Do đó, nhu cầu sử dụng loại dược liệu này càng tăng cao khi số người mắc các bệnh về tim mạch ngày càng nhiều.

Giun đất được kê đơn cho hơn 80 bệnh như hen suyễn, cao huyết áp, quai bị, lở loét, ung thư…

Cụ thể, giun đất có thể điều trị rối loạn tâm thần, trầm cảm, động kinh, giảm các triệu chứng như hôn mê, co thắt, co giật, nói không mạch lạc. Kết hợp với các vị thuốc bổ khí hoạt huyết khác, giun đất làm giảm di chứng phong hàn.

Ngoài ra, giun đất còn có tác dụng giảm đau khớp biểu hiện qua các triệu chứng như tê tay, khớp sưng đau, duỗi khớp khó. Loại dược liệu này còn có thể làm giảm chứng thở khò khè, khó thở; loét ở chi dưới; bỏng, nhọt.

Thành phần dinh dưỡng

Theo Bvsalud, các nghiên cứu hiện đại cho thấy protein và peptide là thành phần chính trong giun đất, được sử dụng để điều trị các bệnh tim mạch và mạch máu não như cục máu đông, đột quỵ.

Không chỉ vậy, giun đất có hàm lượng sắt và axit amin rất cao, giúp phân hủy thức ăn và sửa chữa các mô cơ thể. Do đó, giun đất có thể cải thiện tiêu hóa và thúc đẩy quá trình chữa bệnh. Loại dược liệu này có khả năng hỗ trợ điều trị nhiễm trùng đường tiêu hóa như kiết lỵ, tiêu chảy. Là một nguồn cung cấp canxi dồi dào, giun đất tăng cường sức khỏe của xương.

Hai tác giả Abdullah Adil Ansari và Kaminie Sitaram đã có công trình nghiên cứu bột giun khô đăng tải trên tạp chí Công nghệ Thực phẩm Mỹ. Họ chứng minh rằng bột giun đất có đặc tính kháng nấm, hiệu quả trong việc điều trị nhiễm nấm.

Lưu ý và tác dụng phụ

Theo Allthingshealth, những người có vấn đề dạ dày, lá lách không nên ăn giun đất. Ngoài ra, phụ nữ mang thai nên thận trọng khi sử dụng loại dược liệu này.

Vì giun đất có vị khá mặn và tanh nên dễ gây buồn nôn, thậm chí nôn mửa ở một số người nhạy cảm. Người được kê đơn có thể tránh tác dụng phụ này bằng cách dùng giun đất ở dạng bột hoặc kết hợp với các loại thảo mộc và trái cây có múi. Một số người bị dị ứng với giun đất.