Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) là bước đột phá chuyển dịch năng lượng, có ý nghĩa quan trọng đối với việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Được phê duyệt ngày 15/5, Quy hoạch điện VIII đề ra những mục tiêu chiến lược để đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng cao của đất nước, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường.

Một trong những yếu tố quan trọng trong Quy hoạch điện VIII là sự phát triển các dự án điện khí LNG (Liquefied Natural Gas). Điện khí LNG không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu năng lượng của quốc gia mà còn mang lại nhiều lợi ích to lớn khác. Nhận thức việc đẩy nhanh tiến độ các dự án điện khí LNG vừa giúp đáp ứng nhu cầu năng lượng vừa góp phần đa dạng hóa nguồn cung cấp điện, giảm khí thải và ô nhiễm môi trường, ngày 24/6, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc họp với lãnh đạo các tỉnh có dự án nhà máy điện sử dụng khí LNG, gồm: Bạc Liêu, Long An, Quảng Ninh, Quảng Trị, Ninh Thuận, Quảng Bình, Bình Thuận, Thái Bình, Thanh Hoá, Nghệ An.

Không gian thảo luận cởi mở, đa dạng ý kiến đóng góp

Theo đánh giá của đại diện các địa phương và doanh nghiệp, cuộc họp giữa Bộ Công Thương cùng đại diện các địa phương có dự án điện khí LNG trong Quy hoạch điện VIII có ý nghĩa rất lớn trong việc thúc đẩy quá trình triển khai quy hoạch và hướng đến hoàn thành mục tiêu phát triển nguồn điện đến năm 2030. Buổi làm việc đã quán triệt và triển khai tinh thần cơ bản, đề ra các biện pháp và giải pháp cụ thể để đạt được các mục tiêu trong Quy hoạch điện VIII.

Một trong những mục tiêu quan trọng của hội nghị là triển khai các dự án điện LNG nhằm phát triển các nguồn điện nền tại Việt Nam. Hội nghị đã tập trung vào việc bàn bạc, thống nhất các giải pháp chủ yếu để đưa các dự án điện khí LNG vào sử dụng sớm. Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về năng lượng và đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai.

Toàn cảnh phiên họp về thống nhất giải pháp triển khai các dự án điện khí LNG theo Quy hoạch điện VIII

Thực tế, tại cuộc gặp, lãnh đạo các địa phương có dự án điện khí LNG trong quy hoạch đã trao đổi ý kiến, chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất kiến nghị để từ đó tạo ra sự đồng thuận và sự thống nhất về hướng đi và biện pháp thực hiện các dự án điện khí LNG.

Theo ông Ngô Đông Hải, Bí thư Tỉnh uỷ Thái Bình, nhờ sự quan tâm của Chính phủ, Bộ Công Thương, đến nay Thái Bình là một trong hai địa phương phía Bắc được bổ sung quy hoạch phát triển dự án điện khí LNG. Trong thời gian vừa qua, Thái Bình tích cực triển khai thực hiện các bước chuẩn bị để tiến tới hiện thực hoá dự án. Cụ thể, về quy hoạch, Thái Bình đã bổ sung quy hoạch khu kinh tế Thái Bình trong đó có hợp phần nhà máy điện khí LNG, cũng như triển khai quy hoạch 1/2000, vị trí dự kiến xây dựng nhà máy điện khí LNG.

UBND tỉnh Thái Bình cũng đã liên tục có các chuyến công tác nước ngoài để làm việc với các đối tác có nhiều kinh nghiệm, sẵn sàng đầu tư. Đến nay có nhiều nhà đầu tư lớn có kinh nghiệm, năng lực đã sang làm việc với tỉnh Thái Bình, cam kết đầu tư nhà máy điện khí LNG. Đặc biệt, UBND tỉnh Thái Bình đã đề xuất và được Bộ Giao thông Vận tải bổ sung quy hoạch cảng nổi khí ở khu vực biển Thái Bình, hiện đang chờ Chính phủ phê duyệt. Nhìn chung, Thái Bình cơ bản chuẩn bị xong các bước trong phạm vi của tỉnh để triển khai dự án khi đáp ứng theo yêu cầu.

Ông Ngô Đông Hải, Bí thư Tỉnh uỷ Thái Bình

Tuy vậy, theo ông Ngô Đông Hải, đến nay tỉnh còn băn khoăn trong việc lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu hay chấp thuận chủ trương đầu tư kết hợp chấp thuận nhà đầu tư. Từ đó, tỉnh Thái Bình đưa ra hai kiến nghị quan trọng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đầu tiên, Thái Bình kiến nghị Bộ Công Thương sớm có hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện dự án. Thứ hai, Thái Bình đề nghị sự ủng hộ từ Bộ Công Thương để làm việc với các Bộ, ngành liên quan. Đồng thời, Thái Bình đề xuất Chính phủ, Bộ Công Thương hỗ trợ cho tỉnh trong việc lựa chọn nhà đầu tư theo hướng có lợi nhất.

"Việc lựa chọn nhà đầu tư có kinh nghiệm và năng lực sẽ giúp đảm bảo dự án được triển khai một cách chuyên nghiệp và hiệu quả", ông Ngô Đông Hải cho hay.

Ông Vũ Văn Diện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, cho biết dự án điện khí LNG Quảng Ninh được ghi trong danh mục Quy hoạch điện VIII. Hiện tỉnh Quảng Ninh đã xong bước lựa chọn nhà đầu tư (Tổ hợp nhà đầu tư PV Power - Colavi - Tokyo Gas - Marubeni). Tuy vậy, quá trình triển khai dự án còn một số vướng mắc liên quan thoả thuận phòng cháy chữa cháy, đấu nối và bán điện... Với những điều kiện khác về luồng cảng, đất đai, tỉnh Quảng Ninh đã sẵn sàng. Nếu quý IV/2023 hoàn thành xong báo cáo nghiên cứu khả thi, dự án điện khí LNG Quảng Ninh có thể triển khai sớm.

“Tỉnh Quảng Ninh luôn xác định trách nhiệm về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia”, ông Diện khẳng định.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Vũ Văn Diện

Ông Huỳnh Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An, theo Quy hoạch điện VIII được phê duyệt, dự án LNG Long An I sẽ thực hiện đầu nối vào qua các đường dây 220kV vào trạm 500kV Long An (xây dựng mới) và trạm 220kV Bến Lức (hiện hữu). Trong khi đó, dự án nhà máy LNG Long An II dự kiến giai đoạn 2030-2035 đi vào vận hành nhưng phần kế hoạch phát triển trạm biến áp và lưới điện 500kV giai đoạn sau năm 2030 lại chưa được đề cập. Vì vậy, việc chứng minh tính khả thi của dự án Nhà máy điện LNG Long An II trong việc giải tỏa công suất hiện đang gặp khó khăn.

Từ đó, Long An kiến nghị Bộ Công Thương, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo trong quá trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi có hướng dẫn UBND tỉnh và nhà đầu tư kịp thời trong việc cập nhật các nội dung theo Quy hoạch điện VIII vừa mới được ban hành, cũng như sớm thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi để có căn cứ pháp lý hoàn thiện hồ sơ và phê duyệt dự án. Đồng thời, hướng dẫn thực hiện các thủ tục về hợp đồng mua bán khí LNG, mua bán diện theo quy định, làm căn cứ triển khai các công việc tiếp theo của dự án đáp ứng tiến độ đề ra, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh Long An.

Về phía doanh nghiệp, ông Lê Như Linh, Tổng giám đốc PV Power, cho biết sau một thời gian xem xét, tính toán cẩn trọng và khoa học, Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt, để các dự án đầu tư điện trong quy hoạch trở thành hiện thực, đúng tiến độ và đảm bảo đáp ứng nhu cầu trong nước, ngoài việc chỉ đạo đồng bộ từ Chính phủ, bộ ngành, các tỉnh cần lựa chọn được được chủ đầu tư có năng lực và kinh nghiệm đầu tư tại Việt Nam.

“Chúng tôi rất vui mừng được biết quan điểm chỉ đạo của Bộ Công Thương là ưu tiên chủ đầu tư có sự tham gia với tỷ trọng lớn của doanh nghiệp Việt Nam có kinh nghiệm. Chúng tôi cho rằng với quan điểm này sẽ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia”, ông Linh nhấn mạnh.

Tổng giám đốc PV Power Lê Như Linh

Tổng giám đốc PV Power cho biết hiện nay, ở Việt Nam có 2 dự án điện LNG đang triển khai là: Dự án điện khí LNG Nhơn Trạch 3 & 4 công suất 1.624 MW là dự án đầu tiên ở Việt Nam do PV Power làm chủ đầu tư sẽ phát điện vào cuối năm 2024. Dự án điện LNG Quảng Ninh 1500 MW tại Cẩm Phả là dự án thứ 2 tại Việt Nam và là dự án đầu tiên tại miền Bắc do PV Power và các đối tác khác tham gia (phía Việt Nam góp 60%, phía Nhật Bản nắm 40%)

“Là đơn số 1 Việt Nam về sản xuất điện khí và đang trực tiếp triển khai dự án Nhơn Trạch 3&4 - dự án được Bộ Công Thương đánh giá là triển khai nhanh nhất, PV Power luôn mong muốn và quyết tâm tham gia quá trình lựa chọn để được làm chủ đầu tư dự án điện trong quy hoạch. Trong thời gian qua chúng tôi đã lựa chọn lựa chọn một số đối tác để tạo nên tổ hợp nhà thầu mạnh. Với tổ hợp nhà thầu của PV Power, chúng tôi tin tưởng đáp ứng yêu cầu của các địa phương và triển khai theo đúng tiến độ của Quy hoạch điện VIII”, đại diện PV Power khẳng định.

Đốc thúc tiến độ, không để “đó rách ngáng chỗ”

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, trong Quy hoạch điện VIII đã phê duyệt, tổng công suất nguồn điện đến năm 2030 là 150.000 – 160.000 MW, gấp đôi tổng công suất đặt hiện nay. Do đó, bảo đảm cung ứng điện và an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030 là thách thức rất lớn. Bởi vừa phải tăng nhanh về quy mô, vừa phải chuyển đổi mạnh về cơ cấu để tiệm cận mục tiêu trung hòa các bon và phát triển cân đối các vùng miền, cân đối giữa nguồn và truyền tải.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên

Trên thực tế, việc phát triển nguồn điện nền của nước ta trong thời gian tới được dự báo sẽ có nhiều khó khăn, thách thức khi thủy điện cơ bản hết dư địa phát triển, nhiệt điện than không được phát triển thêm sau 2030 theo cam kết với quốc tế, điện hạt nhân chưa xác định… Vì thế, phát triển nhiệt điện khí (cả tự nhiên và LNG) là hướng đi tất yếu và có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm cung cấp điện cho nền kinh tế và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Nguồn điện LNG có khả năng chạy nền, khởi động nhanh, sẵn sàng bổ sung và cung cấp điện nhanh cho hệ thống khi các nguồn điện năng lượng tái tạo giảm phát, đồng thời ít phát thải CO2…

“Việc chậm tiến độ các nguồn điện, đặc biệt chậm phát triển nguồn điện nền sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng tới an ninh năng lượng điện quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Nhằm bảo đảm các dự án điện khí được triển khai, thực hiện đúng tiến độ theo Quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các địa phương tập trung đôn đốc tiến độ và tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án; kịp thời giải quyết hoặc hỗ trợ giải quyết những khó khăn, vướng mắc (nhất là về mặt bằng, hạ tầng, môi trường, …) để không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện với các dự án đã có chủ đầu tư. Đồng thời căn cứ quy định của pháp luật về đầu tư và để bảo đảm an ninh năng lượng điện, cần kiên quyết thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu nhà đầu tư vi phạm các quy định hoặc trì hoãn không triển khai dự án theo tiến độ đã được phê duyệt.

Đối với các dự án chưa có chủ đầu tư, cần khẩn trương rà soát, bổ sung dự án vào Quy hoạch tỉnh và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương. Khẩn trương lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của nhà máy, triển khai các thủ tục cấp chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư có năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án điện sử dụng LNG và các hạ tầng liên quan, phấn đấu hoàn thành trong qúy III năm 2023. Đẩy nhanh tiến độ lập và trình báo cáo nghiên cứu khả thi nhà máy điện sử dụng LNG, phấn đấu hoàn thành trong quý IV/2023.

“Tiến độ xây dựng, vận hành các nhà máy điện LNG có ý nghĩa quyết định tới an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, vì vậy nếu dự án nào có nguy cơ chậm tiến độ, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đẩy lùi tiến độ của dự án đó và đẩy sớm các dự án dự phòng hoặc tính toán các phương án khác thay thế để bảo đảm an toàn cấp điện”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.